Η διαφθορά παγκοσμίως το 2013

Δόθηκαν στην δημοσιότητα πριν λίγες ημέρες από την οργάνωση «Διεθνή Διαφάνεια-Transparency International) σημαντικά διαφωτιστικά στοιχεία για την διαφθορά σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η διαφθορά συνεχίζει να υφίσταται σε όλα τα μέρη του κόσμου, με φοβερές συνέπειες στον κοινωνικό-οικονομικό ιστό. Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (CPI) της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2013 επισημαίνει χαρακτηριστικά οτι η κατάχρηση εξουσίας, οι μυστικές δοσοληψίες και η δωροδοκία συνεχίζουν να καταστρέφουν τις κοινωνίες ανά τον κόσμο. Οι αιτίες εμφάνισης της διαφθοράς είναι πολλές και έχουν να κάνουν αφενός με την διάρθρωση των κρατών και αφετέρου με την κοινωνική διαστρωμάτωση ή νοοτροπία. Στην χώρα μας, που την νοοτροπία αυτή την βιώνουμε σχεδόν σε όλες τις συναλλαγές και δοσοληψίες, παρατηρήθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία, σχετική βελτίωση. Πράγματι λοιπόν, η θέση της είναι σχετικά καλύτερη στον φετινό Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, αφού η βαθμολογία της αυξήθηκε κατά 4 μονάδες (40 αντί του 36 που ήταν το 2012). Παράλληλα, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 80η θέση στην παγκόσμια κατάταξη (από την 94η που ήταν το 2012). Ωστόσο παραμένει ακόμα τελευταία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μόλις ένα βαθμό διαφορά από τη Βουλγαρία και τρεις βαθμούς από την Ιταλία και τη Ρουμανία. «Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, αλλά η πρόκληση παραμένει. Η πρόοδος πρέπει να συνεχιστεί στα επόμενα χρόνια. Απαιτείται χάραξη πολιτικής για πάταξη της διαφθοράς στο άμεσο μέλλον, κάτι που θα εμφυσήσει ελπίδα στους πολίτες. Τολμηρές και πολιτικές παρεμβάσεις, πλήρως εναρμονισμένες με τα διεθνή πρότυπα θα δώσουν ώθηση σε μια τέτοια ελπίδα», δήλωσε δημόσια  ο Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος. Σε επικοινωνία μάλιστα που είχα μαζί του μου επεσήμανε  ότι μετά από τέσσερα χρόνια «κατρακύλας» τα αποτελέσματα είναι μεν θετικά, αλλά χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμη ώστε να θέσουμε ως στόχο να ξεπεράσουμε την βάση του 50. Σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης, τόνισε, εξακολουθούμε - είτε  με την γενική Ευρώπη-40 ή με την ΕΕ-28 - να παραμένουμε τελευταίοι, έχοντας βέβαια μειώσει την διαφορά μας με τους Βαλκάνιους (είμαστε σε απόσταση ενός πόντου). Περισσότερο από τα 2/3 των 177 χωρών που περιλαμβάνει ο Δείκτης  Διαφθοράς του 2013 βαθμολογούνται κάτω του 50, σε μια κλίμακα από 0 (όπου μια χώρα θεωρείται απόλυτα διεφθαρμένη) μέχρι 100 (όπου μια χώρα θεωρείται απαλλαγμένη από διαφθορά). Χώρες όπως Δανία και Νέα Ζηλανδία καταλαμβάνουν την πρώτη θέση με βαθμολογία  91. Στον αντίποδα, το Αφγανιστάν, η Βόρεια Κορέα και η Σομαλία βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης με βαθμολογία 8. Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς βασίζεται στις αντιλήψεις ειδικών εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα. Η βαθμολογία των χωρών μπορεί να βελτιωθεί όταν επιτρέπεται ουσιαστική πρόσβαση στην πληροφόρηση και όταν αναπτύσσονται κώδικες δεοντολογίας για τους δημόσιους λειτουργούς. Σε αντίθεση, η έλλειψη λογοδοσίας στο δημόσιο σε συνδυασμό με την αναποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών επιδρούν αρνητικά στις αντιλήψεις. «Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς 2013 καταδεικνύει ότι όλες οι χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την απειλή της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, από την έκδοση τοπικών αδειών μέχρι την εφαρμογή των νόμων», υπογραμμίζει η Huguette Labelle, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Οι χώρες που βρίσκονται στην κορυφή αναδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η διαφάνεια ενισχύει τη λογοδοσία και καταπολεμά τη διαφθορά. Ακόμα και όσες χώρες βελτίωσαν την απόδοσή τους στον Δείκτη, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ζητήματα όπως η επιρροή πολιτικών παραγόντων προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, η αδιαφάνεια στο πολιτικό χρήμα και η αναποτελεσματική εποπτεία των μεγάλων δημοσίων συμβάσεων, περιοχές ευάλωτες στη διαφθορά». Μελλοντικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της οικονομικής κρίσης, της μεγάλης φτώχειας, θα πρέπει να υπερνικήσουν τα εμπόδια που θέτει η μάστιγα της διαφθοράς, προειδοποιεί η Διεθνής Διαφάνεια. Διεθνείς φορείς, όπως η G20 πρέπει να γίνουν αμείλικτοι σε φαινόμενα όπως το ξέπλυμα χρήματος, να πιέζουν τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο διαφανείς και να απαιτούν την ανάκτηση των κλεμμένων κεφαλαίων. «Είναι καιρός να σταματήσουμε αυτούς που ξεγλιστρούν από τη διαφθορά. Τα νομικά κενά και η έλλειψη πολιτικής βούλησης διευκολύνουν την άνθιση της διαφθοράς εντός και εκτός συνόρων. Απαιτείται εντατικοποίηση των προσπαθειών για την πάταξη της ατιμωρησίας για υποθέσεις διαφθοράς», καταλήγει η κα Labelle.