Tζωρτζ Όργουελ & σύγχρονα κάτεργα

Τι έκανε τον συγγραφέα – δημοσιογράφο Τζώρτζ Όργουελ  να πει πως η «γραπτή ιστορία είναι τις πιο πολλές φορές ψεύτικη», κάνοντας  λεπτομερή καταγραφή των γεγονότων του Ισπανικού Εμφυλίου το ’36; Πόσο μεγάλο νόημα είχαν άραγε οι  σκοτεινές διαπιστώσεις του ότι «η ιστορία είναι στο μεγαλύτερο μέρος της ανακριβής και μεροληπτική, και πως αυτό που αποτελούσε κοινό γνώρισμα για την εποχή εκείνη ήταν η εγκατάλειψη της ιδέας ότι η ιστορία θα μπορούσε να γραφτεί χωρίς ψέματα;». Ζούμε οι ίδιοι τις εποχές του «1984», ενός από τα πιο προφητικά βιβλία που έχει γραφτεί από έναν συγγραφέα, πιστό στην κοινωνική παρέμβαση  και αδιαμφισβήτητο κριτή του νόμου και της τάξης. Έναν άνθρωπο που στηλίτευσε με όλη του τη δύναμη την γέννηση νέων εξουσιών μετά και μέσα από την όποια επανάσταση. Η οργουελική κοινωνία είναι γεμάτη παρακολουθήσεις, επιτήρηση και αυταρχισμό. Είναι ακριβώς αυτή η κοινωνία που ξεδιπλώνεται και σήμερα μπροστά μας, σε κάθε κίνηση και ενέργειά μας. Ο Μεγάλος Αδελφός είναι αλάθητος και παντοδύναμος. Είναι ένα πρόσωπο στις εφημερίδες, μια φωνή στην τηλεοθόνη. Το δόγμα του αλάθητου περιγράφεται στον οργουελικό κόσμο και η επανάσταση παραμένει μια ρομαντική ιστορία, κρυμμένη στα ντουλάπια των αναμνήσεων. Πόσο επίκαιρος μπορεί να είναι ο Τζωρτζ Όργουελ λίγο πριν από το 2014 και με την συμπλήρωση 64 χρόνων από τον θάνατό του; Πόσο η ζωή και τα βιβλία του δεν θα παραπέμπουν απλά σε έναν ακόμη άνθρωπο που επιθύμησε διακαώς το δικαίωμα στη ζωή; Τον Γενάρη του ’50 η φωνή του συγγραφέα σίγησε σε ηλικία μόλις 47 ετών. Ταυτόχρονα χάθηκε και μια ακόμη φωνή διαμαρτυρίας για αυτό που ξεκινούσε και αυτό που έχει φτάσει να αποκαλείται «σήμερα», πιστό αντίγραφο της φιλελεύθερης ολιγαρχίας, που έλεγε και ο έτερος των βαθυστόχαστων Κορνήλιος Καστοριάδης. Άφησε όμως θαυμαστή παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό, η σημερινή και από διαφημιστικούς κύκλους επίκληση του Οργουελικού «Μεγάλου Αδελφού», επιδιώκει να απομυθοποιήσει την κραυγή διαμαρτυρίας για μια κοινωνία γεμάτη φυλακισμένους και φύλακες. Επιδιώκει να σατιρίσει με τα διάφορα παιχνίδια στις οθόνες αυτό που αποκαλείται παρακολούθηση, έλεγχος των αντιδράσεων, επιβολή του νόμου και της τάξης. Τον μεγάλο Αδελφό, τον έχουμε επί χρόνια τοποθετήσει εκεί που δεν πρέπει, και παρά το γεγονός ότι όπως τα ζώα επιχειρήσαμε επανειλημμένως να φτιάξουμε την δική μας «φάρμα», μακριά από όλους τους ειδικούς στα περί μετεπαναστατικής διαχείρισης… Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, χτυπήθηκαν ανηλεώς από την πένα του Όργουελ, μόνο που οι άνθρωποι, κατά τα φαινόμενα δεν θέλησαν ως τώρα τον απογαλακτισμό από την εξουσία και συνέχισαν την λαμπρή παράδοση. Έτσι η σκέψη παραμένει για πάντα έγκλημα «που επιφέρει την θανατική καταδίκη», και ο Γουίνστον Σμίθ παρακολουθείται ανελλιπώς από τον Μεγάλο Αδελφό. Τι γίνεται όμως όταν οι καταπιεσμένες ιδέες θέλουν να βρουν διέξοδο; Τι γίνεται όταν οι άνθρωποι κατά περιόδους αναζητούν και επιδιώκουν μια νέα αρχή και ριζική απεμπλοκή από την κοινωνική σήψη και διαφθορά; Τι είναι αυτό που επιζητούν οι άνθρωποι μέσα από τον Σοσιαλισμό; «Αυτό που τραβάει τους απλούς ανθρώπους στο Σοσιαλισμό και τους κάνει πρόθυμους να ρισκάρουν το τομάρι τους για αυτόν, το μυστηριακό περιεχόμενο του σοσιαλισμού είναι η ιδέα της ισότητας», λέει ο συγγραφέας. «Για την μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων, σοσιαλισμός σημαίνει αταξική κοινωνία αλλιώς δεν σημαίνει τίποτα.», υπογραμμίζει. Έτσι η ιστορία κύκλους κάνει, το ίδιο όπως και η εξουσία που χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να στρατολογεί και να κατατάσσει. «Τα ζώα» του Όργουελ εξεγέρθηκαν κατά του εκμεταλλευτή ανθρώπου, για να συναντήσουν αργότερα μια εξίσου αφόρητη εξουσιαστική κατάσταση. Και έτσι απλά ανοίγεται και πάλι ο δρόμος για τον «Μεγάλο Αδελφό», που ρυθμίσει την κοινωνική και προσωπική ζωή των ανθρώπων της Ωκεανίας. Η απολυταρχική κοινωνία και η γενικευμένη αστυνόμευση είναι σήμερα παρούσα όσο ποτέ άλλοτε. Το ίδιο και ο Όργουελ που τόσο μόχθησε να γίνει αυτό κατανοητό από νωρίς και να προβληματίσει τους ανθρώπους όσον αφορά  το σε ποιους εμπιστεύονται τις τύχες τους. «Υπάρχει σύγχυση και ασάφεια για το πότε ακριβώς γεννήθηκε ο μεγάλος Αδελφός….» Ορίζει την δομή και οργάνωση των υπουργείων, διαμορφώνει πολιτικές συμμαχίες με την μία ή την άλλη δύναμη, είναι ανυπέρβλητος και αναντικατάστατος. Μέχρι την στιγμή που τα «ζώα» αποφασίσουν πως ήρθε η ώρα να εξεγερθούν! Και τότε τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους. Είναι επίκαιρος ο Όργουελ; Τις απαντήσεις μπορείτε να τις δώσετε μόνοι σας. «Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε», λέει ο συγγραφέας, «ότι η κατάσταση πραγμάτων θα αλλάξει όσο διαρκεί οποιαδήποτε ολοκληρωτική κυριαρχία. Θα ήθελα ο απλός άνθρωπος να κερδίσει την μάχη του αργά ή γρήγορα, αλλά αυτό να συμβεί γρήγορα, όχι αργά – μέσα στα επόμενα 100 χρόνια, ας πούμε, και όχι στα επόμενα 10.000 χρόνια!» Έκτοτε έχουν περάσει μερικές δεκαετίες χωρίς αποτέλεσμα. Αν μάλιστα σκεφτούμε πως τα μέτρα παρακολούθησης έχουν σχεδόν φτάσει στο απόγειό τους, ίσως και να βαδίζουμε προς νέες εξουσιαστικές «κατακτήσεις», που μόνο κάποιοι τύποι σαν τον Σνόουντεν ενίοτε αποκαλύπτουν. Για όσους πάντως αρέσει η κλειδαρότρυπα, ας βολευτούν στα σύγχρονα Γκούλαγκ και Γκουαντάναμο, στις τωρινές   πρακτικές και επελάσεις της όποιας NSA ή FSB. Που τόσο παραστατικά ο Όργουελ περιέγραψε, φωτογράφισε και στηλίτευσε στα βιβλία του.

Μαθητές: Χρήση ουσιών & αλκοόλ

Σοβαρό εξακολουθεί να παραμένει – παρά τις όποιες βελτιώσεις - το πρόβλημα με την χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Παρά το γεγονός των προσπαθειών που καταβάλλονται κυρίως από φορείς και εθελοντές, οι χρήστες πολλαπλασιάζονται και οι ναρκωτικές ουσίες ποικίλουν από χρονιά σε χρονιά. Κοινώς οι πειραματισμοί με αυτές αυξάνονται αλματωδώς. Την ίδια στιγμή, το αλκοόλ βυθίζει τους νέους στον εθιστικό του παράδεισο. Πάντως, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των τελευταίων τεσσάρων ετών, από τα διεθνή ερευνητικά προγράμματα ESPAD και Health Behaviour in School-aged Children (Έρευνα HBSC/WHO) τα ποσοστά χρήσης ναρκωτικών ουσιών στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερα σε σύγκριση με την πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης. Το 2004 ήταν η τελευταία χρονιά που έγινε πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στο γενικό πληθυσμό. Δεν υπάρχουν πρόσφατα στοιχεία σχετικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στο γενικό πληθυσμό της χώρας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (αφορούν το 2004) πανελλήνιας έρευνας του (ΕΠΙΨΥ), περίπου 670.000 άτομα ηλικίας 12-64 ετών (9%) ανέφεραν χρήση πρώτη  φορά στη ζωή τους (κυρίως κάνναβη), 4% δοκίμασαν κάποια παράνομη ουσία 1-2 φορές, ενώ το 5% επανέλαβαν τη χρήση τουλάχιστον 3 φορές.  Τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης παρατηρήθηκαν στους άνδρες (13%, έναντι 4% των γυναικών), στις ηλικιακές ομάδες 25-34, 18-24 και 35-44 ετών (περίπου12%), και 15% στα άτομα με υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο.
Έρευνα για τους μαθητές και την χρήση ουσιών
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος ESPAD, το οποίο υλοποιείται ανά τετραετία στους 16χρονους μαθητές (σε 36 χώρες το 2011), τα ποσοστά στην επικράτηση της χρήσης όλων των τύπων εξαρτησιογόνων ουσιών είναι σημαντικά χαμηλότερα στην Ελλάδα σε σύγκριση με το μέσο όρο των χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελούν οι εισπνεόμενες ουσίες και μη ιατρική χρήση ηρεμιστικών - υπνωτικών, των οποίων τα ποσοστά επικράτησης είναι υψηλότερα στην Ελλάδα σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.Το 2012, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής ΕΠΙΨΥ «Πανελλήνια έρευνα στο σχολικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών». Την έρευνα υλοποιεί ανά τετραετία το ΕΠΙΨΥ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος European School Survey on Alcohol and Other Drugs. Η έρευνα του 2011 πραγματοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του ΟΚΑΝΑ και τη συμμετοχή των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στην έρευνα, που επαναλαμβάνεται στην Ελλάδα και διεθνώς κάθε τέσσερα χρόνια, συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 37.000 μαθητών ηλικίας 13-19 ετών από συνολικά 676 σχολεία της χώρας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, σχεδόν 3 ένας στους 6 μαθητές ηλικίας 15-19 ετών (15,3%) ανέφερε το 2011 χρήση κάποιας παράνομης ουσίας έστω και μία φορά, με διπλάσιο ποσοστό αγοριών (21,1%) από ό,τι κοριτσιών (9,4%). Το ποσοστό των μαθητών που ανέφεραν χρήση αυξάνεται με την ηλικία. Ποσοστιαία έχει κάνει χρήση παράνομων ουσιών ποσοστό 7,4% των 15χρονων, 21,9% των 18χρονων και 40,2% των 19χρονων που βρίσκονται ακόμα στο σχολείο. Η χρήση είναι υψηλότερη στην Αθήνα (19,3%) και στη Θεσσαλονίκη (19,4%), συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας (12,0%) Η κάνναβη (13,4%) και οι εισπνεόμενες ουσίες (14,1%) ήταν οι ουσίες που αναφέρθηκαν συχνότερα από τους μαθητές. Η επικράτηση της χρήσης ουσιών εκτός κάνναβης και εισπνεόμενων ουσιών δεν ξεπερνά το 3% το 2011. Τα αγόρια αναφέρουν χρήση ουσιών σε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια, ανεξαρτήτως ουσίας. Το 2011, ένας στους 10 μαθητές ηλικίας 15-19 ετών (10,4%) ανέφερε χρήση κάνναβης τους 12 τελευταίους μήνες και ένας στους 16 (6,3%) ανέφερε χρήση τις 30 τελευταίες ημέρες. Η αναλογία αγοριών / κοριτσιών είναι περίπου 2:1 για τη χρήση τον τελευταίο χρόνο (14,3% και 6,4%, για τα αγόρια και τα κορίτσια, αντίστοιχα) και σχεδόν 3:1 για τη χρήση τον τελευταίο μήνα (9,1% και 3,3%, αντίστοιχα). Τα ποσοστά πρόσφατης χρήσης κάνναβης αυξάνονται σημαντικά με την ηλικία. Τέλος, διπλάσιο ποσοστό μαθητών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αναφέρουν πρόσφατη χρήση συγκριτικά με τις λοιπές περιοχές
Χρήση σε ηλικίες 13 - 14 ετών
Για την χρήση ουσιών ρωτήθηκαν και οι μαθητές ηλικίας 13-14 ετών (μέση ηλικία 13,5, τυπική απόκλιση τα 0,5 έτη) ρωτήθηκαν σχετικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών το 2011. Ποσοστό 1,7% ανέφεραν χρήση κάνναβης έστω και μία φορά  (1,1% ανέφεραν χρήση της ουσίας 1-2 φορές και 0,6% επανάληψη της χρήσης τουλάχιστον 3 φορές σε όλη τους τη ζωή), 5,8% ανέφεραν χρήση εισπνεόμενων ουσιών και 1,0% χρήση extasy. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, σημαντικά υψηλότερη είναι η χρήση κάνναβης στα αγόρια (2,6%) συγκριτικά με τα κορίτσια (0,9%), μεγαλύτερη στην Θεσσαλονίκη (3,9%) σε σύγκριση με την Αθήνα (1,5%) και τις λοιπές περιοχές (1,4%).
Διαχρονικές  τάσεις: Χρήση ουσιών 1984-2011
Παρ’ όλες τις διακυμάνσεις, η γενική τάση τα τελευταία 27 χρόνια στη χρήση οποιασδήποτε ουσίας στους μαθητές ηλικίας 15-19 ετών είναι αυξητική. Μεταξύ 1984 και 2011, το ποσοστό χρήσης  υπερδιπλασιάστηκε (από 6,0% το 1984 σε 15,3% το 2011). Ειδικότερα, κατά την περίοδο αυτή, η επικράτηση της χρήσης σχεδόν τριπλασιάστηκε στα αγόρια (από 7,8% στο 21,1%, αντίστοιχα), στους 18χρονους (από 8,5% σε 21,9%), καθώς και στους μαθητές των σχολείων της Αθήνας (από 6,5% σε 19,3%) και της Θεσσαλονίκης (από 5,5% σε 19,4%). Στατιστικά σημαντικές αυξήσεις στα ποσοστά της χρήσης καταγράφονται μεταξύ 1984 και 2011 σε όλες τις ουσίες, αν και το ποσοστό επικράτησης της χρήσης ουσιών εκτός κάνναβης και εισπνεόμενων ουσιών παρέμεινε κάτω του 3% σε όλη σχεδόν συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Αλκοόλ
Τα τελευταία 25 χρόνια (1984-2011) διαπιστώνεται συνολικά τάση μείωσης της κατανάλωσης οινοπνευματωδών μέσα στον τελευταίο μήνα στους μαθητές ηλικίας 15-19 ετών, αλλά μέσα στα τελευταία 4 χρόνια η τάση αυτή φαίνεται να αντιστρέφεται (1984: 82,4%, 1993: 75,8%, 1998: 74,0%, 2003: 73,6%, 2007: 70,2%, 2011: 72,8%). Τα ποσοστά της συχνής κατανάλωσης, δηλαδή της κατανάλωσης οινοπνευματωδών 10 φορές και πάνω τον τελευταίο μήνα, παραμένουν σχεδόν σταθερά, με μικρές αυξομειώσεις (1984: 15,3%, 1993: 15,9%, 1998: 12,0%, 2003: 15,9%, 2007: 14,5%, 2011: 14,8%). Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική κατανάλωση παρουσιάζει αυξητική τάση. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα για την κατανάλωση οινοπνευματωδών στην Ελλάδα από την Πανελλήνια Έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών του ΕΠΙΨΥ (Έρευνα ESPAD), η οποία πραγματοποιήθηκε στο μαθητικό πληθυσμό ηλικίας 13-19 ετών,  έξι στους 10 μαθητές (60,8%) ήπιαν τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα και ένας στους 10 (11%) τουλάχιστον 10 φορές κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Το 45,1% των μαθητών ηλικίας 15-19 ετών ανέφεραν υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών. ποτών (κατανάλωση τουλάχιστον 5 ποτών στη σειρά τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο μήνα). Ένας στους 3 (34%) μαθητές ηλικίας 13-19 ετών έχει μεθύσει τουλάχιστον μία φορά σε όλη τη ζωή και το 13,3% τουλάχιστον 3 φορές σε όλη τη ζωή. Τα αγόρια πίνουν οινοπνευματώδη σε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια. Οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων γίνονται μεγαλύτερες όσο αυξάνεται η συχνότητα και η βαρύτητα της κατανάλωσης 

Ο εκτοπισμός των αθώων & η αποθέωση της βίας

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), με έκθεσή της που δόθηκε στην δημοσιότητα την Παρασκευή, προειδοποιεί ότι το 2013 αναμένεται να καταστεί μία από τις χρονιές με τα υψηλότερα επίπεδα αναγκαστικού εκτοπισμού που έχει καταγράψει ο οργανισμός, λόγω του εξαιρετικά μεγάλου αριθμού νέων προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων. Η έκθεση αναφέρει ότι 5,9 εκ. άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους κατά τους πρώτους έξι μήνες του έτους, σε σύγκριση με 7,6 εκ. ολόκληρο το 2012. Η χώρα απ’ όπου προέρχονται οι περισσότεροι εκτοπισμένοι είναι η Συρία. Το Αφγανιστάν παρέμεινε η χώρα προέλευσης των περισσότερων προσφύγων (2,6 εκατ.), ενώ το Πακιστάν παρέμεινε η χώρα υποδοχής των περισσότερων προσφύγων (1,6 εκατ.). Σε άλλες περιοχές, 189.300 πρόσφυγες επέστρεψαν στις χώρες προέλευσής τους κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2013, ενώ 33.700 μετεγκαταστάθηκαν σε τρίτες χώρες. Περίπου 688.000 εσωτερικά εκτοπισμένοι επέστρεψαν στις εστίες τους σε χώρες όπου η Υ.Α. εργάζεται σε τέτοιες καταστάσεις εκτοπισμού στο εσωτερικό της χώρας. Η Υ.Α. δημοσιεύει ετησίως στοιχεία για τον αναγκαστικό εκτοπισμό διεθνώς, στην έκθεση Παγκόσμιες Τάσεις, που δημοσιεύεται κάθε Ιούνιο. Η έκθεση της Υ.Α., με τίτλο «Τάσεις του Α’ εξαμήνου 2013 (Mid -Year Trends 2013)» βασίζεται κυρίως στις πληροφορίες που παρέχουν τα περισσότερα από 120 εθνικά γραφεία της Υ.Α. και καταδεικνύει ραγδαία αύξηση σε μια σειρά σημαντικών δεικτών. Μεταξύ αυτών, είναι ο αριθμός των νέων προσφύγων: 1,5 εκ. το πρώτο εξάμηνο του 2013, σε σύγκριση με το 1,1 εκ. ολόκληρο το 2012. Ένας ακόμα δείκτης είναι οι άνθρωποι που πρόσφατα εκτοπίστηκαν σε εσωτερικό της χώρας τους και ανέρχονται σε τέσσερα εκατομμύρια, σε σύγκριση με τα 6,5 εκ. ολόκληρο το 2012. Επίσης, έγιναν περισσότερες από 450.000 αιτήσεις ασύλου, αν και αυτός ο αριθμός είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περίοδο της περσινής χρονιάς. Το γεγονός αυτό απασχολεί βασικά και την χώρα μας αφού οι αιτήσεις ασύλου έχουν πολλαπλασιαστεί, με πρόσφυγες κυρίως από το Ιράκ, τη Σομαλία, την Συρία και το Αφγανιστάν. Η έκθεση της ΄Υπατης Αρμοστείας που περιγράφει το πρώτο εξάμηνο του 2013 ως μία από τις χειρότερες περιόδους εδώ και δεκαετίες όσον αφορά στον αναγκαστικό εκτοπισμό, αποκαλύπτει πως πράγματι το 2013 αποδεικνύεται ένα από τα πιο δύσκολα έτη με μεγάλα ποσοστά στους εκτοπισμένους, γεγονός που θα πρέπει να προβληματίσει κάποια στιγμή τις κυβερνήσεις όχι μόνο των ευρωπαϊκών κρατών αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και αυτό φαίνεται από τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων. Σε παγκόσμιο επίπεδο λοιπόν, ο αναγκαστικός εκτοπισμός βρίσκεται ήδη στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, με 45,2 εκ. εκτοπισμένους μέχρι το τέλος του 2012, κυρίως λόγω της κλιμάκωσης των νέων συγκρούσεων. Πολλές από αυτές τις συγκρούσεις όχι απλά δεν έχουν σταματήσει αλλά επεκτείνονται, με απροσδιόριστες συνέπειες για τους χιλιάδες ανθρώπους που αναμένεται ακόμη να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Την ίδια στιγμή, νένα πολεμικά μέτωπα ανοίγονται και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, με την Μέση Ανατολή και ορισμένες χώρες της Αφρικής να θυμίζουν έρημα τοπία που βασιλεύει ο θάνατος και ο τρόμος. Από τις εμφύλιες συρράξεις πλήττονται κυρίως τα γυναικόπαιδα που εγκαταλείπουν άρον-άρον τις εστίες τους προκειμένου να επιβιώσουν.  Η έκθεση Τάσεις του Α’ εξαμήνου 2013 δεν επικαιροποιεί αυτό τον αριθμό (καθώς τα πλήρη στοιχεία για κάτι τέτοιο είναι διαθέσιμα μόνο στα μέσα του 2014), αλλά προειδοποιεί ότι στον τελικό απολογισμό του 2013, ο αναγκαστικός εκτοπισμός ίσως να είναι ακόμη υψηλότερος από το 2012, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης μεγάλης εκροής προσφύγων από τη Συρία και του εκτοπισμού εντός της χώρας. Η έκθεση καταδεικνύει άνοδο των δεικτών σε διάφορους τομείς που αφορούν αυτούς τους λεγόμενους «ανθρώπους που εμπίπτουν στην εντολή» της Υ.Α. Για παράδειγμα, καταδεικνύει την αύξηση του αριθμού των προσφύγων κατά 600.000 από τα τέλη του 2012 σε 11,1 εκατομμύρια και τη ραγδαία αύξηση των εσωτερικά εκτοπισμένων που βρίσκονται υπό την αιγίδα της Υ.Α. σε 20,8 εκ., από 17,7 εκ. στα τέλη του 2012. Το γεγονός λοιπόν της  ραγδαίας αύξησης των εκτοπισμένων  όχι μόνο είναι τραγικό αλλά απειλεί να διαταράξει την ισορροπία σε διεθνές επίπεδο, καθώς και οι συρράξεις πολλαπλασιάζονται και η σταθερότητα στα μέρη αυτά απειλείται από τις συνεχείς πολεμικές επιχειρήσεις. Το σημαντικό όμως είναι ότι εκατομμύρια εκτοπισμένοι αναζητούν εξόδους διαφυγής και μια ζωή χωρίς τον φόβο του θανάτου. Πολλοί όμως από αυτούς ενδεχομένως θα αντιμετωπίσουν νέα προβλήματα στις περιοχές που καταφεύγουν λόγω ρατσιστικών ιδεοληψιών αλλά και συστηματικής προπαγάνδας κατά της καταφυγής στο άσυλο. Το πρόβλημα λοιπόν είναι σοβαρό και τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού για τις κυβερνήσεις, που είτε η μαζική μετατόπιση εκτοπισμένων τους αφορά άμεσα, είτε οι συνεχείς εμφύλιοι αποτελούν για αυτές μια συνεχόμενη απειλή για γενικευμένη ανάφλεξη. Σε κάθε περίπτωση όμως τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας αποδεικνύουν πως υπάρχει πλέον σοβαρό πρόβλημα για του εκατομμύρια εκτοπισμένους. Σε περίπτωση που δεν δοθεί η δέουσα προσοχή, απλά το πρόβλημα αυτό θα γίνει μάστιγα του αιώνα. Αν δεν έχει ήδη γίνει.   

Πρόσβαση και χρήση στο Internet 2013

H πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη στον πληθυσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας - Eurostat, το 2013 στην EU -28, το 79%  των νοικοκυριών είχε πρόσβαση στο Διαδίκτυο και το 76% είχε ευρυζωνική σύνδεση , σε σύγκριση με 55% και 42% αντίστοιχα  το 2007. Οι περισσότεροι πολίτες στην EU -28 χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο τακτικά, μεταξύ αυτών  62%  σε καθημερινή βάση και 10% τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Ποσοστό 21% των ευρωπαίων  πολιτών  δήλωσαν ότι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το Διαδίκτυο το 2013, σε σύγκριση με το 37% του 2007.  Για την επικοινωνία με τις αρχές ή δημόσιες υπηρεσίες (e-government)  41% πολιτών στην EU -28, χρησιμοποίησαν  το Διαδίκτυο εντός του 2013 . Με αυτόν τον τρόπο ήρθαν σε επαφή με τις αρχές αναφορικά με τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος (44%), προσωπικά έγγραφα  (20%), κοινωνικές παροχές  (16%) και εγγραφές σε κολέγια ή πανεπιστήμια (9%). Οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης χρησιμοποιούνται περισσότερο στα σκανδιναβικά κράτη - μέλη και τις Κάτω Χώρες.  Στατιστικά λοιπόν,  οι  χώρες όπου οι πολίτες  ανέφεραν ότι είχαν χρησιμοποιήσει  περισσότερο το Διαδίκτυο εντός του 2013 για να επικοινωνήσουν με τις αρχές ή δημόσιους Οργανισμούς ήταν  η Δανία (85%),  οι Κάτω Χώρες (79%), η  Σουηδία (78%), η Φινλανδία (69%), η Γαλλία (60%), το Λουξεμβούργο (56%), η Αυστρία (54%) και η Σλοβενία (52%). Στους χρήστες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για το 2013 με κύρια αιτία την επαφή με τις αρχές για την  κατάθεση ηλεκτρονικών φορολογικών δηλώσεων, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Εσθονία (82%), η Δανία (74%), τη Λιθουανία (70%) και την Πορτογαλία (69%). Για άλλους σημαντικούς λόγους, όπως αναζήτηση προσωπικών εγγράφων, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (39%), την Ισπανία και τη Μάλτα (34%), την Σουηδία (31%) και την Ελλάδα (30%), ενώ για την αξιοποίηση  παροχών,  το υψηλότερο ποσοστό ήταν  στη Σουηδία (32%), τη Γαλλία (30%),τη Ρουμανία και τη Σλοβενία ( 27%).  Τα στοιχεία αυτά της Εurostat  αποτελούν ένα μικρό μέρος των αποτελεσμάτων της έρευνας σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στα νοικοκυριά και τους ιδιώτες στα κράτη μέλη της ΕΕ-28, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Τουρκία. Εκτός από την πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τη χρήση του e-government, ένας πλούτος από στοιχεία συλλέχθηκαν επιπροσθέτως στην έρευνα αναφορικά με  την χρήση του mobile Internet, τις αγορές μέσω Διαδικτύου (e-commerce) και άλλες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο. Τα αποτελέσματα αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως για την προώθηση των στόχων στις διάφορες πρωτοβουλίες πολιτικής της ΕΕ, ιδίως για το ψηφιακό θεματολόγιο και ατζέντα. Η Πρόσβαση στο Internet κυμαίνεται από 54% στη Βουλγαρία έως 95% στις Κάτω Χώρες.  Τα κράτη - μέλη με  το μεγαλύτερο ποσοστό των νοικοκυριών με πρόσβαση στο Διαδίκτυο το 2013, ήταν  το Λουξεμβούργο (94%), η Δανία και η Σουηδία (93%) και οι Κάτω Χώρες (95%). Τα χαμηλότερα επίπεδα καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (54%), την Ελλάδα (56%) και τη Ρουμανία (58%). Η ευρυζωνική σύνδεση, όπως είναι γνωστό, επιτρέπει μεγαλύτερη ταχύτητα κατά την πρόσβαση σε ιστοσελίδες και άλλες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο. Το 2013, τουλάχιστον το ήμισυ του συνόλου των νοικοκυριών σε κάθε κράτος- μέλος μέσω έμπαινε στο internet μέσω  μιας ευρυζωνικής σύνδεσης.  Η Φινλανδία (88%) κατέγραψε σε αυτό το υψηλότερο ποσοστό νοικοκυριών με ευρυζωνική σύνδεση, ακολουθούμενη από τη Δανία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο (87%) και τη Γερμανία (85%).  Περισσότερο από το 80% των πολιτών στη Δανία, τις Κάτω Χώρες, το Λουξεμβούργο και την Σουηδία έχουν καθημερινή πρόσβαση στο Διαδίκτυο  Στα περισσότερα κράτη - μέλη, η πλειοψηφία των ανθρώπων  χρησιμοποίησαν το Διαδίκτυο κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται  στη Δανία (84%), την Ολλανδία (83%), το Λουξεμβούργο (82%), τη Σουηδία (81 %), τη Φινλανδία (80%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (78%). Τα υψηλότερα ποσοστά των ατόμων που ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα καταγράφηκαν στην Τσεχική Δημοκρατία (16%), την Εσθονία, την Ιρλανδία και την Αυστρία (και οι δύο 14%). Περίπου το ένα τρίτο ή και περισσότερο των ατόμων που δεν χρησιμοποίησαν το Διαδίκτυο καταγράφηκαν ποσοστιαία  στη Ρουμανία (42%), τη Βουλγαρία (41%), την Ελλάδα (36%), την Ιταλία (34%), την Πορτογαλία (33%), την Κύπρο και την Πολωνία (32%). Τέλος,  τα υψηλότερα ποσοστά των χρηστών της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που χρησιμοποίησαν ιστοσελίδες  για εγγραφή σε κολέγια ή πανεπιστήμια, καταγράφηκαν στη Σλοβενία (24%), τη Βουλγαρία (23%) και την Ιταλία (21%).

Χρήματα έρχονται και χρήματα χάνονται…

Εξασφαλίσαμε την δόση και όλα μια χαρά στο κυβερνητικό επιτελείο, αφού και χρήματα παίρνουμε και το καλό παράδειγμα στους πολίτες δίδεται κατά το δοκούν. Η κυβέρνηση νομίζει ότι με την εκάστοτε εξασφάλιση της οικονομικής βοήθειας όλα τα προβλήματα θα μπουν κάτω από χαλί και πως η παραμικρή ρήση της τρόικα περί επιστροφής της σε σύντομο χρονικό διάστημα στην χώρα, σημαίνει μια ακόμη νίκη στο πεδίο των διαπραγματεύσεων. Είναι δε τέτοια η σιγουριά για το μέλλον που χαρακτηρίζει τα κυβερνητικά στελέχη, που οι δηλώσεις γίνονται δια βοής και συνεχών παραινέσεων για ακόμη μεγαλύτερες στερήσεις, αφού για τους κυβερνητικούς κύκλους αυτές είναι που φέρνουν σταδιακά την ανάπτυξη. Αισιοδοξία λοιπόν στο έπακρο και δάφνινα στεφάνια για τους μνημονιακούς. Μέλλον φυγείν όμως αδύνατον, που λέει και η ρήση ή απλά κοντός ψαλμός αλληλούια. Στην Ελλάδα, η όλη ιστορία με τον δανεισμό εξελίσσεται σε μια πρώτης τάξεως αντιπαράθεση στις πλάτες των πολιτών που ακούν, κρίνουν και ενίοτε παρεμβαίνουν. Μια αντιπαράθεση που κοστίζει πολύ, αφενός διότι το επίπεδο στο κοινοβούλιο έχει πέσει αισθητά αλλά και οι ανάγκες των πολιτών έχουν κατά πολύ διαφοροποιηθεί. Σε σημείο δε όπου κανείς πια να μην παρακολουθεί τις επισκέψεις της τρόικα και να έχει συνηθίσει τις περικοπές της ημερησίας διάταξης. Δεν πρόκειται για αδιαφορία αλλά για ιεράρχηση των αναγκών. Δεν σημαίνει αυτό πως οι πολίτες σκύβουν το κεφάλι αλλά πολύ απλά πως ο καθένας προσπαθεί να περισώσει στην κρίση ότι μπορεί. Βέβαια σε τούτες τις κρίσιμες στιγμές δεν θα έπρεπε να απουσιάζει η αλληλεγγύη ούτε η συνειδητοποίηση πως η στέρηση δημιουργεί νέα δεδομένα στις ανθρώπινες σχέσεις.  Πολύ δε περισσότερο ότι η υπηρέτηση της λογικής «ο θάνατός σου – η ζωή μου» δεν επιφέρει την παραμικρή βελτίωση στις καθημερινές συναλλαγές. Στις πόλεις και τα χωριά της ελληνικής επικράτειας βασιλεύει ο φόβος για το αύριο, η αμφιβολία για το αν οι συνεχείς περικοπές θα πετύχουν κάτι περισσότερο από την χρόνια υποβάθμιση της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Ζούμε πρωτόγνωρες μέρες και ας φωνάζουν από την κυβέρνηση πως θα γυρίσει ο τροχός. Αυτό που πραγματικά βιώνουμε δεν είναι παρά μια διάλυση του κοινωνικού ιστού και μια οικονομική παράλυση χωρίς την παραμικρή προοπτική για το πολλά υποσχόμενο επενδυτικό  ξέσπασμα, που ποτέ δεν έρχεται. Και περνούν τα χρόνια, οι μέρες και τα λεπτά χωρίς τίποτε να αλλάζει. Θα έλεγε κανείς πως αυτό που δεν μένει στάσιμο δεν είναι παρά η φτώχεια και η ανεργία, η γενικότερη υποβάθμιση της ζωής. Μαζί με αυτήν, καταβαραθρώνεται και η Παιδεία και η μόρφωση, σε μια χώρα που ούτως ή άλλως δεν φημιζόταν για επιδόσεις της στους εν λόγω τομείς. Χρήματα λοιπόν έρχονται και η κυβέρνηση πανηγυρίζει πως οι σχεδιασμοί της έπιασαν τόπο. Χρήματα που θα βουλώσουν τρύπες αλλά δεν θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα συνολικά. Χρήματα που οι πολίτες δεν θα δουν γιατί απλούστατα έχουν συνηθίσει μόνο να τους παίρνουν.  Και όλα συνεχίζουν να κυλούν στους ρυθμούς της στέρησης και των περικοπών. Σε μια Ελλάδα που το μέσο εισόδημα είναι πλέον τραγωδία, η αγορά  έχει γονατίσει, ο τζίρος πατώσει και  η ανάπτυξη απομακρύνεται ή μετατίθεται στο εκάστοτε επόμενο έτος, σε μια χώρα όπου οι υποσχέσεις για επενδύσεις και θέσεις εργασίας στοχεύουν να υπερκαλύψουν τις διαμαρτυρίες για αναδουλειά και πτώση των κερδών, οι υποσχέσεις και η μετάθεση της καρποφορίας στο εγγύς ή απώτερο μέλλον δεν καθησυχάζει τους πολίτες αλλά τους αδρανοποιεί. Και αυτό συμβαίνει επειδή ούτε τους αποκλείουν τις καλύτερες μέρες ούτε τους βάζουν χρονικό όριο. Μια κατάσταση, με λίγα λόγια, παρατεταμένης ανασφάλειας και έλλειψης σιγουριάς όταν χρήματα έρχονται και όπως ήλθαν, χάνονται σε παλαιότερες υποχρεώσεις.  Η κυβέρνηση πάντως πανηγυρίζει σταθερά. Ο υπουργός Οικονομικών πηγαινοέρχεται στις Βρυξέλλες και αποσπά διαβεβαιώσεις πως η χώρα εισέρχεται σε νέα πορεία. Πολλά είναι τα θετικά σχόλια για την προσπάθεια που καταβάλλεται συνολικά. Και στους πολίτες βέβαια, πολλά τα ευμενή σχόλια. Μέχρι την στιγμή όπου δεν θα υπάρχει κανείς να δει αυτή την περιβόητη ανάπτυξη. Μέχρι την ώρα όπου παρά την όποια οικονομική βοήθεια, δεν θα υπάρχει το δυναμικό αυτό που να  μπορέσει να ανταποκριθεί στα όποια θετικά σημάδια ανάκαμψης. Όταν τα δανεικά δεν θα φτάνουν να καλύψουν τα τεράστια οικονομικά κενά και οι εκκλήσεις για κατανάλωση με χαμηλότερες τιμές στην αγορά θα είναι φωνή βοόντως εν τη ερήμω.

2013: Κρίση & κοινωνία εκτός ορίων

Διανύουμε τις τελευταίες στιγμές του 2013, ένα ακόμη έτος που χαρακτήρισε και σημάδεψε την Ελλάδα αναφορικά με την οικονομική κρίση και τις περικοπές που την συνόδεψαν. Ήταν ένα έτος με πολλές και οριακές στιγμές αφού για μια ακόμη φορά μεταπολεμικά ο λαός κλήθηκε να υποστεί τεράστιες θυσίες στο όνομα μιας απροσδιόριστης ουσιαστικά ανάπτυξης. Το 2013 δεν ήταν το έτος της σταθερότητας ούτε της επενδυτικής ανάπτυξης, παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις που μετατίθενται στο 2014 και βάλε, με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και μείωση της ανεργίας μέσω διαφόρων μορφών απασχόλησης. Τουναντίον, ήταν ένα έτος όπου η υποαπασχόληση και η ανεργία έφτασαν σε πολύ μεγάλα ποσοστά, που πλέον δεν μπορούν να μειωθούν. Ειδικά η ανεργία, με το να ξεπεράσει το 30% δημιούργησε ένα εφιαλτικό σκηνικό, με τους νέους (όπου εκεί τα ποσοστά είναι πολύ μεγαλύτερα) να ψάχνουν απεγνωσμένα για μια δουλειά ανεξαρτήτου απολαβών, και τους μεγαλύτερους να απολύονται σωρηδόν ή να σύρονται σε «ευέλικτες» μορφές εργασίας. Το 2013 ήταν για τα media ένα ακόμη οδυνηρό έτος, αφού σχεδόν καμία επιχείρηση του τύπου δεν κατέγραψε κέρδη, με αμέτρητες απολύσεις και μειώσεις μισθών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ποσότητα αλλά και την ποιότητα της ενημέρωσης. Έτσι, πολλοί συνάδελφοι βρέθηκαν κυριολεκτικά στον δρόμο, και το μέλλον έγινε ακόμη πιο σκοτεινό και άδηλο για αυτούς και τις οικογένειές τους. Στην Ελλάδα του 2013, η επίκληση της οικονομικής κρίσης έγινε από πολλούς εργοδότες η «καραμέλα» για τις περικοπές και τις μεγάλες μειώσεις στις αποδοχές, αφού ήταν και το βασικό επιχείρημα για την τροποποίηση των όποιων εναπομεινάντων όρων εργασίας. Οι απολύσεις, μάλιστα, δεν συνοδεύονται πλέον από αποζημιώσεις – μαμούθ που απέτρεπαν ως τώρα την εργοδοσία στο να προβεί με ευκολία σε αυτές. Έτσι, ο κάθε εργαζόμενος, ανεξαρτήτου χρόνου απασχόλησής του σε μια επιχείρηση, βρίσκεται αντιμέτωπος με την νέα νομοθεσία που του στερεί εκείνα το ποσά που ελάμβανε πριν από την κρίση. Εν ολίγοις, ότι προλάβει ο καθένας, παίρνει. Ο κυκεώνας λοιπόν συνεχίζεται και όλοι μιλούν για ένα 2014 ακόμη πιο δύσκολο, με μεγαλύτερες θυσίες και μειώσεις στα λαϊκά εισοδήματα. Η Ελλάδα του 2014 θα είναι η χώρα της ανεπαρκούς δημιουργίας επενδυτικών ευκαιριών, παρά τα χρήματα που εισέπραξε από τους εταίρους η κυβέρνηση. Χρήματα μάλιστα που κανείς δεν ξέρει πως θα διανεμηθούν και με ποιους αποδέκτες. Υπάρχουν όμως και τα καλά για το 2013. Κατά πρώτον, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σταμάτησε αυτή η ασύδοτη κερδοφορία και ο τζόγος με τα χρηματιστήρια, τα ομόλογα και τις μετοχές, που είχαν γίνει η επίσημη «ατάκα» στα στόματα μεγάλης μερίδας των πολιτών. Επίσης, παρά το γεγονός ότι οι τιμές δεν έπεσαν θεαματικά, εντούτοις πολλοί εξαναγκάστηκαν λόγω των συνθηκών να χαμηλώσουν τις απαιτήσεις και να συντονιστούν στον ρυθμό της εποχής. Οι συνέργειες επίσης για ανταλλαγές χωρίς μεσάζοντες και τα κοινωνικά παντοπωλεία ήταν ανάμεσα στα θετικά. Το «πέσιμο των φτερών», παράλληλα, σε πολλούς νεόπλουτους της μικρομεσαίας τάξης, συν το φόβο των μεγαλοαστών για περισσότερο ή και πιο επισταμένο έλεγχο στα περιουσιακά τους στοιχεία ήταν στα συν του 2013 - εν ολίγοις ο φόβος φυλάει τα έρμα. Το πιο τραγικό όμως στοιχείο της κρίσης, κατά την γνώμη μου, ήταν ότι οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι, με λίγα λόγια όλοι αυτοί που δεν είδαν ποτέ στον ήλιο μοίρα ακόμη και σε εποχές ασύδοτης κερδοφορίας, κλήθηκαν εκ  νέου να πληρώσουν από το ανύπαρκτο εισόδημά τους. Και εδώ είναι το μεγάλο αγκάθι της πολιτικής του μνημονίου. Σαφώς και θα έπρεπε με κάθε τρόπο να σταματήσει το «φαγοπότι» και να εξαφανιστούν λογικές της αρπαχτής με οποιοδήποτε μέσο και τρόπο. Ασφαλώς και ήταν επιβεβλημένο να τιθασευτούν και να «μαζευτούν» όλοι αυτοί που διαλαλούσαν πως όποιος δεν βγάζει εύκολο χρήμα είναι ο απόκληρος αυτής της κοινωνίας. Η νεοπλουτίστικη αντίληψη, ούτως ειπείν, μια μεγάλης μερίδας Ελλήνων έπρεπε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να πάει περίπατο λόγω της κρίσης και αυτό ήταν καλό. Όμως – θα το ξαναπώ – μαζί με αυτούς επλήγησαναπό τα μέτρα και οι χαμηλές εισοδηματικά τάξεις. Το 2013, με την παρατεταμένη κρίση, θα μείνει στην ιστορία ως ένα ακόμη έτος όπου οι κοινωνικοί αποκλεισμοί συνεχίστηκαν, το ίδιο όπως και οι ρατσισμοί κάθε είδους. Τα κλισέ και οι χαρακτηρισμοί κάθε είδους απέναντι στις κοινωνικές μειοψηφίες αλλά και η τεχνητή τόνωση του «πατριωτικού» αισθήματος αποτέλεσαν μια ακόμη γνωστή συνταγή για την αντοχή απέναντι στην κρίση και την επίσπευση της πολυπόθητης εγχώριας ανάπτυξης. Το κόλπο πάντως φαίνεται να έχει πρόσκαιρη επιτυχία καθώς οι πολίτες έχουν τα μάτια τους ανοιχτά και δεν καταπίνουν πλέον αμάσητη την τροφή. Το 2014, όπως προανέφερα – αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μπορεί κάποια στοιχεία να δείξουν τουλάχιστον σταθερότητα, μπορεί να ξεπροβάλλει κάποια ακτίνα φωτός, δεν αντιλέγω. Το βασικό όμως είναι ότι «τα φτερά έπεσαν» και οι κομπορρημοσύνες έπαψαν οριστικά. Αν κάτι διαφοροποιήθηκε ήταν μονάχα αυτό. Κατά τα άλλα, θα δείξει η συνέχεια. Και για να μην γινόμαστε κουραστικοί, ας ευχηθούμε ταχεία ανάρρωση του ασθενούς. Αλλιώς η γκρίνια δεν θα σταματήσει.

Εκκλήσεις του κράτους & ανάγκες των πολιτών

Εκκλήσεις κάνουν τώρα για τον περιορισμό της χρήσης των τζακιών, για επιβαρυμένη ατμόσφαιρα στην Αττική και άλλες περιοχές της χώρας και απροσδιόριστες συνέπειες για την υγεία των κατοίκων τους. Εκκλήσεις που έρχονται σε μια εποχή όπου το πετρέλαιο είναι απαγορευτικό για τα νοικοκυριά και η τιμή του ρεύματος βρίσκεται στα ύψη, καθιστώντας απαγορευτικά και τα κλιματιστικά. Τις εκκλήσεις δεν ακολουθούν βέβαια λύσεις ανάγκης για τοα νοικοκυριά και η παραμικρή υπαναχώρηση από το κράτος. Έχουν φτάσει την κατάσταση σε τέτοιο σημείο όπου ο καθένας καίει ότι μπορεί για να ζεσταθεί, γυρίζοντας δεκαετίες πίσω εις ότι αφορά τον τρόπο και μέσα διαβίωσης. Και ενώ το κράτος συνεχίζει να αδιαφορεί προκλητικά, οι ειδικοί του προειδοποιούν για ρυπογόνα θερμαντικά μέσα και μεγάλο κίνδυνο από τις αναθυμιάσεις των τζακιών. Κανένας όμως δεν ρωτά τους πολίτες με ποιο τρόπο θα περάσουν τον χειμώνα. Ούτε και ενδιαφέρονται για το πώς ανταποκρίνονται στην κρίση τα μικρομεσαία νοικοκυριά, που ουσιαστικά εξαιρούνται από τα όποια κοινωνικά τιμολόγια. Γιατί δεν είναι μόνο οι πολλοί φτωχοί που είναι αυτονόητο – ακόμη και για λόγους επικοινωνιακούς - πως πρέπει να προστατευθούν από το κράτος. Η κρίση έχει χτυπήσει για τα καλά την μέση ελληνική οικογένεια και σχεδόν μία στις δύο αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Το κράτος όμως σιωπά, όπως προανέφερα, προκλητικά και σε τούτες τις ώρες μόνο εκκλήσεις εν ίδει απειλής κάνει. Ανάβει κάποιος το τζάκι, κινδυνεύει από την αιθαλομίχλη. Ανοίγει το καλοριφέρ περισσότερο από μία ώρα, πληρώνει απίστευτα ποσά. Ψάχνει στο air-condition την λύση, η ΔΕΗ παραφυλά. Που είναι λοιπόν η κοινωνική πολιτική; Που είναι οι λύσεις για άρση του αδιεξόδου; Ουσιαστικά πουθενά. Από το ένα αδιέξοδο στο άλλο και από την μία δυσκολία στην άλλη. Οι πολίτες σε κάθε περίπτωση βρίσκονται στο κέντρο της οικονομικής δίνης. Έχοντας απέναντί τους ένα κράτος – φόβητρο που να πάσα στιγμή κραδαίνει το πελέκι της τιμωρίας, μια κυβέρνηση που νίπτει τας χείρας της κάθε φορά που δημιουργείται πρόβλημα, και τον κρατικό μηχανισμό σε ακινησία λόγω των οικονομικών εξόδων, ουσιαστικά βρίσκονται εκτεθειμένοι και αβοήθητοι. Ένα κράτος που μπροστά στην κατάσταση αυτή δεν παρεμβαίνει με τα αρμόδια υπουργεία να ρίξει τις τιμές, γιατί ουσιαστικά  δεν το θέλει. Έτσι, πολύ απλά κωφεύει και περιορίζεται στις εκκλήσεις και συστάσεις προς τους καταναλωτές. Αυτή είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, χειμώνας ‘13-14, στην εποχή της απόλυτης στέρησης από κάθε βασική ανάγκη. Μιλάμε πια για μια απίστευτη κατάσταση και ένα κράτος που αδιαφορεί επιδεικτικά, διαφημίζοντας μόνο το δωρεάν ρεύμα στα πολύ φτωχά νοικοκυριά. Η φτώχεια όμως και η εξαθλίωση δεν περιορίζονται μόνο στην θέρμανση. Οι ειδήμονες, βλέπετε, έχουν φροντίσει να ξεπεράσει τα όρια η ανεργία και να καταβαραθρωθεί το οικονομικό επίπεδο των νοικοκυριών.  Η φτώχεια αυξήθηκε από 20,1% το 2008 σε 35,8% το 2011 και σε άγνωστο ποσοστό το 2013. Το διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα των ατόμων που βρίσκονται στο μέσο της εισοδηματικής κατανομής έπεσε από 915 σε 793 ευρώ, μια  σημαντική συρρίκνωση στα εισοδήματα των μεσαίων στρωμάτων στη χώρα. Ο δείκτης υλικής αποστέρησης, δηλαδή το ποσοστό των νοικοκυριών που αδυνατούν να καλύψουν τουλάχιστον 3 από τις 9 βασικές ανάγκες, ανήλθε στο 33,7% το 2012 σε σχέση με το 21,8% το 2008. Αυτά είναι μερικά  μόνο από τα θλιβερά στατιστικά στοιχεία που περιγράφουν την κατάσταση που βρίσκονται οι οικογένειες στην Ελλάδα. Και καταμεσής του χειμώνα έρχονται κάποιοι να μιλήσουν για νέα στέρηση αυτή την φορά για το καλό της υγείας μας. Μα αυτή έχει προ πολλού πληγεί ανεπανόρθωτα και το γνωρίζουν πολύ καλά. Ας κρυώσουμε λοιπόν, δεν τρέχει και κάτι… Ας επιλέξουμε να ζήσουμε σε τριτοκοσμικές συνθήκες όταν κάποιοι λίγοι απολαμβάνουν την καταστροφή της χώρας από τις ασφαλείς θερμενόμενες κατοικίες τους. Ας μην ανοίξετε λοιπόν τα κλιματιστικά γιατί θα τρέξετε για διακανονισμούς. Ας μην βάλετε πετρέλαιο, γιατί οι τιμές είναι απλησίαστες. Ας μην κάψετε ξύλα γιατί κινδυνεύει η υγεία σας. Στο τέλος πολύ απλά θα σας πουν να μην υπάρχετε γιατί δεν αξίζει τον κόπο. Το μήνυμα έχει ληφθεί από καιρό. Στο χέρι των πολιτών είναι να διεκδικήσουν το δικαίωμα επιβίωσης σε έναν κόσμο - εφιάλτη για τους πολλούς και παράδεισο για τους λίγους. Σε έναν κόσμο προβλέψιμο από την γραφίδα των χαμένων συγγραφέων των προηγούμενων δεκαετιών. Έναν κόσμο βουτηγμένο πότε στην λάσπη του υπερκαταναλωτισμού και της τεχνητής ευημερίας και πότε στην στέρηση βασικών βιοτικών αναγκών, γιατί έτσι επιλέγουν  οι εκάστοτε εξουσίες.            

671 εκ. δολάρια από δωρητές για το έργο της Ύπατης Αρμοστείας

Συνολικό ποσό της τάξης των 671,6 εκ. δολαρίων για το 2014 αναμένεται να προσφέρουν κυβερνήσεις- δωρητές κατά τη διάρκεια συνάντησής τους στη Γενεύη, προκειμένου να ενισχύσουν το έργο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), που προσφέρει βοήθεια σε εκατομμύρια βίαια εκτοπισμένους και ανιθαγενείς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η σημαντική αυτή απόφαση ελήφθη την Τρίτη, 10 Δεκεμβρίου. «Το 2013 είδαμε τεράστιο αριθμό ανθρώπων να γίνονται πρόσφυγες – πάνω από δύο εκατομμύρια, που είναι μακράν οι περισσότεροι εδώ και σχεδόν 20 χρόνια», δήλωσε απευθυνόμενος στους δωρητές  ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Antonio Guterres, ευχαριστώντας τους αλλά παράλληλα και τις χώρες υποδοχής προσφύγων για τη συνεχή υποστήριξη που παρέχουν, την οποία περιέγραψε ως κεντρικής σημασίας για την επιτυχία των ανθρωπιστικών προσπαθειών. «Είμαι βαθιά ευγνώμων για την πολύ σημαντική αύξηση της στήριξης που λάβαμε από τους δωρητές το 2013. Την επόμενη χρονιά αναμένουμε σημαντικές προκλήσεις και έχουμε ανάγκη τη διατήρηση της γενναιοδωρίας τους το 2014», πρόσθεσε. Ο κος Guterres τόνισε χαρακτηριστικά πως κάθε χρονιά προκύπτουν νέες καταστάσεις επείγουσας ανάγκης και πως οι υπάρχουσες απαιτούν όλο και περισσότερο χρόνο για να επιλυθούν. Κατέληξε δε λέγοντας ότι οι δυνατότητες της Υ.Α. και των εταίρων τους βρίσκονται για άλλη μια φορά στα όριά τους, ενώ οι αναγκαίοι πόροι για την ανταπόκριση  στις προσφυγικές κρίσεις –και σε πολλές άλλες– έχουν φτάσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα από πέρυσι. Οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Υ.Α. για το 2014 επί του παρόντος υπολογίζονται σε 5,3 δισ. δολάρια. Το ποσό που δεσμεύθηκε την Τρίτη είναι σημαντικό, δεδομένου ότι παρέχει μια ζωτικής σημασίας αρχική ένδειξη της χρηματοδότησης, πριν από την έναρξη της χρονιάς. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσό που έχει δεσμευτεί ποτέ σε μια τέτοια συνάντηση. Σε μια παρόμοια σύνοδο το 2012, οι δωρητές πρόσφεραν 550 εκ. δολάρια. Οι δεσμεύσεις των δωρητών, που δόθηκαν σημειώνονται σε μια περίοδο πρωτοφανών νέων εκτοπισμών, τόσο στη Συρία, όπου εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς, όσο και λόγω συγκρούσεων σε άλλες περιοχές, όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Ενώ το 2013 σημειώθηκαν σημαντικοί νέοι εκτοπισμοί, η Υ.Α. συνεχίζει να εργάζεται για την αντιμετώπιση μακροχρόνιων καταστάσεων, όπως εκείνες που αφορούν πρόσφυγες από το Αφγανιστάν και τη Σομαλία, που διαρκούν εδώ και δεκαετίες. Για τη φετινή χρονιά, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες χρειάζεται 5,27 δισ. δολάρια προκειμένου να βοηθήσει τα εκατομμύρια των προσφύγων, των ανιθαγενώντων εσωτερικά εκτοπισμένων που βρίσκονται υπό την εντολή της – συμπεριλαμβανομένων των αναγκών για την κατάσταση στη Συρία. Μέχρι στιγμής, η Υ.Α. έχει λάβει 2,8 δισ. δολάρια από εκείνα που χρειάζεται.  Όπως και τις προηγούμενες χρονιές, το 2014, το παγκόσμιο πρόγραμμα προσφύγων του οργανισμού αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο κομμάτι των αναγκών του – στα 4,3 δισ. δολάρια από τα 5,3 που έχει ζητήσει συνολικά.

Δημοσιογραφικό επάγγελμα & εμπόδια

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει διεθνώς η άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και κατ΄επέκταση η ενημέρωση των πολιτών Οι δημοσιογράφοι, εξακολουθούν διεθνώς να εκβιάζονται, να υφίστανται απειλές, να ξυλοκοπούνται και να δολοφονούνται. Στις ετήσιες λίστες 2010 / 2011 αναφορικά με την κατάσταση της ελευθεροτυπίας που έδωσαν στην δημοσιότητα οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα, μπορεί να δει κανείς πολλές χώρες να αλλάζουν θέση στην κατάταξη λόγω των αυστηρών νομοθεσιών που εμποδίζουν την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, άλλες όπως η Κίνα να προηγούνται εις ότι αφορά τις φυλακίσεις δημοσιογράφων και bloggers αλλά και άλλες που δεν κάνουν απολύτως τίποτε για να αλλάξουν τα δεδομένα προστασίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Το ίδιο περίπου ισχύει – παρά τις σχετικές βελτιώσεις που παρουσιάζονται σε κάποιες χώρες μεμονωμένα - και για τις λίστες των ετών 2012 /2013. Μέχρι στιγμής μάλιστα, το βαρόμετρο του 2013 καταγράφει 67 δημοσιογράφους και 34 on-line ακτιβιστές - πολίτες δημοσιογράφους δολοφονημένους, ενώ τουλάχιστον 190 δημοσιογράφους και 165 on-line ακτιβιστές στην φυλακή. Η λίστα των εχθρών της ελευθεροτυπίας περιλαμβάνει επίσης περίπου 40 αρχηγούς κρατών και παραστρατιωτικές ομάδες που εκδιώκουν και εκτελούν ανεξάρτητους δημοσιογράφους. Μεταξύ αυτών, για παράδειγμα, η μουσουλμανική αδελφότητα στην Αίγυπτο, ή οι αντιμαχόμενες πλευρές στον συριακό εμφύλιο. Τα στοιχεία είναι άκρως αποκαλυπτικά και αποδεικνύουν ότι το να είναι κανείς δημοσιογράφος στην σημερινή εποχή δεν καλύπτεται από πουθενά, ούτε του παρέχεται κάποια στοιχειώδη ασφάλεια. Και φαίνεται αυτό, από την δημοσιογραφική δουλειά ακόμη και στην Ευρώπη, όπως θα δούμε παρακάτω, όπου η υποτιθέμενη ελευθεροτυπία έχει χαθεί προ πολλού.  Η λίστα 2010/2012 συγκρίνει την κατάσταση των μέσων ενημέρωσης σε 179 χώρες και περιοχές από την 1 Δεκεμβρίου 2010 – αρχές του 2012. Οι δημοσιογράφοι μετέδωσαν για άλλη μια φορά σε όλο τον κόσμο τις ταραχές και τις εξεγέρσεις, την ίδια στιγμή που τα αυταρχικά καθεστώτα αντιδρούσαν με συστηματική βία. Σε πολλές χώρες το 2011, πολύ μεγαλύτερος αριθμός δημοσιογράφων απ΄ ότι στο παρελθόν, συνελήφθησαν, απήχθησαν ή ξυλοκοπήθηκαν. Για τα ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα, ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης ήταν πολύ απλά θέμα επιβίωσης. Στο επίκεντρο της βίας το 2011 ήταν κυρίως οι οδομαχίες στις αραβικές χώρες. Εκεί, οι bloggers αλλά και οι πολίτες - δημοσιογράφοι αποτέλεσαν στόχο για τις διωκτικές αρχές. Οι πολίτες αυτοί συμπλήρωναν με την δράση τους τα ειδησεογραφικά κενά, καθώς τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης λογοκρίνονταν και οι ξένοι δημοσιογράφοι δεν γίνονταν δεκτοί. Η αραβική άνοιξη μεταδόθηκε μόνο μετά τις ηρωικές προσπάθειες των bloggers αλλά και όλων των πολιτών που χρησιμοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο τα social media. H λίστες των δημοσιογράφων χωρίς σύνορα τα τελευταία τέσσερα χρόνια δείχνουν ότι σε πολλές χώρες η κουλτούρα της βίας κατά των μέσων ενημέρωσης έχει βαθιές ρίζες. Εφ 'όσον οι υπεύθυνοι δεν οδηγούνται στην Δικαιοσύνη, η κατάσταση δεν προβλέπεται να αλλάζει. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα σε χώρες όπως το  Μεξικό, η Ονδούρα  και το Πακιστάν, εκεί όπου το 2011-2012 έχασαν τη ζωή τους για δεύτερη συνεχή χρονιά, η πλειοψηφία των δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο. Στην Σομαλία, η κατάσταση εδώ και 20 χρόνια εμφυλίου πολέμου είναι εξαιρετικά δύσκολη για τους δημοσιογράφους. Επίσης, στο Ιράν οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι διώκονται εδώ και πολλά χρόνια. Ενδιαφέρον στοιχείο της συγκριτικής λίστας εστιάζεται στην Ευρώπη των αντιθέσεων αναφορικά με την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Οι αντιθέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών επιδεινώθηκαν το 2011. Έτσι, ενώ η Φινλανδία, η Νορβηγία και οι Κάτω Χώρες καταλαμβάνουν κορυφαίες θέσεις για πολλά χρόνια σε αυτή την κατάταξη, παρέχοντας ασφάλεια και σχετικά μεγάλη ελευθερία στους δημοσιογράφους, στον αντίποδα βρίσκονται χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα, όπου πέραν των θέσεων που απώλεσαν στην λίστα της ελευθεροτυπίας δεν φαίνονται και τόσο δημοκρατικές για το δημοσιογραφικό επάγγελμα. Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι στην χώρα μας, δημοσιογραφικές έρευνες πετιούνται στην κυριολεξία στον κάλαθο των αχρήστων επειδή πολύ απλά θίγουν μεγαλοεταιρείες ή πολυεθνικές. Και το κόλπο εδώ το έχουν βρει με άλλο τρόπο: αντί να διώξουν ποινικά οι εταιρείες τους δημοσιογράφους, πολύ απλά τους δελεάζουν ποικιλοτρόπως για να γράφουν υπέρ τους. Οι Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα, αναφέρουν ότι στην Ελλάδα, τα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών κατά της οικονομικής κρίσης εργάστηκαν εν μέρει υπό συνθήκες πολεμικές. Οι Βούλγαροι δημοσιογράφοι, από την άλλη, σύμφωνα με την λίστα του 2012, που ερευνούν σχετικά με τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα έχουν απειληθεί και δεχθεί επανειλημμένως επιθέσεις. Η Γερμανία συνεχίζει να έχει κεντρική θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αρκετές πάντως δυσκολίες στην πρόσβαση σε κυβερνητικές πληροφορίες και την προστασία των πηγών Στην Τουρκία, τέλος, πολλοί δημοσιογράφοι έπεσαν θύματα εκφοβισμού μετά από παρακολούθηση και συλλήψεις, με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Λευκορωσία και Αζερμπαϊτζάν καταλαμβάνουν τις πιο χαμηλές θέσεις στην Ευρώπη. Τι διαπιστώνουμε μετά από όλα αυτά τα στοιχεία; Ότι το δημοσιογραφικό επάγγελμα εξακολουθεί να ενοχλεί πολλούς. Είτε πρόκειται για κάλυψη εξεγέρσεων, είτε για διαφθορά, είτε για διαμαρτυρίες, τα επίσημα κράτη - αλλού λιγότερο αλλού περισσότερο - προσπαθούν με κάθε τρόπο να ποδηγετήσουν την ενημέρωση. Άλλοτε με εκβιασμούς και απαγωγές και άλλοτε με δολοφονίες και ξυλοδαρμούς, επιδιώκεται η απόκρυψη της αλήθειας, με κάθε τίμημα και κόστος. Η αρχή έγινε στην Κίνα, την Ρωσία και τις ΗΠΑ. Ακολουθούν κατά πόδας το Μεξικό, οι πρώην Ανατολικές αλλά και οι Αραβικές χώρες. Τι θα γίνει στην συνέχεια με την πληροφόρηση; Ουδείς γνωρίζει με σιγουριά. Ίσως το μόνο σίγουρο είναι ότι το να πληροφορεί κανείς, θα πρέπει να συνοδεύεται κάθε φορά και από τα κάθε λογής εχέγγυα. Γιατί το να διαβάζει κανείς την καθημερινότητα, δεν σημαίνει ότι γνωρίζει και τον τρόπο που κατασκευάζονται ή αποκρύβονται οι ειδήσεις. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν πιστεύει  ότι η αλήθεια κρύβεται πίσω από τους παχυλούς τίτλους πολλών ύποπτων για συναλλαγή και διαπλοκή με την εξουσία ΜΜΕ. Ανεξαρτήτου χώρας και τοποθεσίας. 

Κανένα νοικοκυριό χωρίς ρεύμα ή δηλώσεις για το θεαθήναι;

Μάλλον θολή είναι η εικόνα για τα φτωχά νοικοκυριά  που έχουν στην κυβέρνηση. Παρά το γεγονός ότι η φτώχεια έχει ξεπεράσει κάθε επιτρεπτό όριο, πέραν του γεγονότος ότι τα θλιβερά περιστατικά με την απώλεια ζωών σε οικογένειες που από καιρό έχει κοπεί το ρεύμα αυξάνονται αλματωδώς, έρχεται τώρα και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης να δώσει το παρόν με βαρύγδουπες δηλώσεις για την δήθεν επείγουσα προστατευτική ομπρέλα του κράτους. Πράγματι, ο Ευάγγελος  Βενιζέλος  άστραψε και βρόντηξε με την περίφημη δήλωσή του ότι «η κυβέρνηση έχει ολοκληρωμένη παρέμβαση ώστε κανένα νοικοκυριό στην Ελλάδα να μη μείνει χωρίς ρεύμα». Πρόκειται για δήλωση – βόμβα σε μια εποχή που η υλική στέρηση είναι το μαύρο στίγμα της ελληνικής κοινωνίας  και τα δεινά των Ελλήνων εις ότι αφορά τον οικονομικό τομέα  αυξάνονται με ασύλληπτους ρυθμούς. Τα στοιχεία για την φτώχεια είναι χαρακτηριστικά καθώς οι εκτιμήσεις για την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης που αφορούν το δείκτη φτώχειας  είναι αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με τους δείκτες της Eurostat, η φτώχεια αυξήθηκε στην Ελλάδα από 20,1% το 2008 σε 35,8% το 2011. Το δε 2012 και ’13 τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η φτώχεια αυξήθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το χάσμα και βάθος φτώχειας, το οποίο αποτυπώνει το πόσο απέχουν οι φτωχοί από το κατώφλι φτώχειας, 1 στους 2 φτωχούς είχε το 2011 διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα μικρότερο από 334 ευρώ. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011, το διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα των ατόμων που βρίσκονται στο μέσο της εισοδηματικής κατανομής έπεσε από 915 σε 793 ευρώ. Παρά λοιπόν αυτά τα στοιχεία - καταπέλτη, παρά το γεγονός ότι τα φτωχά νοικοκυριά στην χώρα έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σε κοινή γραμμή με τον πρωθυπουργό αποπειράται να ωραιοποιήσει την εικόνα του κυβερνητικού έργου, αδιαφορώντας σχεδόν για την ωμή πραγματικότητα. Το ερώτημα είναι: Έχουν καταγράψει στην κυβέρνηση τα αμέτρητα φτωχά νοικοκυριά που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας; Έχουν λάβει κάποια μέτρα  για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών όπως αυτή που περνά η χώρα μας εδώ και έξι χρόνια; Μήπως όλες αυτές οι υποσχέσεις δεν είναι τίποτε άλλο πέραν των καθιερωμένων ρητών για κατευνασμό της αγανάκτησης του πληθυσμού, που βλέπει το μέλλον του να βυθίζεται στο σκοτάδι; Λέει λοιπόν ο κος Βενιζέλος ότι «κανένα σπίτι δεν θα μείνει χωρίς ρεύμα». Αποφασίστηκε μάλιστα και η συγκρότηση επιτροπών για να μην κόβεται το ρεύμα, μετά από σχετικές εντολές.  Την στιγμή όμως που το λέει, ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά κατεβάζουν ρολά ενώπιον των νέων μέτρων, και το ρεύμα κόβεται με γοργούς ρυθμούς, παρά το γεγονός ότι τα νοικοκυριά αυτά δεν εντάσσονται στα πολύ φτωχά.  Και το ζήτημα είναι πως αυτά τα νοικοκυριά θα πρέπει να αποδείξουν πως είναι φτωχά, με χαρτιά και δικαιολογητικά. Και αν δεν ήταν μέχρι τώρα; Και αν από την μια στιγμή στην άλλη άλλαξαν τα οικονομικά τους; Το θέμα δεν είναι τόσο απλά του στυλ: «Να τα φτωχά νοικοκυριά, μην τους κόβετε το ρεύμα!».  Πολύ απλά διότι δεν είναι μόνο οι πολύ φτωχοί αλλά και από άλλες τάξεις που αδυνατούν να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Η δε γραφειοκρατία θα δυσχεράνει πολλαπλώς την όλη διαδικασία. Εν ολίγοις: Σε κανένα σπίτι και για οποιονδήποτε λόγο δεν πρέπει να κόβεται το ρεύμα στις εποχές της κρίσης! Ακραίο; Ίσως. Αυτό που είναι κάτι παραπάνω από φανερό είναι ότι δεν υπάρχει κανένας κρατικός σχεδιασμός και κανένα πρόγραμμα για τα πολύ φτωχά νοικοκυριά που βρίσκονται στην δεινή αυτή θέση. Ας μην μιλήσουμε δε για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που η κατάστασή τους είναι  καθόλα απελπιστική. Το κράτος λοιπόν επιχειρεί πομπωδώς δια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης να δείξει πως είναι παρόν και πως σκέπτεται δια των εκφραστών του τα δεινά που υφίστανται οι πολίτες. Όμως αυτού του είδους οι πρακτικές που χρησιμοποιούν, αυτά τα τεχνάσματα για να αποφευχθούν οι διαμαρτυρίες, δεν οδηγούν παρά σε νέο αδιέξοδο. Και μάλιστα όταν αυτές οι βαρύγδουπες δηλώσεις γίνονται μετά από θλιβερά περιστατικά πρόκλησης πυρκαγιών από μαγκάλια σε σπίτια και διαμερίσματα που το ρεύμα έχει κοπεί εδώ και καιρό.  Που ήταν το κράτος μέχρι τώρα; Που ήταν οι ευαισθητοποιημένοι άρχοντες που ενεργoποιούν δήθεν τους μηχανισμούς κρίσης σε απρόβλεπτες καταστάσεις; Δεν ήταν πουθενά, ούτε είναι κάπου. Η Ελλάδα ως κράτος δεν φημίζεται για την όποια κοινωνική πολιτική, πόσο μάλλον τώρα. Είναι τουλάχιστον αστείο να δηλώνονται επίσημα τέτοια πράγματα αφού δεν υπάρχουν ούτε καν οι μηχανισμοί καταγραφής των νοικοκυριών που έχουν μείνει χωρίς ρεύμα, ούτε μπορούν οι όποιες κατά τόπους επιτροπές να λύσουν το πρόβλημα. Όσο μάλιστα αντικαθιστούν το κράτος οργανώσεις όπως οι «Γιατροί του κόσμου» που παρεμβαίνουν με εθελοντές να διασώσουν ότι μπορούν. Όταν οργανώσεις όπως η «Κλίμακα» πασχίζουν με κάθε μέσο να προσφέρουν τα στοιχειώδη στους αστέγους που πολλαπλασιάζονται με την οικονομική κρίση. Ανώφελες λοιπόν και επιεικώς άκαιρες οι δηλώσεις του κου Βενιζέλου. Αν γίνονται απλά και μόνο για να φανεί πως υπάρχει κράτος που δεν αφήνει τους πολίτες στο έλεος του χειμώνα, έχει καλώς. Τουλάχιστον καταλαβαίνει έτσι ο πολίτης πως η παραπλάνηση έχει και το σκεπτικό της. Αν όμως τις δηλώσεις αυτές τις πιστεύουν κιόλας, τότε το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο και σε κάθε περίπτωση τραγικό. Γιατί άλλο να παραπλανάς συνειδητά κι άλλο να πιστεύεις πως έχεις και δίκιο.   

Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός στην EU-28

Σκανδιναβικές χώρες & κεντρική Ευρώπη σε καλύτερη κατάσταση, Ελλάδα και υπόλοιπες βαλκανικές χώρες στα όρια της επιβίωσης

Το 2012, το ένα τέταρτο του πληθυσμού της EE απειλoύταν από τη φτώχεια ή τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat  και αντιστοιχεί σε περίπου 125 εκατ. ανθρώπους, αριθμός που προκαλεί ρίγος. Το 2012, λοιπόν εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή το 24,8% του πληθυσμού της ΕΕ-28 ήταν σε κίνδυνο  φτώχειας ή  κοινωνικού αποκλεισμού, σε σύγκριση με 24,3% το 2011 και 23,7% το 2008. Τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας καταγράφηκαν στην Ελλάδα και τη Ρουμανία (23%), την Ισπανία (22%), τη Βουλγαρία και την Κροατία (21%) και τα χαμηλότερα στη Δημοκρατία της Τσεχίας και τις Κάτω Χώρες (10% ), καθώς και η Δανία, τη Σλοβακία και τη Φινλανδία ( 13%). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το όριο της φτώχειας διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Το όριο αυτό ποικίλλει επίσης με το χρόνο και έχει μειωθεί σε αρκετά κράτη μέλη κατά τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης. Στην EU-28 το 10% του πληθυσμού υπέστη σημαντική υλική στέρηση. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι συνθήκες διαβίωσής του πληθυσμού ήταν περιορισμένες λόγω της έλλειψης πόρων. Για παράδειγμα,  δεν ήταν σε θέση να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους και να κρατήσουν το σπίτι τους με κατάλληλη θέρμανση. Μια γνώριμη ήδη για πολλά νοικοκυριά κατάσταση στην Ελλάδα. Το ποσοστό των ανθρώπων που υποφέρουν από σημαντική υλική στέρηση, διέφερε σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Συγκεκριμένα,  κυμαίνεται σε λιγότερο από 5% στο Λουξεμβούργο στην Σουηδία (1%), την Ολλανδία (2%), τη Δανία και τη Φινλανδία (3%) και την Αυστρία (4%), ενώ 44% ήταν στη Βουλγαρία, 30% στη Ρουμανία και 26% στη Λετονία και την Ουγγαρία. Δραματική πάντως ήταν η επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα. Να σημειωθεί ότι η αύξηση στη σχετική φτώχεια παρατηρήθηκε παρά τη σημαντική μείωση του ορίου φτώχειας για ένα μονομελές νοικοκυριό από 549 ευρώ το 2010 σε μόλις 476 ευρώ το 2011. Αποκαλυπτικές για την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης είναι οι εκτιμήσεις που αφορούν το δείκτη φτώχειας στην Ελλάδα, που κατασκευάζεται διατηρώντας διαχρονικά σταθερό το όριο φτώχειας σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης (με βάση τα εισοδήματα του 2007). Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο δείκτη, η φτώχεια αυξήθηκε από 20,1% το 2008 σε 35,8% το 2011! Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το χάσμα φτώχειας, το οποίο αποτυπώνει το πόσο απέχουν οι φτωχοί από το κατώφλι φτώχειας, 1 στους 2 φτωχούς είχε το 2011 διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα μικρότερο από 334 ευρώ. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011, το διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα των ατόμων που βρίσκονται στο μέσο της εισοδηματικής κατανομής έπεσε από 915 σε 793 ευρώ. Το ποσοστό σχετικής φτώχειας των εργαζομένων στην χώρα μας αυξήθηκε από 11,9% το 2010 σε 15,1% το 2011.  Ο δείκτης υλικής αποστέρησης, δηλαδή το ποσοστό των νοικοκυριών που αδυνατούν να καλύψουν τουλάχιστον 3 από τις 9 βασικές ανάγκες, ανήλθε στο 33,7% το 2012 σε σχέση με το 21,8% το 2008. Τέλος, αύξηση παρουσίασε την ίδια περίοδο και ο δείκτης που αποτυπώνει τη σχέση του εισοδήματος του 20% πλουσιότερου πληθυσμού με το 20% του φτωχότερου. Τα στοιχεία καθώς βλέπουμε προϊδεάζουν για ένα σκοτεινό μέλλον για τις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Αν εξαιρέσουμε τις σκανδιναβικές χώρες όπου το επίπεδο ζωής διαφέρει σημαντικά από την Κεντρική και πολύ περισσότερο από την Νότια Ευρώπη, η ΕΕ-28 στο σύνολό της παρουσιάζει αύξηση της φτώχειας έστω και μικρή σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Η χώρα μας για μια ακόμη φορά, όπως είδαμε, έχει ξεπεράσει τα όρια και η κατάσταση τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Εν ολίγοις, λίγος καιρός ακόμη λιτότητας και οι Έλληνες πολίτες θα βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ολοκληρωτικής οικονομικής καταστροφής. Σκούρα είναι όμως τα πράγματα και για τις άλλες βαλκανικές χώρες αλλά και τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Πολλές οι ανισότητες, οι αντιθέσεις και οι διαφορές. Και μάλλον, απ΄ ότι φαίνεται, η Κεντρική Ευρώπη δεν αναμένεται να δώσει την λύση.  Τουναντίον, το χάσμα διευρύνεται από τα χρέη και τις αντιλαϊκές πολιτικές στις οποίες εμμένουν οι εκάστοτε συντηρητικές κυβερνήσεις. Αν δεν αλλάξουν ρότα, το πρόβλημα θα διογκωθεί, ρισκάροντας ακόμη και την εξάλειψη του οράματος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 

Η διαφθορά παγκοσμίως το 2013

Δόθηκαν στην δημοσιότητα πριν λίγες ημέρες από την οργάνωση «Διεθνή Διαφάνεια-Transparency International) σημαντικά διαφωτιστικά στοιχεία για την διαφθορά σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η διαφθορά συνεχίζει να υφίσταται σε όλα τα μέρη του κόσμου, με φοβερές συνέπειες στον κοινωνικό-οικονομικό ιστό. Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (CPI) της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2013 επισημαίνει χαρακτηριστικά οτι η κατάχρηση εξουσίας, οι μυστικές δοσοληψίες και η δωροδοκία συνεχίζουν να καταστρέφουν τις κοινωνίες ανά τον κόσμο. Οι αιτίες εμφάνισης της διαφθοράς είναι πολλές και έχουν να κάνουν αφενός με την διάρθρωση των κρατών και αφετέρου με την κοινωνική διαστρωμάτωση ή νοοτροπία. Στην χώρα μας, που την νοοτροπία αυτή την βιώνουμε σχεδόν σε όλες τις συναλλαγές και δοσοληψίες, παρατηρήθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία, σχετική βελτίωση. Πράγματι λοιπόν, η θέση της είναι σχετικά καλύτερη στον φετινό Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, αφού η βαθμολογία της αυξήθηκε κατά 4 μονάδες (40 αντί του 36 που ήταν το 2012). Παράλληλα, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 80η θέση στην παγκόσμια κατάταξη (από την 94η που ήταν το 2012). Ωστόσο παραμένει ακόμα τελευταία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μόλις ένα βαθμό διαφορά από τη Βουλγαρία και τρεις βαθμούς από την Ιταλία και τη Ρουμανία. «Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, αλλά η πρόκληση παραμένει. Η πρόοδος πρέπει να συνεχιστεί στα επόμενα χρόνια. Απαιτείται χάραξη πολιτικής για πάταξη της διαφθοράς στο άμεσο μέλλον, κάτι που θα εμφυσήσει ελπίδα στους πολίτες. Τολμηρές και πολιτικές παρεμβάσεις, πλήρως εναρμονισμένες με τα διεθνή πρότυπα θα δώσουν ώθηση σε μια τέτοια ελπίδα», δήλωσε δημόσια  ο Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος. Σε επικοινωνία μάλιστα που είχα μαζί του μου επεσήμανε  ότι μετά από τέσσερα χρόνια «κατρακύλας» τα αποτελέσματα είναι μεν θετικά, αλλά χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμη ώστε να θέσουμε ως στόχο να ξεπεράσουμε την βάση του 50. Σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης, τόνισε, εξακολουθούμε - είτε  με την γενική Ευρώπη-40 ή με την ΕΕ-28 - να παραμένουμε τελευταίοι, έχοντας βέβαια μειώσει την διαφορά μας με τους Βαλκάνιους (είμαστε σε απόσταση ενός πόντου). Περισσότερο από τα 2/3 των 177 χωρών που περιλαμβάνει ο Δείκτης  Διαφθοράς του 2013 βαθμολογούνται κάτω του 50, σε μια κλίμακα από 0 (όπου μια χώρα θεωρείται απόλυτα διεφθαρμένη) μέχρι 100 (όπου μια χώρα θεωρείται απαλλαγμένη από διαφθορά). Χώρες όπως Δανία και Νέα Ζηλανδία καταλαμβάνουν την πρώτη θέση με βαθμολογία  91. Στον αντίποδα, το Αφγανιστάν, η Βόρεια Κορέα και η Σομαλία βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης με βαθμολογία 8. Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς βασίζεται στις αντιλήψεις ειδικών εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα. Η βαθμολογία των χωρών μπορεί να βελτιωθεί όταν επιτρέπεται ουσιαστική πρόσβαση στην πληροφόρηση και όταν αναπτύσσονται κώδικες δεοντολογίας για τους δημόσιους λειτουργούς. Σε αντίθεση, η έλλειψη λογοδοσίας στο δημόσιο σε συνδυασμό με την αναποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών επιδρούν αρνητικά στις αντιλήψεις. «Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς 2013 καταδεικνύει ότι όλες οι χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την απειλή της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, από την έκδοση τοπικών αδειών μέχρι την εφαρμογή των νόμων», υπογραμμίζει η Huguette Labelle, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Οι χώρες που βρίσκονται στην κορυφή αναδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η διαφάνεια ενισχύει τη λογοδοσία και καταπολεμά τη διαφθορά. Ακόμα και όσες χώρες βελτίωσαν την απόδοσή τους στον Δείκτη, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ζητήματα όπως η επιρροή πολιτικών παραγόντων προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, η αδιαφάνεια στο πολιτικό χρήμα και η αναποτελεσματική εποπτεία των μεγάλων δημοσίων συμβάσεων, περιοχές ευάλωτες στη διαφθορά». Μελλοντικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της οικονομικής κρίσης, της μεγάλης φτώχειας, θα πρέπει να υπερνικήσουν τα εμπόδια που θέτει η μάστιγα της διαφθοράς, προειδοποιεί η Διεθνής Διαφάνεια. Διεθνείς φορείς, όπως η G20 πρέπει να γίνουν αμείλικτοι σε φαινόμενα όπως το ξέπλυμα χρήματος, να πιέζουν τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο διαφανείς και να απαιτούν την ανάκτηση των κλεμμένων κεφαλαίων. «Είναι καιρός να σταματήσουμε αυτούς που ξεγλιστρούν από τη διαφθορά. Τα νομικά κενά και η έλλειψη πολιτικής βούλησης διευκολύνουν την άνθιση της διαφθοράς εντός και εκτός συνόρων. Απαιτείται εντατικοποίηση των προσπαθειών για την πάταξη της ατιμωρησίας για υποθέσεις διαφθοράς», καταλήγει η κα Labelle.

Yπηρεσία Ασύλου: 4.200 αιτήσεις διεθνούς προστασίας

Έξι μήνες λειτουργίας συμπληρώνει η νεοσύστατη Υπηρεσία Ασύλου στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Το, πρώτο αυτό διάστημα  έχει καταγράψει συγκεκριμένα 4.189 αιτήσεις διεθνούς προστασίας. Από τις 7 Ιουνίου 2013, που άρχισαν οι πρώτες καταγραφές, μέχρι και τις 29 Νοεμβρίου, έχουν εκδοθεί 1.670 αποφάσεις σε πρώτο βαθμό αναγνωρίζοντας καθεστώς διεθνούς προστασίας σε 213 αιτούντες. Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου το ποσοστό των θετικών αποφάσεων σε πρώτο βαθμό ανήλθε στο 12,8 %. Να σημειωθεί ότι η υπηρεσία που συστάθηκε εδώ και λίγους μήνες είχε ως στόχο να καλύψει το κενό που υπήρχε ως τώρα αναφορικά με το καθεστώς προστασίας ασύλου. Το ειδικό βάρος της υπηρεσίας είναι μεγαλύτερο το τελευταίο διάστημα που αμέτρητοι πρόσφυγες κυρίως από την Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιρακ προσπαθούν μέσω του Αιγαίου να περάσουν στην Ευρώπη ή να παραμείνουν στην χώρα μας ως ασφαλές καταφύγιο. Η προσπάθεια που καταβάλλει η υπηρεσία είναι σημαντική και το εισικό  βάρος μεγάλο .Η διευθύντρια της υπηρεσίας, Μαρία Σταυροπούλου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Τους τελευταίους μήνες η Υπηρεσία Ασύλου έχει καταβάλει σημαντική προσπάθεια για τη δημιουργία ενός δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος διεθνούς προστασίας. Καθημερινά ακούμε ιστορίες ανθρώπων που έχουν βασανιστεί, έχουν δει τους συγγενείς τους να σκοτώνονται, έχουν χάσει τα σπίτια τους, που ο κόσμος τους και η ζωή τους έχουν καταστραφεί. Ωστόσο, ανάμεσα σε όσους έρχονται να ζητήσουν διεθνή προστασία, υπάρχουν πάρα πολλοί που έφυγαν από τις πατρίδες τους για οικονομικούς λόγους και δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.» Εκτός από το Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Αττικής άλλα τρία Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου λειτουργούν στο Βόρειο και Νότιο Έβρο και στο νησί της Λέσβου. Μέχρι το τέλος του 2013 θα ξεκινήσει τη λειτουργία του το Περιφερειακό Γραφείο της Ρόδου, ενώ μέσα στο 2014 θα ανοίξουν τα Περιφερειακά Γραφεία Θεσσαλονίκης, Σάμου, Χίου, Ηρακλείου και Πάτρας.  Από τα 4.189 άτομα που υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας στην Υπηρεσία μέχρι τώρα, 3.162 ήταν άντρες και 1.027 ήταν γυναίκες, ενώ 171 άτομα ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι. Οι αιτούντες άσυλο προέρχονταν από 72 διαφορετικές χώρες, με κύριες χώρες καταγωγής το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Αλβανία, τη Γεωργία, τη Συρία, το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο, τη Νιγηρία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Ιράν, την Ερυθραία, το Ιράκ, την Κίνα, το Μαρόκο και την Αλγερία. Όσον αφορά την αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας ανά υπηκοότητα, το 24,9 % των θετικών αποφάσεων σε πρώτο βαθμό αφορούσε σε αιτούντες από τη Συρία, το 18,3% από το Αφγανιστάν, το 9,4% από την Ερυθραία, το 8,0% από το Σουδάν, το 6,1% από το Ιράν και το 5,6% από την Αιθιοπία. «Η διάκριση του ποιος δικαιούται διεθνή προστασία και ποιος όχι είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση», λέει η κυρία Σταυροπούλου.  Βέβαια το γεγονός ότι η πλειοψηφία των προσφύγων την τωρινή περίοδο προέρχεται από την Συρία ή το Αφγανιστάν, χώρες που όχι μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και η ίδια η ζωή απειλείται άμεσα από τις πολεμικές συρράξεις , θα πρέπει να ευαισθητοποιήσει περισσότερο τις Αρχές εις ότι αφορά την μεταχείριση των αιτούντων άσυλο, με δεδομένο ότι η οποιαδήποτε επαναπροώθησή τους θα σημάνει αυτόματα και κίνδυνο της ζωής τους. Πάντως, το γεγονός ότι μέχρι πριν από λίγους μήνες δεν υπήρχε υπηρεσία στην χώρα μας που να ασχολείται αποκλειστικά με θέματα ασύλου, δεν δείχνει παρά την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζονταν οι χιλιάδες περιπτώσεις αιτημάτων ασύλου. Παρά το γεγονός ότι χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμη αλλά και πιθανά στελέχωση της υπηρεσίας με πρόσθετο προσωπικό στις εποχές αυτές που οι αιτήσεις για άσυλο είναι χιλιάδες, εντούτοις είναι μια καλή αρχή για να μπει κάποια στοιχειώδης τάξη. Και θα το τονίσω και πάλι, η εξέταση των αιτημάτων θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και ιδιαίτερα σε ότι αφορά ανθρώπους που κινδυνεύει η ασφάλειά τους παραμένοντας στις εστίες τους. Από την άλλη πλευρά βέβαια θα πρέπει να επιδεικνύεται και η αντίστοιχη προσοχή στην εξέταση των αιτημάτων, που από ένα σημείο και μετά έχουν υπερβεί τον συνηθισμένο αριθμό. Πάντως αρκετές είναι και οι προσφυγές μετά την απόρριψη των αιτημάτων. Όπως πληροφορούμαστε από την Υπηρεσία Ασύλου, η Αρχή Προσφυγών, που εξετάζει τις προσφυγές των αιτήσεων που έχουν απορριφθεί σε πρώτο βαθμό, δέχθηκε από τις 11 Ιουλίου μέχρι και τις 29 Νοεμβρίου 803 προσφυγές. Έχει εκδώσει 462 αποφάσεις αναγνωρίζοντας καθεστώς διεθνούς προστασίας σε 20 αιτούντες. Οι αιτήσεις ασύλου λοιπόν πολλαπλασιάζονται αλματωδώς. Το βάρος πέφτει μοιραία στην νεοσύστατη υπηρεσία που καταγράφει ήδη μεγάλους αριθμούς αιτήσεων. Όμως και τα θλιβερά περιστατικά προσφύγων που προσπαθούν με κάθε μέσο και τρόπο να περάσουν μέσω θαλάσσης στην Ελλάδα, αυξάνονται δραματικά. Οι δε πρόσφυγες που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν νέο Γολγοθά επιβίωσης, με ότι αυτό σημαίνει για την συνέχιση της ζωής τους. Κοινώς, χιλιάδες οι αιτήσεις για μια άλλη ζωή, αιτήσεις που το ελληνικό κράτος θα πρέπει να εξετάσει με μεγάλη προσοχή για ανθρωπιστικούς και όχι μόνο λόγους. 

Γεωργία: η Ελλάδα έχει το δυναμικό, την ποιότητα, την προστασία και στήριξη της ΕΕ

*Συνέντευξη με τον διευθυντή της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κο Πάνο Καρβούνη για την επίσκεψη του επιτρόπου Γεωργίας στην Ελλάδα και θέματα που αφορούν τους αγρότες.

Κύριε Καρβούνη, στην πρόσφατη επίσκεψή του ο Επίτροπος για αγροτικά θέματα, κος Ciolos, μας τα παρουσίασε όλα πολύ «ρόδινα». Επειδή έχουμε γίνει λίγο καχύποπτοι τελευταία, είναι όντως τα νέα τόσο καλά για το μέλλον της Ελληνικής γεωργίας, όπως μας τα παρουσίασε;
 Η ερώτησή σας είναι πολύπλευρη, οπότε επιτρέψτε μου να απαντήσω ανάλογα. Εις ότι αφορά στο θέμα της καχυποψίας, θα ήθελα να τονίσω ότι οι εταίροι μας όχι μόνο δεν μας έχουν πει ψέματα αλλά στέκονται δίπλα μας με συνέπεια σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Ένα κομμάτι της πολιτικής σκηνής  της χώρας όμως δεν τοποθετείται πάντα με ειλικρίνεια, ρίχνοντας συχνά το φταίξιμο στην ΕΕ για αποφάσεις που δεν είναι της Ευρώπης αλλά της Ελλάδας ή για μεταρρυθμίσεις που η Ελλάδα καλείται να κάνει προς όφελος της αλλά που πιθανόν θίγουν συμφέροντα. Εις ότι αφορά τώρα την επίσκεψη του Επιτρόπου, ο κος Ciolos ήρθε για να παρουσιάσει την νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, που έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για την ελληνική γεωργία.
Δώστε μας μια πιο συγκεκριμένη εικόνα.
Καταρχήν δεν είναι καθόλου μικρής σημασίας το γεγονός ότι η Ελλάδα θα λάβει περίπου 20 δις για την περίοδο αυτή, δηλαδή όσα χρήματα περίπου λαμβάνει και την τρέχουσα περίοδο. Δεδομένου του γεγονότος ότι βρισκόμαστε πλέον σε μια Ευρώπη - 28, στην οποία μάλιστα συναποφασίζει πλέον και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και, επίσης αν αναλογιστούμε ότι ο νέος προϋπολογισμος της ΕΕ θα ειναι μειωμένος κατά τα επόμενα χρόνια, η εξέλιξη αυτή δεν πρέπει να θεωρείται ούτε δεδομένη ούτε μικρής σημασίας. 
 Μιλήστε μας λίγο για την νέα κοινή αγροτική πολιτική. Ποια τα πλεονεκτήματά της;Η νέα ΚΑΠ δίνει ιδιαίτερη σημασία στις ιδιαιτερότητες της γεωργίας στα διάφορα κράτη μέλη προσφέροντάς τους τα εργαλεία ώστε να προσαρμόσουν τις ευρωπαϊκές αποφάσεις στα δικά τους δεδομένα. Δίνει δε έμφαση σε μια πλειάδα παραγόντων που ενδιαφέρουν άμεσα την ελληνική γεωργία, δηλαδή στους νέους αγρότες, στις μη προνομιούχες περιοχές, στις ευαίσθητες παραγωγές και στις μικρές εκμεταλεύσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους τομείς του γάλακτος, του κρέατος, των δημητριακών και του ελαιολάδου καθώς και στην αντιμετώπιση κρίσεων υπερ- ή υπό-παραγωγής στην ΕΕ. Παράλληλα η νέα ΚΑΠ χαρακτηρίζεται από την πρσπάθεια προώθησης ενός μοντέλου γεωργίας φιλικού προς το περιβάλλον. Είναι σαφές ότι στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο εύρος επιλογών και δυνατοτήτων, αλλά αποκτά παράλληλα και μεγαλύτερη ευθύνη. Όμως στην περίοδο της κρίσης, η γεωργία μπορεί να αποτελέσει κινητήριο δύναμη για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη μέσω τόσο της δημιουργίας θέσεων εργασίας, ειδικά για νέους ανθρώπους, όσο και μέσω των εξαγωγών. 
Καλά όλα αυτά, αλλά με την προστασία των προϊόντων μας όπως η φέτα τί ισχύει τελικά;
 Κατά την επίσκεψη του ο κος Ciolos προανήγγειλε τα πολύ καλά νέα για τη φέτα στο πλαίσιο της Εμπορικής Συμφωνίας με τον Καναδά, νέα τα οποία είδαμε να επαληθεύονται στη συνέχεια. Έτσι σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν για κάθε φέτα που πωλείται στον Καναδά θα πρέπει να αναγράφεται ευκρινώς η προέλευση και η σύστασή της, ενώ απαγορεύεται η πώληση στην αγορά του Καναδά νέων προϊόντων που προσομοιάζουν στην φέτα χωρίς τη χρήση προσδιορισμών όπως «τύπος», «στυλ» κλπ. Επίσης απαγορεύεται η χρήση παραπλανητικών εικονογραφικών στοιχείων για μη ελληνικά προϊόντα (κίονες, ελληνική σημαία, μνημεία όπως η Ακρόπολη κλπ). Έτσι η συμφωνία αυτή, όχι μόνο εξομαλύνει το δρόμο των εξαγωγών για τα ελληνικά προϊόντα αλλά παράλληλα δημιουργεί και ισχυρό προηγούμενο για μελλοντικές συμφωνίες με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δε προηγούμενο αυτό δεν αφορά μόνο στη φέτα, αλλά σε μια σειρά προϊόντων όπως οι ελιές Καλαμάτας, η μαστίχα Χίου, ο κρόκος Κοζάνης αλλά και το μανούρι, το κασέρι και η κεφαλογραβιέρα. Όσον αφορά δε στο εσωτερικό της ΕΕ εξακολουθεί φυσικά να ισχύει το γεγονός ότι εάν ένα παραπλήσιο της φέτας προϊόν δεν παράγεται στην Ελλάδα με συγκεκριμένο τρόπο, δεν μπορεί πλέον να ονομάζεται φέτα. Αυτό δεν αλλάζει και δεν πρόκειται να αλλάξει.
Ποιο το μέλλον της ελληνικής γεωργίας;
 Θεωρώ ότι στην Ελλάδα υπάρχει και το δυναμικό αλλά και η ποιότητα που μπορούν να εξασφαλίσουν στην γεωργία ένα μέλλον πραγματικά λαμπρό! Πάρτε για παράδειγμα το Ελαιόλαδο Μεσσαράς ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο από τη Νότια Κρήτη. Το λάδι αυτό αποτελεί το 100ο προϊόν με Ελληνική καταγωγή που εντάσσεται στο προστατευμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πλαίσιο γεωγραφικών ενδείξεων. Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια σημαίνει ότι η ονομασία του προϊόντος αυτού καθώς και άλλων 99 από την Ελλάδα προστατεύεται πλέον από την ΕΕ και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρά μόνο για το λάδι που παράγετα με συγκεκριμένο τρόπο από την συγκεκριμένη  περιοχή. Και όπως είδαμε και στην περίπτωση της φέτας, η τακτική αυτή της ΕΕ έχει συχνά πολλαπλασιατικά διεθνή οφέλη για τα προϊόντα αυτά.
Υπάρχουν κάποια άλλα καλά νέα για την Ελλάδα και τους Έλληνες αγρότες;
Ναι. Μόλις πριν από λίγες μέρες η Ευρωπαϊκη Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδοτήσεις ύψους πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ  προκειμένου τα χρήματα αυτά να διατεθούν για προωθητικές ενέργειες εκλεκτών προϊόντων ΠΟΠ (Προστατευόμενης  Ονομασίας Προέλευσης) της Ελληνικής γης. Χάρη στα κονδύλια αυτά προϊόντα όπως ο κρόκος Κοζάνης, η φέτα και η κεφαλογραβιέρα, το ελαιόλαδο και οι επιτραπέζιες ελιές Καλαμάτας έχουν την ευκαιρία να βελτιώσουν την εμπορική τους εικόνα και παράλληλα να αυξήσουν την ζήτησή τους στις τεράστιες αγορές της Βόρειας Αμερικής και της Μέσης Ανατολής. Τα νέα λοιπόν για την ελληνική γεωργία είναι πράγματι «ρόδινα».

Παιδιά -πρόσφυγες από τη Συρία & παιδική εργασία

Έρευνα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) για τα παιδιά - πρόσφυγες από τη Συρία που ζουν στο Λίβανο και την Ιορδανία διαπίστωσε ότι υφίστανται εκτεταμένη ψυχολογική πίεση, ότι πολλά από αυτά ζουν μόνα ή χωρισμένα από τους γονείς τους, τα περισσότερα δεν λαμβάνουν εκπαίδευση και πολλά εργάζονται παράνομα. Παιδική εργασία λοιπόν μεσούσης της πολεμικής κρίσης, απομόνωση και εγκατάλειψη των παιδιών-προσφύγων και πολλά άλλα τέτοια που θα έπρεπε να έχουν ήδη κινητοποιήσει την διεθνή κοινότητα. Τα παιδιά αυτά, θύματα της παρατεταμένης πολεμικής εμφύλιας σύρραξης δεν είναι παρά έρμαια των όποιων διαθέσεων που παραπέμπουν σε στυγνή εκμετάλλευση και τυραννία. Γιατί τα πρόβλημα δεν είναι μόνο ο πόλεμος αλλά και οι συνέπειές του.  Η έκθεση με τίτλο «Το μέλλον της Συρίας – η κρίση και τα παιδιά πρόσφυγες», η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα, είναι η πρώτη σε βάθος έρευνα που διεξάγει η Y.A. για τα παιδιά πρόσφυγες από τη Συρία, από την έναρξη της σύγκρουσης το Μάρτιο του 2011. Τα παιδιά πρόσφυγες ξεπερνούν συνολικά το 1,1 εκατομμύριο. Πρόκειται ασφαλώς για τραγικό αριθμό. Η έρευνα της Υ.Α. καταγράφει λεπτομερώς την οδυνηρή ζωή της απομόνωσης, του αποκλεισμού και της ανασφάλειας, την οποία βιώνουν πολλά παιδιά που ακολούθησαν τον δρόμο της προσφυγιάς. Το 29% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι μία φορά την εβδομάδα –ή και σε μικρότερο χρονικό διάστημα– εγκαταλείπει το σπίτι του. Ως «σπίτι» συχνά νοείται ένα συνωστισμένο διαμέρισμα, ένα πρόχειρο κατάλυμα ή μια σκηνή. Πολλά παιδιά μεγαλώνουν σε διαλυμένες οικογένειες και συχνά είναι εκείνα που στηρίζουν οικονομικά το νοικοκυριό. Περισσότερες από 70.000 οικογένειες προσφύγων από τη Συρία ζουν χωρίς πατέρα και πάνω από 3.700 παιδιά πρόσφυγες είναι είτε ασυνόδευτα είτε χωρισμένα και από τους δύο γονείς τους. Η σύγκρουση, η οποία διαρκεί 32 μήνες, αφήνει τόσο σωματικά όσο και ψυχικά σημάδια. Στο Λίβανο, το πρώτο εξάμηνο του 2013, 741 παιδιά πρόσφυγες από τη Συρία μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο λόγω τραυματισμών. Στην Ιορδανία, την προηγούμενη χρονιά, περισσότερα από 1.000 παιδιά στον καταυλισμό Zaatri υποβλήθηκαν σε θεραπεία για τραυματισμούς που σχετίζονταν με τον πόλεμο. Σε πολλές περιπτώσεις, οικογένειες προσφύγων που στερούνται οικονομικών πόρων στέλνουν τα παιδιά τους να εργαστούν, προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους, τόσο στην Ιορδανία όσο και στο Λίβανο. Οι ερευνητές ανακάλυψαν παιδιά που ήδη από τα επτά τους χρόνια εργάζονται πολλές ώρες για χαμηλότατη αμοιβή, μερικές φορές σε επικίνδυνες συνθήκες ή συνθήκες εκμετάλλευσης. Στον καταυλισμό προσφύγων  Zaatri της Ιορδανίας, τα περισσότερα από τα 680 μικρά καταστήματα που λειτουργούν απασχολούν παιδιά. Μια αποτίμηση της κατάστασης στις 11 από τις 12 επαρχίες της Ιορδανίας κατέδειξε ότι σχεδόν ένα στα δύο νοικοκυριά προσφύγων που ρωτήθηκαν στηρίζονταν εν μέρει ή εξολοκλήρου σε εισόδημα που συνεισέφερε κάποιο παιδί. Άλλα στοιχεία που προέκυψαν από την έκθεση της ΥΑ καταδεικνύουν ότι τα παιδιά πρόσφυγες που δεν πηγαίνουν σχολείο είναι περισσότερα από εκείνα που πηγαίνουν. Πάνω από το 50% όσων διαμένουν στην Ιορδανία δεν παρακολουθούν μαθήματα. Στο Λίβανο, υπολογίζεται ότι περίπου 200.000 παιδιά σχολικής ηλικίας, που είναι πρόσφυγες από τη Συρία ίσως μείνουν εκτός σχολείου στο τέλος της χρονιάς. Ένα άλλο ανησυχητικό σύμπτωμα της κρίσης στην Συρία είναι τέλος ο μεγάλος αριθμός βρεφών που γεννιούνται στην εξορία, χωρίς πιστοποιητικό γέννησης – ένα απαραίτητο έγγραφο στη μάχη κατά της ανιθαγένειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΥΑ σχετικά με τη νομοθεσία για την καταχώριση των γεννήσεων στο Λίβανο, το 77% των 781 βρεφών προσφύγων που εξετάστηκαν δεν είχε επίσημο πιστοποιητικό γέννησης. Ανάμεσα στον Ιανουάριο και τα μέσα Οκτωβρίου 2013, εκδόθηκαν μόνο 68 πιστοποιητικά σε βρέφη που γεννήθηκαν στον καταυλισμό Zaatri Ιδού λοιπόν ένας ακόμη τραγικός απολογισμός της εμφύλιας σύρραξης στην Συρία. Περιμένει κανείς να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Προς τα παρόν ελέγχονται τα χημικά όπλα του Άσαντ. Ο εμφύλιος όμως συνεχίζεται. Και η διεθνής κοινότητα απλά δεν παρεμβαίνει περαιτέρω. Τα παιδιά όμως εξακολουθούν να μεταναστεύουν και να εργάζονται σκληρά συντηρώντας τις οικογένειές τους. Το μέλλον άγνωστο όσο η καταστροφή στην χώρα θα εξακολουθεί να εξοστρακίζει τους κατοίκους της. Οι δε τοποτηρητές απλά ζυγίζουν τις ευθύνες, θεωρώντας ενθαρρυντικό το γεγονός ότι δεν έγινε ακόμη συμμαχική επίθεση. Εν ολίγοις, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο αν και κατά πόσο θα υπάρξει επέμβαση και στην καταστροφή των χημικών του συριακού καθεστώτος. Τα περί παιδικής εργασίας είναι για αυτούς ψιλά γράμματα.

Συνομιλίες με την τρόικα & εμπλοκές

Όσες πανηγυρικές δηλώσεις και να γίνουν, όσες υποσχέσεις και να δοθούν σε μια Ελλάδα κατακερματισμένη και επιεικώς λαβωμένη από τα συνεχή οικονομικά μέτρα, το ζήτημα είναι ότι οι πολίτες αρχίζουν να νοιώθουν μεγάλη ανασφάλεια, που το κάθε ελπιδοφόρο μήνυμα φαντάζει μακρινό και μάλλον ουτοπικό. Όταν μάλιστα δεν διανύουμε πια εποχές όπου τα πολιτικά μηνύματα και οι κομματικές διακηρύξεις επηρεάζουν αυτομάτως την κρίση των πολιτών, ούτε υπάρχει χρόνος για πανηγυρικές ρήσεις περί αναγνώρισης από τους εταίρους και ανανέωση των συνθημάτων άλλων εποχών, που στην πράξη απέδειξαν ότι όχι απλά δεν μπορούν να εφαρμοστούν, αλλά σαφώς απέχουν παρασάγγας από την θεωρία. Οι αρχηγοί βέβαια των κομμάτων  δεν μπορούν παρά να επιμείνουν στην επανάληψη των προσδοκιών για μια κοινωνία διαφορετική από τις προηγούμενες, καθώς δεν επηρεάζονται από παρατεταμένες κρίσεις και χρεωκοπίες. Αυτό το σύνθημα έχει ξεκινήσει από το 2010 και συνεχίζεται και από την κυβέρνηση Σαμαρά. Το σήμερα πάντως φαντάζει εφιάλτης στα μάτια των πολιτών, που αισθάνονται πως δεν έχουν χρόνο να επεξεργαστούν τα παλιά δεδομένα. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν προσπαθούν περισσότερο να διασωθούν από το οικονομικό ναυάγιο, και λιγότερο να αφουγκραστούν τις «ηρωικές» κυβερνητικές  εξόδους των τελευταίων τεσσάρων ετών,  με τις συνεχείς υποσχέσεις για επιστροφή στις αγορές. Το παιχνίδι λοιπόν εκτυλίσσεται στο πεδίο των οικονομικών μαχών, στις συμπλοκές με την τρόικα, που άλλοτε βαφτίζονται ως «προγραμματισμένη διακοπή των συνομιλιών» και άλλοτε πλασάρονται ως «ηρωικές» αντιδράσεις των κάθε λογής εγκλωβισμένων από τον εκβιαστικό δανεισμό κυβερνήσεων. Τα μηνύματα είναι ξεκάθαρα, οι όροι κάτι παραπάνω από εκβιαστικοί και η εποχή της κοινωνικής πολιτικής έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Αυτό που διαπιστώνει κανείς με την πρώτη ματιά είναι μια φανερή αδυναμία επεξεργασίας των εκάστοτε μηνυμάτων όχι από το λαό αλλά από τις κυβερνήσεις, που είτε προσπαθούν να γυρίσουν το χρόνο πίσω, είτε κάνουν την δέουσα παρελθοντική αναμόχλευση για να φωτίσουν τις ξεχασμένες πτυχές του  «ένδοξου» παρελθόντος των αχαλίνωτων παροχών, που άλλες φορές κατακρίνουν με μανία. Ιδού λοιπόν το μπέρδεμά τους. Από το χθες όμως στο σήμερα: Τα τωρινά μηνύματα περνούν ως αστραπή στον ψυχισμό των πολιτών, που νοιώθουν προδομένοι από τις κυβερνήσεις. Τους πολίτες δεν τους αγγίζουν πια ούτε οι πομπώδεις δηλώσεις ούτε βέβαια τα λεγόμενα για μια κοινωνία περισσότερο δημοκρατική. Δεν τους αγγίζουν γιατί βιώνουν την ζοφερή πραγματικότητα, μακριά από τις όποιες δήθεν αισιόδοξες προοπτικές για ένα ελπιδοφόρο αύριο. Οι πολίτες απλά περιμένουν να ζήσουν μακριά από το περιβάλλον του σφιχτού οικονομικού εναγκαλισμού, μακριά από υποσχέσεις για το περίφημο ξημέρωμα της «ξεχωριστής ημέρας», μακριά από θεωρίες που δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ πράξη και το μόνο που κάνουν, είναι να καλλιεργούν φρούδες ελπίδες στους ευκολόπιστους. Ας αφήσουν λοιπόν όλοι τους τις υποσχέσεις αλλά και τα ξεχασμένα συνθήματα και ας κοιτάξουν πως θα περισώσουν ότι έχει απομείνει. Ας μην επαφίενται στο καλοπροαίρετο των πολιτών και ας πάψουν να πουλούν ψεύτικες ελπίδες. Γιατί ναι μεν τα συνθήματα άλλων εποχών μπορούν να επαναλαμβάνονται με ευκολία, σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι διαχρονικά. Ναι μεν οι λέξεις μπορούν να προφέρονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, η δυναμική τους όμως δεν είναι η ίδια σε εποχές που τα μηνύματα της ιλιγγιώδους οικονομικής ανατροπής είναι κατακλυσμιαία. Ας αλλάξουν ρότα λοιπόν τα κόμματα και ας αφήσουν τις ηρωικές εξόδους αν θέλουν να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Ας βρουν νέους τρόπους πειθούς και ανάκτησης των παλαιών συνθημάτων. Και αν αυτό δεν το πετυχαίνουν, τουλάχιστον ας σιωπήσουν. Γιατί καλές οι παρελθοντικές αναμοχλεύσεις, καλή όμως και η τωρινή αφύπνιση για τα προληπτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αποτραπεί ένα ακόμη πιο ζοφερό μέλλον. Ένα μέλλον που διαγράφεται σε πείσμα κάθε είδους εθνικών, συντηρητικών, κοινωνικών ή σοσιαλιστικών διακηρύξεων. Οι πολίτες είναι απλά οι αποδέκτες των όποιων  υποσχέσεων για μια Ελλάδα που ολοένα και αναπνέει μετά τις σκληρές συνομιλίες με την τρόικα. Ένα παιχνίδι ντροπής που εκτυλίσσεται κάθε λίγο όταν ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει πως υπάρχει εμπλοκή στις συνομιλίες και λίγες ώρες μετά ως εκ θαύματος βρίσκεται η λύση, που συνήθως ακολουθείται από νέα μέτρα, που αν τους ρωτήσεις, τα αμφισβητούν. Ένα σκληρό και αδίστακτο παιχνίδι σε βάρος των πολιτών, που βυθίζονται στην ανασφάλεια όταν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα στο Υπουργείο Οικονομικών επαναλαμβάνονται και τα πορίσματά τους είναι τα ίδια κάθε φορά μετά τις όποιες πανηγυρικές εξόδους των αρμόδιων υπουργών.       

Ελλάδα σε ανθρωπιστική καταστροφή & δημοσιονομικοί στόχοι

H φτώχεια στην Ελλάδα συνεχίζει να προκαλεί σοβαρές κοινωνικές αναταράξεις και τεράστια προβλήματα στην ζωή των πολιτών. Ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά πλησιάζουν στα όρια της φτώχειας, την στιγμή που πολλά ήδη βρίσκονται εδώ και καιρό κάτω από τα όρια.  Ακριβώς αυτή την στιγμή επιλέγει η κυβέρνηση να πει πως από του χρόνου θα υπάρξει ανάπτυξη, επικαλούμενη μάλιστα σχετικές ανακοινώσεις των ευρωπαίων εταίρων. Τα στοιχεία όμως για την φτώχεια είναι αμείλικτα. Ολοένα και περισσότεροι πολίτες υποφέρουν όχι μόνο στην πρωτεύουσα και τα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά στις κωμοπόλεις και τα χωριά. Απέναντι σε αυτή την πραγματικά τραγική κατάσταση, η κυβέρνηση κάνει λόγο για υπομονή και αυτοσυγκράτηση. Που να βρεθεί όμως; Και πώς να αναστραφεί αυτή κατάσταση; Ας δούμε τα στοιχεία της Eurostat, που επεξεργάστηκε και ανέλυσε το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΣΕ  (ΙΝΕ). Τα στοιχεία αφορούν τα τρία προηγούμενα κυρίως χρόνια, με ότι αυτό συνεπάγεται για την όποια επιδείνωση το ΄12 και το΄13. Σύμφωνα λοιπόν με τον ευρέως χρησιμοποιούμενο δείκτη σχετικής φτώχειας (που αναφέρεται στο ποσοστό του πληθυσμού με ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα χαμηλότερο από το 60% του αντίστοιχου διάμεσου εισοδήματος των κατοίκων της χώρας), η σχετική φτώχεια αυξήθηκε από 19,7% το 2008 σε 23,1% το 2011. Ιδιαίτερα μεγάλη είναι η αύξηση που εμφανίζει το ποσοστό φτώχειας το 2011 σε σχέση με το 2010. Να σημειωθεί ότι η αύξηση αυτή στη σχετική φτώχεια παρατηρήθηκε παρά τη σημαντική μείωση του ορίου φτώχειας για ένα μονομελές νοικοκυριό από 549 ευρώ το 2010 σε μόλις 476 ευρώ το 2011. Επίσης, με βάση τα στοιχεία της έρευνας για το 2012, ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ανήλθε στο 34,6% σε σχέση με το 31% που ήταν την προηγούμενη χρονιά. Αποκαλυπτικές για την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης είναι οι εκτιμήσεις που αφορούν το δείκτη φτώχειας που κατασκευάζεται διατηρώντας διαχρονικά σταθερό το όριο φτώχειας σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης (με βάση τα εισοδήματα του 2007). Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο δείκτη, η φτώχεια αυξήθηκε από 20,1% το 2008 σε 35,8% το 2011!  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η φτώχεια αυξήθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το χάσμα (ή βάθος) φτώχειας, το οποίο αποτυπώνει το πόσο απέχουν οι φτωχοί από το κατώφλι φτώχειας, 1 στους 2 φτωχούς είχε το 2011 διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα μικρότερο από 334 ευρώ. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010 στο 2011, το διαθέσιμο μηνιαίο ισοδύναμο εισόδημα των ατόμων που βρίσκονται στο μέσο της εισοδηματικής κατανομής έπεσε από 915 σε 793 ευρώ. Αυτή η μείωση αποκαλύπτει τη σημαντική συρρίκνωση στα εισοδήματα των μεσαίων στρωμάτων στη χώρα. Το ποσοστό σχετικής φτώχειας των εργαζομένων αυξήθηκε από 11,9% το 2010 σε 15,1% το 2011. Αυτό φανερώνει, σύμφωνα με το ΙΝΕ, τη δυσμενή επίδραση που είχαν στα εισοδήματα των εργαζομένων τα μέτρα λιτότητας και η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Kαι είναι γεγονός. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν ως τώρα οδήγησαν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στα όρια της φτώχειας και αμέτρητα νοικοκυριά να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. Η κυβέρνηση βέβαια ισχυρίζεται ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι έχουν στο σύνολό τους επιτευχθεί, η τρόικα όμως αξιώνει και άλλες περικοπές. Τα στοιχεία για την φτώχεια το 2012 και ’13 είναι ακόμη χειρότερα. Πως σκέφτεται η κυβέρνηση να δώσει ένα τέλος σε αυτή την ανθρωπιστική καταστροφή; Πως θα ανακουφίσει τα χιλιάδες νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τα στοιχειώδη για την επιβίωσή τους; Και τελικά ποιος ευθύνεται για αυτό το παρατεταμένο δράμα στην ελληνική κοινωνία; Η κυβέρνηση προσπαθεί με νύχια και με δόντια να πείσει για την πολιτική της. Η αντιπολίτευση, από την άλλη, μιλά για εξαπάτηση του ελληνικού λαού. Και ο πολιτικός πόλεμος πάει αντάμα με τον κοινωνικό εξανδραποδισμό. Κοινώς, η τραγωδία, με θύματα κυρίως τους νέους, έχει μέλλον. Και ως τότε, αυτοί που θα αντέξουν, θα έχουν στην κυριολεξία αποκάμει. Υπομονή συστήνουν όμως οι κυβερνητικοί παράγοντες και προσωπικά ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας που ελπίζει πως θα κερδίσει το στοίχημα της οικονομικής ανάνηψης. Υπομονή μέχρις εσχάτων και ας είναι καταπέλτης τα στατιστικά στοιχεία. Εξάλλου για αυτούς μετράνε μόνο οι δημοσιονομικοί στόχοι και οι δεσμεύσεις απέναντι στην τρόικα. Για τα θύματα της πολιτικής αυτής, θα ενδιαφερθούν άλλοι. Με την διαφορά πως δεν τους κατονομάζουν. 

Ενιαίος φόρος ακινήτων & επιβαρύνσεις

Τι προβλέπει ο νέος αυτός φόρος, τι λέει το Υπουργείο Οικονομικών και πως αντιδρούν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης

Νέος  φόρος Ακινήτων από την ελληνική κυβέρνηση. Νέοι φόροι με στόχο την είσπραξη εσόδων, που κατά την κυβέρνηση κρίνονται απαραίτητα. Πρόκειται για  τον ενιαίο φόρο ακινήτων (ΕΝΦΑ) που θα ισχύσει από 1/1/2014, και δόθηκε πριν από  λίγο καιρό για διαβούλευση, ώστε να ψηφιστεί στην συνέχεια στην Βουλή. Ο νέος αυτός φόρος, που θα αντικαταστήσει το έκτακτο ειδικό τέλος ακινήτων και τον ΦΑΠ έχει προκαλέσει θύελλα διαμαρτυριών σε όλη την χώρα και μέχρι την ψήφισή του, αναμένονται πολλές τροποποιήσεις. «Με ένα εξαμβλωματικό σχέδιο, επιβολής δύο φόρων στη συσκευασία του ενός, και μάλιστα με δύο διαφορετικές ταχύτητες, που γέμισε οργή και αγανάκτηση κάθε φορολογούμενο ιδιοκτήτη αστικής περιουσίας, το πολιτικό στερέωμα θυσιάζει ανενδοίαστα τους ιδιοκτήτες αστικών ακινήτων της χώρας  στον βωμό της «εισπραξιμότητας» της αγροτικής ψήφου», τονίζει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).  Για πρώτη φορά πάντως επιβάλλεται φορολογία στα οικόπεδα και στα αγροτεμάχια. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση αποφάσισε την  ελάχιστη φορολογία των αγροτεμαχίων που εξαιρούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Από την εν λόγω καταβολή του φόρου εξαιρούνται είτε έχουν πολύ σημαντικές ελαφρύνσεις,  σύμφωνα με την κυβέρνηση, συγκεκριμένες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι και φτωχά νοικοκυριά) με οικονομική αδυναμία. Δεν πρόκειται να πληρώσουν πολίτες που αντικειμενικά δεν μπορούν, ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Για πρώτη φορά, επίσης σύμφωνα με τον νέο ενιαίο φόρο ενιαίων ακινήτων, θα φορολογηθούν τα Κόμματα, οι Συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα Κτίρια Νοσοκομείων που αξιοποιούνται εμπορικά, τα Ακίνητα και εκτάσεις επιταγμένες από το στρατό, η Τράπεζα της Ελλάδος και οι Ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου. Σε ποσοστό 50% θα είναι η έκπτωση στο φόρο για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα (7.000 + 1000 για κάθε παιδί) και 100% απαλλαγή για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και 3 ή περισσότερα παιδιά (δηλαδή: έως 11.000). Με λίγα λόγια: όσοι ακόμη δεν είναι άνεργοι, δεν έχουν παιδιά και έχουν ένα μέσο εισόδημα ή είναι κάτοχοι αγροτεμαχίου ή ακινήτου, αναμένεται να  πληρώσουν και μάλιστα αρκετά . Από τον νέο φόρο δεν εξαιρούνται για πρώτη φορά τα ημιτελή κτίσματα και οι κατοικίες που δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί. Τα επιχειρήματα από το υπουργείο Οικονομικών; Πρόκειται, όπως λένε, για τον δικαιότερο φόρο καθώς υπάρχει διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στα εντός και στα εκτός σχεδίου πόλης ακίνητα, αλλά και μέσω του περιορισμού των φοροαπαλλαγών. Επίσης, είναι χαμηλότερος από τον προηγούμενο φόρο, λένε, ενώ για τους αγρότες που για πρώτη φορά πληρώνουν, προκύπτει ένα ελάχιστο κόστος. Είναι χαρακτηριστικό, όπως λένε από το υπουργείο, ότι το 90% των αγροτεμαχίων βρίσκεται μέσα στις 3 πρώτες ζώνες όπου η τιμή διαμορφώνεται στα 1,5 έως 2,25 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό δεν συνιστά υπερφορολόγηση των αγροτών, καθώς καλούνται να καταβάλλουν έναν ελάχιστο φόρο για να μπορέσει να μειωθεί η επιβάρυνση στα αστικά ακίνητα. Η Δημοκρατική Αριστερά, πάντως,  αναφέρει ότι ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων που δεν θα είναι ενιαίος, αλλά διπλός, θα είναι φόρος μειωμένης εισπραξιμότητας, θα αφορά κάθε ακίνητο χωριστά, θα έχει ανάπηρη προοδευτικότητα, και δεν θα προβλέπει αφορολόγητο όριο, προκειμένου να προστατευτεί η μικρή ιδιοκτησία και η πρώτη κατοικία, και για την εντός σχεδίου ακίνητη περιουσία και για τα αγροτεμάχια. Οι εξαιρέσεις για τους ανέργους και τα άτομα που είναι στα όρια της φτώχειας συνεχίζουν να αποτελούν εμπαιγμό, με τη διατήρηση του τεκμαρτού εισοδήματος, καταλήγει η ΔΗΜΑΡ στην ανακοίνωσή της. Επίκαιρη ερώτηση προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά κατέθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, με θέμα, όπως αναφέρει «Ενιαίος φόρος ακινήτων. Μία νέα επιχείρηση κλοπής εισοδήματος και δήμευσης της περιουσίας των πολιτών». Ερώτηση για το ίδιο θέμα κατέθεσε και η βουλευτής του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, που κάνει λόγο για «κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης ενάντια στη λαϊκή οικογένεια». Ο νέος ενιαίος φόρος ακινήτων, είναι ένας ακόμη φόρος που επιβαρύνει τον κοινωνικό ιστό της χώρας, στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αυξήσει τα έσοδα, φορολογώντας έναν λαό που πλήττεται από την ανεργία και την φτώχεια. Στόχος, να πληρώνουν οι πάντες, καταβάλλοντας ακόμη και το ελάχιστο ποσό. Πως όμως θα επανακάμψει η ελληνική κοινωνία όταν μετά τις περικοπές, επιβάλλονται και πρόσθετοι φόροι;  Η κυβέρνηση υπεραμύνεται λέγοντας ότι ο φόρος αυτός είναι δίκαιος. Στην πράξη θα φανεί αν ο ελληνικός λαός μπορεί να σηκώσει ένα ακόμη βάρος μετά τις αλλεπάλληλες εντολές της τρόικα.