Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018

Ίδιο σενάριο

Από δημοκρατικές διεργασίες γνωρίζουν όλοι όσοι εμπλέκονται στα πολιτικά πράγματα του τόπου, μόνο που όταν έρχεται η στιγμή να τις εφαρμόσουν, τα κενά είναι πολύ μεγάλα. Από συναλλαγές επίσης ή αποφάσεις κάτω από το τραπέζι έχουν επαρκή γνώση, μόνο που οι αποφάσεις αυτές αποκαλύπτονται αρκετό καιρό μετά.

 Έτσι έγινε και στην περίπτωση του υπουργού εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, που σε τελευταία ανάλυση κανείς δεν κατάλαβε πραγματικά γιατί παραιτήθηκε, ούτε γιατί ο πρωθυπουργός έκανε τόσο εύκολα δεκτή την παραίτησή του. Από την άλλη μεριά, ο ρόλος και η θέση του Πάνου Καμμένου αναβαθμίζεται με την συνεχή απειλή της καταψήφισης της συμφωνίας των Πρεσπών. Με δημοκρατικές διεργασίες και αυτή.

Γενικότερα εντός της κυβέρνησης υπάρχει κλίμα δυσφορίας, αφενός για τις πολλές αυθαίρετες θέσεις Καμμένου, που σύμφωνα με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζονται για να προκαλέσουν ωμούς κλυδωνισμούς, και αφετέρου διότι με αυτό το μπαράζ δηλώσεων (που εκ των υστέρων αποκαλούνται προσωπικές) αμαυρώνεται η κυβερνητική συμμαχία. Πάντα όμως ότι γίνεται, υπό το πνεύμα των δημοκρατικών διεργασιών, έτσι λένε.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που εντός μιας κυβέρνησης υπάρχουν διαφοροποιήσεις και ετσιθελικές πολιτικές συμπεριφορές. Δεν είναι θέμα δημοκρατικής έκφρασης ιδεών παρά επιθυμίες κάποιων να ανελιχθούν και να ανακηρυχθούν εκ νέου ως σημαίνοντα  πρόσωπα της επικαιρότητας.
Δηλώσεις σαν την πρόσφατη του υπουργού Άμυνας ότι τάχα θα ήταν καλό να δημιουργηθούν και άλλες αμερικανικές βάσεις στην χώρα, προκαλούν το δημόσιο αίσθημα και αποδεικνύουν πως το άνοιγμα προς τις ΗΠΑ είναι οφθαλμοφανές, παρά την παραδοσιακή δυσφορία του ελληνικού λαού στο σύνολό του απέναντι σε αυτή την χώρα για ιστορικούς κυρίως λόγους.

Αλλά ο Πάνος Καμμένος γίνεται και το μήλον της έριδος ανάμεσα στην κυβέρνηση και την Αντιπολίτευση, μετά την παραίτηση Κοτζιά: Η ΝΔ σε ανακοίνωσή της διερωτάται: «Εμπλέκεται και ο ξάδερφος του πρωθυπουργού Γιώργος Τσίπρας στις ύποπτες υποθέσεις της κυβέρνησης που καταγγέλλει ο κ. Κοτζιάς; Υπάρχουν στην επιστολή του αναφορές στο σκάνδαλο Καμμένου με την υπόθεση πώλησης των βλημάτων στη Σαουδική Αραβία; Καταγγέλλει ο κ. Κοτζιάς τον αδιαφανή τρόπο που ο κ. Καμμένος φέρεται να διαχειρίστηκε τα κοινοτικά κονδύλια των ΜΚΟ για τους πρόσφυγες;». Όλα στο φως, λέει η αντιπολίτευση, και η θέση του Πάνου Καμμένου επιβαρύνεται περαιτέρω.

Η επιστολή Κοτζιά προς τον πρωθυπουργό αναζητείται όπως και οι σκοτεινές υποθέσεις που πιθανόν να κρύβει. Με δημοκρατικές διαδικασίες όμως θα γίνουν όλα, όπως ισχυρίζονται τα κόμματα. Και όχι πάντως με διαδικασίες - εξπρές. Έπρεπε να περάσουν χρόνια για να προφυλακιστούν Τσοχατζόπουλος και Παπαντωνίου. Έπρεπε να προηγηθούν χρόνιες διεργασίες για να δρομολογηθεί η στοιχειοθετημένη κατηγορία εναντίον τους. Στην δημοκρατία που ζούμε, όπως λένε, πρέπει να εξεταστεί κάθε λεπτομέρεια  και πτυχή των σκοτεινών υποθέσεων που αφορούν μίζες και προμήθειες.

Και οι ιστορίες επαναλαμβάνονται με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Στην αρχή γίνονται παταγώδεις δηλώσεις για να προκαλέσουν συζητήσεις. Έπειτα εκτοξεύονται κατηγορίες και οι φήμες για νέες μίζες οργιάζουν και πάλι στο γνωστό επίμαχο υπουργείο. Αν μη τι άλλο, εξακολουθεί να παίζεται ένα σκοτεινό παιχνίδι γύρω από τα εξοπλιστικά προγράμματα, όπου τα λεφτά είναι πολλά. Πάντα όμως με δημοκρατικές, όπως λένε, διαδικασίες.

Όλοι τους γνωρίζουν τελικά ποιες είναι αυτές οι διεργασίες και πως ερευνώνται οι σκοτεινές υποθέσεις. Τα πρόσωπα αλλάζουν μόνο και η εκάστοτε κάλυψη. Ας όψονται αυτοί που ισχυρίζονται ακόμη πως στην δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, όταν αυτή ακριβώς η ψευδοδημοκρατία θα βρει εκ νέου τους εξόδους διαφυγής γιατί πολύ απλά δεν είναι δημοκρατία.

Πρόκειται για το καθεστώς αυτό που αναδεικνύει πολιτικούς, οι οποίοι όχι απλά δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων αλλά  δείχνουν με κάθε τρόπο πως περιφρονούν τους νόμους και την λαϊκή βούληση. Όλους αυτούς που φέρονται αντιδημοκρατικά, παραβιάζοντας κάθε φορά τους άγραφους ηθικούς νόμους στο όνομα της παραμονής στην εξουσία με κάθε κόστος και τίμημα. Εκείνους που μην γνωρίζοντας ακριβώς τι σημαίνει δημοκρατία, επιδίδονται χωρίς την παραμικρή αιδώ στο σπορ της προσωπολατρίας.   

Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2018

Δολοφονία και φίμωση

Τεράστια ανησυχία απλώνεται στον δημοσιογραφικό χώρο σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο μετά την δολοφονία της Βουλγάρας δημοσιογράφου, Βικτόρια Μαρίνοβα, την τρίτη κατά σειρά δημοσιογράφου που δολοφονείται εντός του 2018 λόγω έρευνας για την διαφθορά.

Αν και είναι γνωστό ότι χώρες όπως Βουλγαρία και Ρουμανία αλλά και άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ είναι βαθύτατα διεφθαρμένες σε όλα τα επίπεδα, εντούτοις η νέα δολοφονία έρχεται να ταράξει τα νερά της Ευρώπης καθώς η διαφθορά με την εμπλοκή  επιχειρηματιών, πολιτικών και εργολάβων λαμβάνει ενίοτε διαστάσεις – μαμούθ σε όλα τα επίπεδα.

«Η Βικτόρια Μαρίνοβα είναι το τρίτο κατά σειρά θύμα στο χώρο της ερευνητικής δημοσιογραφίας για τη διαφθορά σε χώρα της στην Ε.Ε σε διάστημα ενός έτους», υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά οι «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα», που κάνουν έκκληση για την προστασία των συναδέλφων του θύματος.  Τον περασμένο Οκτώβριο δολοφονήθηκε η Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία στην Μάλτα και τον Φεβρουάριο ο Σλοβάκος δημοσιογράφος Γιαν Κούτσιακ.

Η νέα αυτή δολοφονία, παρά το γεγονός ότι η αστυνομικές αρχές στην Βουλγαρία θέλουν να στρέψουν τις έρευνες και σε άλλη κατεύθυνση,  έρχεται να προστεθεί σε δεκάδες άλλες που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια κατά δημοσιογράφων ερευνητών σε θέματα διαφθοράς, κατά υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή αντιφρονούντων σε  δικτατορικά καθεστώτα.
Αν δε στον αριθμό των δολοφονιών προστεθεί και ο μακρύς κατάλογος των «εξαφανισμένων» ή φυλακισμένων δημοσιογράφων και ακτιβιστών (βλ. Τουρκία, Ιράν κλπ), τότε βλέπει κανείς καθαρά πως η Δημοκρατία έχει υποχωρήσει σε πολλά μέρα του κόσμου.

Όλα αυτά βέβαια συνυπολογιζομένης της συντηρητικοποίησης ή της ακροδεξιάς πορείας πολλών κρατών στην Ευρώπη αλλά και όλον τον κόσμο, με τελευταίο το παράδειγμα της Βραζιλίας.
Η δολοφονία της Βουλγάρας δημοσιογράφου προκαλεί εσωτερικούς τριγμούς στην ΕΕ καθώς το μέλλον της αναφορικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς είναι σκοτεινό και ομιχλώδες. Η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα σαρώνει βέβαια όχι μόνο τις χώρες των Βαλκανίων – μη εξαιρουμένης φυσικά της Ελλάδας – αλλά την Ευρώπη στο σύνολό της. 

Η δημοσιογράφος πραγματοποιούσε έρευνα για υπόθεση διαφθοράς στην διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων, μια έρευνα που και στην χώρα μας θα πρέπει να γίνει επισταμένως καθώς εδώ και πάρα πολλά χρόνια εκπρόσωποι του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου αλλά και του οικονομικού κατεστημένου στο σύνολό του, είναι βαθιά διεφθαρμένοι.

Με δολοφονίες σαν και την τελευταία όμως, ο φόβος πλανάται πάνω από τους δημοσιογράφους που θεωρούν πως ακόμη μπορούν να τιμούν το επάγγελμά τους. Θα σκεφθεί κανείς πολύ, με λίγα λόγια, αν θα πρέπει να βγάλει ένα θέμα διαφθοράς στην δημοσιότητα καθώς από την μια στιγμή στην άλλη μπορεί να απειληθεί η ζωή του. Αφού προηγουμένως βέβαια υποστεί τις «απαραίτητες» ποινικές κυρώσεις.

Αυτό ακριβώς όμως θέλουν οι εξουσίες – οι διάφορες εξουσίες - από όλους εμάς που θέλουμε απλά να κάνουμε την δουλειά μας και αυτό που είναι κοινό μυστικό στον κόσμο, να το αποδείξουμε δημοσιοποιώντας το. Να πάψουμε την κόντρα και την αντιπαράθεση και να περιοριστούμε στην δημοσίευση των δελτίων τύπου των διαφόρων εταιρειών, μεγαλοσυμφερόντων ή μη. Εξάλλου θα πει κανείς: Υπάρχουν ακόμη Δον Κιχώτες;

Η απάντηση στον σάλο που έχει προκαλέσει η δολοφονία της Βικτόρια Μαρίνοβα. Αν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπάρξει κινητοποίηση για την προάσπιση βασικών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, αν δεν επιβληθούν οι δέουσες κυρώσεις κατά πάντων όσων εμπλέκονται σε σκάνδαλα διαφθοράς και δεν βρεθούν οι ένοχοι, τότε θα μιλάμε απλά για μία ακόμη τραγωδία χωρίς απάντηση.

Κάποτε, δημοσιογράφος ιαπωνικού καναλιού βιντεοσκοπούσε την απόρριψη πυρηνικών αποβλήτων από ρωσικά πολεμικά πλοία. Μετά από λίγο καιρό ο δημοσιογράφος εξαφανίστηκε.  Και μιλάμε για τις εποχές του ψυχρού πολέμου. Από τότε έχουν περάσει δεκαετίες και τα πράγματα αντί να καλυτερεύουν, χειροτερεύουν.

Στις ΗΠΑ η ερευνητική δημοσιογραφία ποινικοποιείται με τον καιρό ελέω Τράμπ. Όχι πως πριν ήταν καλύτερα, αλλά λέμε τώρα. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, πληθαίνουν οι καταγγελίες για τηλεφωνικές παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και ακτιβιστών.

Το τοπίο εν ολίγοις είναι σκοτεινό. Και δεν φτάνουν μόνο οι τυπολατρικές δηλώσεις αποδοκιμασίας παρόμοιων γεγονότων από τους φορείς της εξουσίας που ενίοτε στήνουν υποθέσεις. Τα παιχνίδια που παίζονται είναι πολλά όπως και τα χρήματα, που θα χρειαζόταν κανείς πολλές σελίδες για να τα αποκαλύψει.

Ο φόβος στοχεύει στην φίμωση και την αποδοχή της παρούσας κατάστασης. Ας έχουμε το νου μας όχι μόνο ως δημοσιογράφοι αλλά και ως άνθρωποι που κλείνονται χρόνο με το χρόνο σε μια απέραντη φυλακή χωρίς όνομα, σύμφωνα με το πνεύμα και το ύφος της νέας εποχής. Το να λες την αλήθεια, όμως, σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, αποτελεί επαναστατική πράξη, είχε πει κάποτε ο Τζωρτζ Όργουελ. 

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2018

Η δύναμη της πληροφορίας και τα κενά της θεσμισμένης εξουσίας

Τα μηνύματα αλλαγής των κοινωνικών δομών μεταδίδονται σήμερα ολοένα και πιο αργά, παρά το γεγονός ότι η τεχνολογία έχει κάνει τεράστια άλματα και οι πολίτες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην γνώση.

Είτε επειδή η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στην εσκεμμένη υποβάθμιση των ίδιων των κοινωνικών αλλαγών είτε επειδή οι αλλαγές αυτές ακολουθούν πιστά τα παλαιότερα μοντέλα με την γνωστή κατάληξη, είτε επειδή αυτές ακριβώς οι πραγματικές αλλαγές απουσιάζουν, το ζητούμενο που σχετίζεται με την νέα αντιληπτική δυνατότητα σε έναν κόσμο γεμάτο αμφιβολίες  χάνεται στο μέλλον, που δεν υποθηκεύεται από κανένα αισιόδοξο παρόν. Εντούτοις ευκαιρίες υπάρχουν ακόμη.

Η παγκοσμιοποιημένη σκέψη που καθοδηγείται πολλάκις από την αθρόα μεταφορά κατεστημένων ιδεών οι οποίες αναλάμπουν στο όνομα των όποιων «χαμένων αξιών» και  αναμασώνται  τεχνηέντως από τους πολυπληθείς φορείς εξουσίας, αυτή ακριβώς η αδυναμία εκμετάλλευσης της διασποράς πληροφοριακού υλικού σε βάρος της υποτιθέμενα παντοδύναμης εξουσιαστικής επικράτειας, με την ταχεία μετάδοση εικόνων, την απευθείας κάλυψη τοπικών εξεγέρσεων και την διάδοση θεωριών από το διαδίκτυο, όλη αυτός ο πληροφοριακός βομβαρδισμός χρησιμοποιείται και πάλι ως εργαλείο χειραγώγησης και παρερμήνευσης των όποιων  εξεγερτικών προθέσεων των πολιτών.

Η προσωρινή αυτή επικράτηση δεν συνοδεύεται όμως και πάλι από εξασφαλισμένη κοινωνική τιθάσευση, μιας και αυτή ακριβώς η διάδοση των προθέσεων γίνεται δια της ίδιας της χειραγωγούμενης εικόνας μπούμερανγκ στους θιασώτες της νέας σιωπής. Κι αυτό συμβαίνει διότι τα τρωτά σημεία πολλαπλασιάζονται το ίδιο όπως και οι ευκαιρίες για ένα νέο σημάδι ανατροπής των κατεστημένων αξιών. Με λίγα λόγια, από την μια οι ευκαιρίες χάνονται παρά τον μεγάλο πληροφοριακό όγκο, ενώ από την άλλη τα παραθυράκια παραμένουν και πάλι ανοιχτά, καθώς η διάβρωση των εξουσιαστικών δομών είναι αναπόφευκτη όταν ένα νέο σύστημα κοινωνικής ποδηγέτησης δοκιμάζεται στην πράξη.

Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι όλα τα νέα συστήματα εξουσίας – ακόμη και τα πιο τελειοποιημένα – έχουν τις ελλείψεις τους, όταν μάλιστα μιλάμε για ολικό  κατευνασμό των αντιδράσεων,  τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά για την παγκόσμια εξουσία. Τι ζητά σήμερα ο μέσος πολίτης; Πέρα από τα χρήματα – πέρα από την αταλάντευτη συσσώρευση αγαθών, τις απολεσθείσες δια του παγκόσμιου ολοκληρωτισμού ανθρώπινες αξίες.  Τις εποχές εκείνες που παρά την γιγάντωση του συντηρητισμού, τα ήθη και έθιμα παρουσίαζαν την θετική τους πλευρά, άμεσα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη αλληλεγγύη.

Οι εποχές εκείνες δεν ανακαλούνται στην μνήμη λόγω των  κοινωνικών απαγορεύσεων αλλά λόγω αυτού ακριβώς του αγώνα γα την κατάργησή τους. Δεν ενθυμάται κανείς την εκάστοτε θεσμισμένη κοινωνική νόρμα αλλά την αξία της αμφισβήτησής της. Έτσι και σήμερα, αυτό που ανασύρεται από το παρελθόν δεν είναι η παντοκρατορία του καπιταλιστικού μοντέλου, παρά το νόημα της αντίθεσης με αυτό, όταν η κοινή φτώχεια δεν δίχαζε παρά ένωνε τις μάζες.

Το νόημα λοιπόν σήμερα που μεταδίδεται ταχέως συνδέεται με την ανάκτηση του χαμένου ιδεολογικού εδάφους, την εκ νέου δημιουργία κοινωνικών οραμάτων και την δεινή αμφισβήτηση της νέας ολιγαρχίας, που από την Άπω Ανατολή μέχρι τις ΗΠΑ και την Ευρώπη απλώνει για μια ακόμη φορά τα πλοκάμια της με βασικό όπλο την τεχνολογία, που ναι μεν απελευθερώνει τις μάζες εις ότι αφορά την  πληροφορία, τις εγκλωβίζει όμως αναφορικά με την αξιακή της αναζήτηση.

Δεν προέχει  λοιπόν το είδος του κοινωνικού πολέμου παρά ο τρόπος, που διαφέρει σαφώς από το παρελθόν. Διότι σήμερα οι μάζες δεν αντιμάχονται με απαρχαιωμένα όπλα ούτε με ξεθωριασμένες ιδεολογίες, παρά με τον εντοπισμό των τρωτών σημείων πρόσβασης της εξουσίας των πολυεθνικών που ανεβοκατεβάζουν  τυπικά εθνικές κυβερνήσεις στο όνομα της παγκόσμιας διακυβέρνησης  σωρευτικών αγαθών ακόμη και κοινωνικοποιημένου χαρακτήρα, που καταναλώνεται με μεγαλύτερη ευκολία από τις καχύποπτες μάζες. Εδώ κυρίαρχο ρόλο έχει το κοινωνικό προφίλ των εταιρειών αυτών αλλά  και η τεχνητή καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης.Ο κόσμος όμως μαθαίνει με τον καιρό.

Μπορεί  τα μηνύματα των όποιων κοινωνικών αλλαγών να καθυστερούν να μαθευτούν λόγω της καθοδηγούμενης ενημέρωσης, οι συνειδητοποιημένοι  πολίτες όμως επαγρυπνούν μέσα στις μάζες της απάθειας, χρησιμοποιώντας τα όπλα της δια της ταχείας παραπληροφόρησης νέας εξουσιαστικής δομής. Η παραπληροφόρηση, με λίγα λόγια, στρέφεται κατά του εαυτού της , όταν για παράδειγμα τα πληροφοριακά εργαλεία που ξεκινούν να γίνουν προσιτά για την διαιώνιση της καθεστηκυίας τάξης, γίνονται βασικά όπλα αμφισβήτησης στα χέρια μειοψηφιών που τα διαδίδουν αστραπιαία χρησιμοποιώντας την δύναμη της τεχνολογίας που όσο και να ελέγχεται, δεν  εξαντλείται. Αυτό το τελευταίο – η μη εξάντληση – σχετίζεται ακριβώς με τις νέες δομές και μορφές αμφισβήτησης.

Γιατί εξάντληση των φυσικών πόρων, για παράδειγμα, δεν σημαίνει αυτοματοποιημένη αντικατάσταση με κάτι άλλο, τουναντίον προκαλεί μετανάστευση και κοινωνική διασάλευση των «τακτοποιημένων» κοινωνιών. Γιατί βεβήλωση των πολιτισμικών αγαθών ανά την υφήλιο, επιφέρει είτε πράξεις αντεκδίκησης είτε νέα  μοντέλα   αυτοδιαχείρισης ως απάντηση στην κακοποίηση της Παιδείας. Με δεδομένο ότι τα επαναστατικά αποθέματα εμπλουτίζονται και αυτά από το αντιχειραγωγικό πληροφοριακό απόθεμα. Για τον λόγο αυτό, ευκαιρίες υπάρχουν ακόμη.

Πέμπτη 9 Αυγούστου 2018

Ζωτικό ψεύδος και χαλκίδευση των ιδεών

O καθωσπρεπισμός και ο συντηρητισμός στα ήθη και τις συμπεριφορές κυριαρχούν σήμερα, με αποτέλεσμα να χάνονται οι πραγματικές αξίες για έναν άλλο κόσμο, μακράν του σημερινού που βρίθει από επιπολαιότητα, υποτονικότητα και αδράνεια.

Οι σημερινές νοοτροπίες καθορίζονται από το μέτρο του επιτηδευμένα εφικτού στο όνομα μιας ανίερης συμμαχίας με την κατεστημένη ιδέα για τα πράγματα, που ενίοτε μοστράρει ως αντιμαχόμενη το κατεστημένο υπό την σκέπη της υποκριτικής επαναφοράς ψευδοονειρώξεων που έκανε κάποιος όταν ήταν έφηβος, και που στην ώριμη ηλικία τις ξεθάβει  ή τις εφαρμόζει κατά το δοκούν μονάχα όταν θέλει να ψυχαγωχηθεί.

Η μοίρα της κοινωνίας, ο προορισμός και οι στόχοι της έχουν προ πολλού τροποποιηθεί, εν ολίγοις αυτό που φαντασιώνεται κανείς δεν είναι παρά το γεμάτο τραπέζι που δεν του λείπει τίποτε, μαζί με τα κάθε λογής βοηθήματα που ανασταίνουν τάχα συνειδήσεις.

Το πρότυπο του σημερινού ανθρώπου είναι ο μη άνθρωπος, ο εκάστοτε επιτηδευματίας και τυχοδιώκτης που ιεραρχεί τις αξίες αναλόγως των κερδών που αποφέρουν, σε μία κοινωνία όπου ο κερδισμένος δράττεται της ευκαιρίας να μετουσιώσει το ζωτικό ψεύδος σε μοναδική αλήθεια, την παράδοση του συμβιβασμού σε υποβολιμιαία εκτόνωση χάριν μιας εποχής που δεν υπάρχει.

Θέλω να πω με αυτό ότι η προσπάθεια να γυρίσουμε το χρόνο πίσω δεν επαναφέρει με τίποτε τις χαμένες αξίες που εξουδετερώθηκαν από τους ίδιους τους φορείς τους κατά την διαδρομή. Μεγαλώνει λοιπόν ο καθένας, προχωρά σε άλλους δρόμους και δεν επιθυμεί πια να τραβήξει το ίδιο μονοπάτι γιατί πολύ απλά αυτό έχει χαθεί.

Στην νέα δε διαδρομή προστίθενται και νέες φαντασιοκοπίες, στο όνομα των οποίων σταχυολογείται η νέα στάση ζωής δια των αποσυντεθημένων ιδεών που σκόρπισαν από καιρό στους πέντε ανέμους. Πολλοί ενθουσιάζονται με το γεγονός ότι υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία προώθησης πεπαλαιωμένων αξιών στο όνομα της σημερινής συνταγής επιβίωσης, χάριν μιας υποτιθέμενης θυμησιακής παράστασης  για χρόνια που πέρασαν και δεν θα ξανάρθουν.

Μπορεί να φαντάζει μελαγχολική ή απαισιόδοξη αυτή η στάση, όμως δεν είναι παρά η ωμή αλήθεια. Ούτε βαδίζει κανείς με τους ίδιους συνοδοιπόρους, ούτε κομίζει απόψεις του χθες, ούτε συμπεριφέρεται με την ίδια θέρμη όταν βλέπει πως η κοινωνία χάνει για πολλοστή φορά τον προσανατολισμό της και το ζωτικό ψεύδος βασιλεύει στις συνειδήσεις νέων οπορτουνιστών, που βέβαια δεν χάνουν την ευκαιρία να παραμορφωθούν για μια ακόμη φορά ειδικά κατά την ώρα της εργασίας τους.

Τι σχέση μπορεί να έχει κάποιος με τον περίγυρό του μετά από  δεκαετίες; Πως και με ποιο τρόπο επαναξιολογεί τον εαυτό του και επανατοποθετείται ιδεολογικά συγκριτικά με την παρελθούσα στάση ζωής; Αυτό είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα που απασχολούν κοινωνιολόγους και ψυχολόγους αλλά και άλλους ειδικούς επί των ανθρωπίνων σχέσεων.

Ο άνθρωπος όμως αλλάζει και δεν το καταλαβαίνει. Αλλάζουν οι συνήθειες, τα γούστα, οι προτιμήσεις, οι ίδιες οι ιδέες. Μαζί με όλα αυτά χάνεται και η αυθεντικότητα των αλλοτινών παραστάσεων, γιατί πολύ απλά οι συμμετέχοντες συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα, κάτω από την προστατευτική ομπρέλα της διαφημιστικής βιομηχανίας που για να προλάβει να συγχρονιστεί με την νεολαία, εφευρίσκει νέα κόλπα και παγίδες.

Μας δίδεται λοιπόν σήμερα πολλάκις η ευκαιρία να νεκρολογήσουμε ή να αναστήσουμε αυτό που δεν υπάρχει πια. Μας προσφέρουν την δυνατότητα για μια ακόμη φορά να μετουσιώσουμε τον εαυτό μας, να εξιλεωθούμε από την μαζική αποβλάκωση των γκάτζετ, προβάλλοντας ως αντίδοτο μια εποχή που έχει οριστικά χαθεί.

Μας παραχωρούν για μια ακόμη φορά λίγο χώρο να αισθανθούμε τον αυθορμητισμό του χθες, τα εφηβικά και παιδικά μας χρόνια, την εποχή όπου το αυτό το «κάτι» έκανε την διαφορά. Τσάμπα κόπος. Αυτό λέγεται ισοπέδωση και ανοσιούργημα. Κάθε τι που γίνεται, δεν επαναλαμβάνεται. Κάτι που περνά, πρέπει να αντικαθίσταται από κάτι άλλο.

Ο αγώνας πρέπει να επικεντρώνεται ενάντια σε αυτήν ακριβώς την αυταπάτη, ότι μπορείς τάχα να κάνεις τα ίδια που έκανες κάποτε. Όχι, δεν μπορείς. Και σύμμαχός σου σε αυτό τον αγώνα είναι η στενή παρακολούθηση της πορείας των νέων  κομισάριων του ζωτικού ψεύδους που προσφέρουν απλόχερα ψυχαγωγία και επιτήδευση για την κατασπατάληση του χρόνου σε ξεχασμένες νοοτροπίες. Η αντίσταση στο ξεπούλημα του παρελθόντος, όταν οι αντικομφορμιστικές ιδέες του χθες υιοθετούνται σήμερα από την βιομηχανία της ψυχαγωγίας για να μην υπάρξει ποτέ ξανά ο παραμικρός κίνδυνος αμφισβήτησης.  

Τετάρτη 8 Αυγούστου 2018

Ότι θελήσουν οι άνθρωποι

Ζούμε εποχές μαζικής παθητικότητας και επίκαιρης επιφανειακής προσέγγισης των πραγμάτων που αντανακλάται σε χρήμα και προσφορές από ειδήμονες του λειτουργικού λογισμικού του εγκεφάλου μας, που ήδη έχει δεχθεί την επίθεση πληθώρας μηνυμάτων με θέμα την απώλεια της ανθρώπινης επικοινωνίας, μια επικοινωνία και δη προσχηματική που επιτυγχάνεται πρόσκαιρα μόνο όταν οι συμμετέχοντες βρεθούν σε σοβαρό υπαρκτό κίνδυνο από την κατάντια της καθημερινότητας.

Σε τούτο το θλιβερό τοπίο, απομένουν λίγα να κάνει κανείς, να αυτοπροσδιοριστεί, να ξεχωρίσει από τους άλλους, να δώσει στον εαυτό του μια εικόνα, να λάβει μέρος ενεργά στον αγώνα της ζωής.
Απόπειρες έχουν γίνει πολλές εδώ και δεκαετίες, οι κοινωνίες όμως προχωρούν γοργά στην πλήρη αποσύνθεσή τους, όπως λαμπρά είχαν προβλέψει από παλιά πολλά δυνατά μυαλά.

Το πιο τραγικό μάλιστα δεν είναι η παθητικότητα αλλά η επανάπαυση σε τούτο τον πνευματικό βούρκο που βρίθει από διαστροφή και μονομέρεια, λες και η ουσία της ζωής είναι να ψάχνουμε εναγωνίως για τις χαμένες αξίες που μας μετέδωσαν οι γονείς μας και όχι να δημιουργούμε τις βάσεις για μια καινούργια κοινωνία, απαλλαγμένη από τον μαζικό συρφετό του ψέματος και της υποκρισίας, μια κοινωνία που θα βάζει τα θεμέλια για την επιστροφή του ανθρώπου στους κανονικούς ρυθμούς ζωής.

Ποια είναι αυτή η λεγόμενη κανονικότητα που πιθανά σας δυσκολέψει νοηματικά; Πολύ απλά η εμβάθυνση του είναι μας, η καταλυτική ενδοσκόπηση και η αναζήτηση της αποστολής μας ως μοναδικού όντος στη γη με εννοιολογική αντίληψη και λογική συνάφεια. Αν δεν γνωρίζουμε, με λίγα λόγια, γιατί βρισκόμαστε στην ζωή, γιατί  καλλιεργούμε το πνεύμα μας, γιατί σκάβουμε εναγωνίως γύρω από τον εγκεφαλικό μας φλοιό, προκειμένου να ανασύρουμε ιδέες που θα μας βοηθήσουν στην πόρευσή μας προς το μέλλον, τότε δεν έχουμε μπει καν στην διαδικασία να διεισδύσουμε στον λαβύρινθο των σκέψεων μας, αποκαθηλώνοντας κάθε ενοχλητική παράμετρο που λειτουργεί ως εμπόδιο στην ανάπτυξή μας.

Με την ελάχιστη σκέψη ως ορμητήριο και την υπεραπλούστευση των εννοιολογικών κανόνων και την μετατροπή τους σε διαφημιστικά τσιτάτα, δεν προκύπτει τίποτε άλλο παρά η κενότητα και η ελάφρυνση του πνευματικού μας κόσμου, η επιφανειακή προσέγγιση των πραγμάτων υπό το καθεστώς μιας πλασματικής ενδοβολής, που στην πραγματικότητα  δεν τοποθετεί στο ασυνείδητο τις μορφές των φιλικών ή μισητών προσώπων, που δεν κατηγοριοποιεί τις κοινωνικές νόρμες, που δεν ενεργοποιεί την αντίσταση και κατ΄ επέκταση δεν προτείνει τίποτε παρά λειτουργεί ως αποδέκτης κάθε λογής εικονικών ψευδορητών για την ανθρώπινη κατάληξη, μέσα από αυτό το άτακτο και άναρχο κοινωνικό προτσές.

 Η μαζική παθητικότητα επιφέρει λοιπόν την επιστροφή στην μηδενική αντίδραση και τοιουτοτρόπως στην καθήλωση της σκέψης για το διαφορετικό. Θέλω να πω με λίγα λόγια, πως δεν είναι και λίγοι αυτοί που έχουν πάψει να ανησυχούν για την βαθιά τους ύπνωση, την ίδια στιγμή που ολοφύρονται για την μικρή διάρκεια της ζωής που φαίνεται έτσι λόγω της ασημαντότητας του αυτοκαθορισμού,  ο οποίος ρέπει προς την παντελή έλλειψη θέσης και στάσης απέναντι στην ίδια την ζωή.

Άνθρωποι που δεν μπορούν να παρέμβουν στην κοινωνική εξέλιξη, δεν υπολογίζονται καν ως κινητικές μονάδες, γιατί πολύ απλά έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, κλείνοντας ερμητικά το στόμα ή κωφεύοντας προκλητικά.

Άνθρωποι που έχουν αποθηκεύσει στον εγκέφαλό τους, τρεις ή τέσσερις  καθιερωμένες στατικές κινήσεις, δεν έχουν καν ταυτότητα μέσα στον κοινωνικό αναβρασμό, είναι οι ίδιοι φορείς της καθεστηκυίας αντίληψης για τον σημερινό πολίτη – ρομπότ, που δουλεύει, ταξιδεύει και σκέπτεται σε καθορισμένους χρόνους. Αν κυλούν τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα ανούσια, αυτό δεν τους απασχολεί, σκέπτονται μόνο πως η ζωή πέρασε χωρίς συναισθηματικές εκρήξεις ή υπερβολές και αυτό ήταν όλο.

Ο σκοπός του όντος απουσιάζει παντελώς από την σκέψη τους, όλη η ιστορία έχει να κάνει με το να έρθει για μια ακόμη φορά στον κόσμο μία νέα ύπαρξη και αυτή αφημένη στην τύχη της ή πνιγμένη στις αγκυλώσεις της εμφιλοχωρούσας καταναγκαστικής εργασίας και την εκ των προτέρων τακτοποιημένη ζωή.

Υπάρχει ελπίδα λοιπόν για τους ανθρώπους; Υπάρχει φως; Κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα. Η διερώτηση της ανθρώπινης δημιουργίας, η συνεχής μετάπλαση του νου και η επιβίωσή του μέσα στον παραπληροφοριακό οργασμό, είναι και παραμένει το ζητούμενο. Το πώς και με ποιο τρόπο, εξαρτάται από το τι θέλουν οι άνθρωποι και τι τους ικανοποιεί.  Από το τι τους έχει απομείνει ακόμη ως μαθησιακό απόθεμα και τι αντιστάσεις μπορούν ακόμη να ενεργοποιήσουν για την δημιουργία φραγμού ενάντια στην καλλιεργούμενη και δυστυχώς από πολλούς αποδεκτή κενότητα.   

Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2018

Αλώβητοι από την κρίση και μαύρο χρήμα

Έχουμε το χρόνο να σκεφθούμε τι προτιμούμε, να υφιστάμεθα περαιτέρω λιτότητα και περικοπές στους μισθούς, να εξακολουθούμε να πληρώνουμε ακριβά τα καταναλωτικά αγαθά, ή να προτιμήσουμε την συνετή διαχείριση των οικονομικών μας που ούτως ή άλλως δεν θα μας βγάλει πουθενά; Εξηγούμαι: Θέλουμε απλά να περνάμε την ζωή μας και να πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας, να είμαστε συνεπείς στην εφορία και τις υπόλοιπες υπηρεσίες ή να επιδιώκουμε μια καλύτερη ζωή με κάθε κόστος και τίμημα μετά από τυχόν συναλλαγές με μαύρο χρήμα;

Εν προκειμένω, παρουσιάζεται το αδιέξοδο της ελληνικής κοινωνίας και το οικονομικό χάος που έχει προκληθεί από την παρατεταμένη λιτότητα, όταν χιλιάδες πολίτες αναγκάζονται να ξεφύγουν από τις δαγκάνες της εφορίας μη δηλώνοντας κέρδη, με στόχο να μειώσουν τους φόρους και να καταφέρουν να επιβιώσουν. Η κατάσταση αυτή όμως είναι κατευθυνόμενη από το ίδιο το κράτος που γνωρίζει καλά και τι επικρατεί αλλά και τι θα γίνει αν επιδιωχθεί μεγαλύτερης έκτασης φορολογία. Εν ολίγοις, είναι τοις πάση γνωστό ότι με τα πολύ σκληρά αυτά μέτρα θα αφεθούν ανοιχτά και άλλα παράθυρα για να φοροδιαφύγει ο καθένας. Και ας μην φωνάζουν αυτοί με τους παχυλούς μισθούς πως τάχα πληρώνουν τους φόρους τους. Πολύ απλά διότι αυτοί που δεν έχουν, δύο τινά τους απομένει να κάνουν: είτε να μην πληρώσουν, είτε να φοροδιαφύγουν.

Το παρόν άρθρο δεν στοχεύει στο να ενδυναμώσει την φοροδιαφυγή αλλά να επισημάνει πως για τις κατώτερες οικονομικά τάξεις τα πράγματα και δύσκολα είναι αλλά πάνω απ΄όλα άδικα. Αυτοί που βγάζουν, θα το πω απλά, έχουν να πληρώσουν. Η κοινωνική πολιτική που εφαρμόζεται από το ελληνικό κράτος ούτε κατά διάνοια δεν μεριμνά για τα φτωχά νοικοκυριά. Αυτό δεν έγινε τώρα ξαφνικά αλλά ισχύει από δεκαετίες. Τα μαύρο χρήμα που έρευσε και ρέει δεν είναι προνόμιο των αδύνατων οικονομικά τάξεων, που προσπαθούν να αποκρύψουν λίγα ευρώ από τις δηλώσεις τους, αλλά των μεγάλων, που εκτός από τις παχυλές αμοιβές, λαμβάνουν και πολλά χρήματα κάτω από τραπέζι μετά από κρυφές συμφωνίες.

Η κάθε κυβέρνηση λοιπόν που αναφέρεται πομπωδώς στα διαφυγόντα έσοδα του κράτους, καλό θα είναι να κάνει πρώτα την αυτοκριτική της για τους όρους που έχει επιβάλλει δια των μέτρων λιτότητας. Όμως η αλήθεια είναι ότι ούτε αυτοκριτική θα κάνει, ούτε θα παραδεχθεί ποτέ πως γνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος. Η κάθε κυβέρνηση στην κυριολεξία «παίζει μπάλα» με το μαύρο διακινούμενο χρήμα, γνωρίζει, με λίγα λόγια, πολύ καλά και τα σκοτεινά κανάλια και σε ποια αυτή εμπλέκεται.

Τι σημαίνει όμως τελικά «μαύρο χρήμα;» Τι σημαίνει να αποκαλύπτεται ένα σκάνδαλο στα εκατό σε διάστημα μερικών χρόνων; Τι σημαίνουν οι μίζες από τα εξοπλιστικά, για παράδειγμα, όταν οι μίζες αυτές που έχουν πολυετή ισχύ, έρχονται στην επικαιρότητα μόνο εάν εμπλέκονται και άλλες χώρες, συσκοτίζοντας όλες τις υπόλοιπες εσωτερικές συναλλαγές; Γιατί υπάρχουν αυτές οι συναλλαγές και δεν χρειάζεται να σκάσει κανένα σκάνδαλο με εξαγωγή εξοπλισμού όταν πολλοί μεσάζοντες στο εσωτερικό της χώρας στην κυριολεξία βγάζουν πολύ χρήμα από τον προϋπολογισμό των δαπανών και κονδυλίων για την άμυνα της χώρας.

 Ας μην μιλούν λοιπόν για καμία διαφάνεια και απονομή δικαιοσύνης σε έναν κόσμο που ζει από την διαφθορά και τις κρυφές συναλλαγές. Πολύ περισσότερο ας πάψουν όλοι να αναφέρονται  για την πληρωμή των φόρων όταν οι φόροι αυτοί αναλογικά καταβάλλονται πολλαπλάσια από τα φτωχά νοικοκυριά. Το φορολογικό σύστημα που ευνοεί την διακίνηση μαύρου χρήματος, δεν λαμβάνει υπόψιν του τις τεράστιες αδυναμίες της μικρομεσαίας τάξης που καταστράφηκε από την κρίση. Μπορεί να προφασίζεται πως δεν πλήττει τις κατώτερες οικονομικά τάξεις, όμως  αυτές δεν έχουν καν να πληρώσουν και βρίσκονται εδώ και χρόνια σε εξαθλίωση.

Η μικρομεσαία τάξη, λοιπόν, πρέπει πάση  θυσία να  εξαϋλωθεί, ως φαίνεται, για να μιλήσουν μετά περί αύξησης εσόδων. Για να παρουσιάσουν ανάπτυξη και πρόοδο. Για να αφήσουν εν τέλει και πάλι ανοιχτό το παράθυρο για όλους αυτούς που απέμειναν, αυτούς που δεν ζουν ακόμη κάτω από τα όρια της φτώχειας, διότι διασώζονται από το μαύρο χρήμα. Μέχρι να εξαθλιωθούν και αυτοί από τα όποια νέα σκληρά μέτρα που και πάλι δεν θα αγγίξουν αυτούς που παρέμειναν αλώβητοι από την κρίση.    

Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018

Nέοι με οράματα – μοναδική ελπίδα

Τραγικές φιγούρες σε μια αποκαμωμένη και σφόδρα αποπροσανατολισμένη κοινωνία, οι νέοι αυτής της χώρας και όχι μόνο ψάχνουν εναλλακτικές να ξεφύγουν από την μιζέρια αλλά και την  αποβλάκωση που έχει υποστεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού από το συνεχές μπόλιασμα με διαφημίσεις της συμφοράς περί επιστροφής στα χρηστά ήθη, στην εκκλησία  και την θεσμοθετημένη θρησκεία ως τελευταίο τάχα ανάχωμα  στην απανθρωπιά και την τραγική κατάληξη μιας κοινωνίας σε πολυεπίπεδη ύφεση.

Καθοδηγώντας τους πολίτες στην αναζήτηση στερεοτυπικών κλισέ αλλά και ευφάνταστων βλακωδώς εκφρασμένων μηνυμάτων για την χαμένη αθωότητα, μηνύματα που σπονσονάρονται από τα  τμήματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των πολυεθνικών και της νοοτροπίας τους, αυτοί ακριβώς οι εντολοδόχοι που κάνουν την εμφάνισή τους από τα σπλάχνα αυτής ακριβώς της παρακμιακής κοινωνίας, δίνουν το σύνθημα για την αγιοποίηση των πάντων, από την καθημερινή τρέλα των δρόμων μέχρι την εξαπάτηση σε όλων των ειδών τις συναλλαγές.

Το σύνθημα είναι ένα: επιστροφή στα εύκολα κέρδη, άνετη ζωή, πλείστα αγαθά και υποχρεώσεις, κατανάλωση για την κατανάλωση, παραγωγή για την παραγωγή νέων γκάτζετ που πυρπολούν τον εγκέφαλο. Άλλοι βέβαια, την ίδια στιγμή, καταφεύγουν στους εξομολογητές για να εξιλεωθούν από την καταλήστευση του δημόσιου πλούτου, άλλοι μετανοούν γιατί η ώρα της κρίσης πλησιάζει (άλλο αν εδώ και δεκαετίες οι κάθε λογής θρησκόληπτοι φαντάζουν αστείες καρικατούρες με την προσμονή της δευτέρας παρουσίας…) ενώ δεν είναι και λίγοι εκείνοι που σπεύδουν να αλλάξουν τη ζωή τους, ενστερνιζόμενοι συντηρητικές αξίες και ιδανικά λόγω του ασύδοτου πλούτου, που αλλάζει άρδην τα δεδομένα της συμπεριφοριστικής.

Εδώ λοιπόν, σε αυτήν ακριβώς την εικόνα εξιλέωσης των παλαιότερων στο όνομα της νέας «υγειούς ζωής», σε αυτά τα δεδομένα που δημιουργούνται από τις ενέργειες των κάθε λογής golden boys που αποτίναξαν το «αμαρτωλό» τους  παρελθόν, έρχονται οι νέοι με τα ιδανικά τους να χαράξουν καινούργιους ασφαλείς από πλευράς αυθεντικότητας και αυθορμησίας δρόμους, στο όνομα μιας καθαρής ζωής. Το ζήτημα είναι βέβαια – όπως γινόταν πάντα – ότι το σύστημα εξουσίας δεν τους αφήνει να πορευτούν.

Απέναντί τους όλοι οι μεταμορφωμένοι εξυγιαντές μαζί με όλους τους σταυροφόρους της περιβόητης «ανάπτυξης» σε μια χώρα που έχει από καιρό απωλέσει το ούτως ή άλλως διαχρονικό μέτριο πνευματικό επίπεδο. Πώς και από να εμπνευστούν οι νέοι; Τι οράματα τους δίνουν οι παλαιότερες γενιές όταν σαπίζουν μέσα στην δολιότητα του καθωσπρεπισμού και την κατ΄επίφασιν επιστημονική πρόοδο, που μεταβάλλει τον άνθρωπο σε αλγοριθμική πατέντα, χρήσιμη για κάθε λογής πειράματα και δοκιμές;

Οι νέοι αυτής της χώρας – και όχι μόνο – αναζητούν απελπισμένα μια διαφορετική ζωή - το έκαναν πάντα άλλωστε όλοι όσο ήταν νέοι. Η απάντηση όμως έρχεται ως καταπέλτης: «Τα νιάτα κάποτε τελειώνουν – η αρχή του συμβιβασμού ας γίνει πιο νωρίς!».Και δώστου γκάτζετ και προϊόντα τεχνητής ψυχαγωγίας, virtual world με δόγμα την αποκλειστική απορρόφηση σε αυτόν.

 Όπως όμως είχα γράψει και παλιότερα, οι νέοι θα βρουν τη λύση, θα εφεύρουν νέους τρόπους για να ξεφύγουν από την μιζέρια της εποχής. Μπορεί αυτό να μην αρχίσει από την Ελλάδα, μπορεί να έλθει από την Κίνα ή την μακρινή Χιλή, το ζητούμενο όμως είναι ένα: Να αλλάξει ο κόσμος. Και αυτό δεν πρέπει να γίνει επειδή δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια, αλλά επειδή είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία την στιγμή που το παγκόσμιο σύνθημα των ηγεσιών περί του σημερινού  καλύτερου δυνατού κόσμου ελέω τεχνολογίας και διαφήμισης, έχει γίνει περίγελως στα μάτια μιας μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών.

 Οι νέοι λοιπόν μπορεί να είναι οι τραγικές φιγούρες των άδειων δρόμων στις αδιέξοδες μεγαλουλουπόλεις, δεν παύουν όμως να αποτελούν και την μοναδική ελπίδα. Σε πείσμα όλων των προλήψεων θα ανοίξουν  και πάλι τους δρόμους της σκέψης με άλλους τρόπους και μέσα. Η νεολαία δεν υπήρξε ποτέ τραγική όσο καθόριζε τον ανεξάρτητο τρόπο σκέψης, όσο βροντοφώναζε συνθήματα εκτός των ορυγμάτων της ιδιωτικής  ζωής. Οι νέοι είναι μονάχα οι τραγικοί αποδέκτες του συντηρητισμού της εποχής αλλά πάραυτα ένα τεράστιο όπλο που όταν εκπυρσοκροτεί, στέλνει άρον-άρον στις κρυψώνες τους, τους κάθε λογής καιροσκόπους και εξυγιαντές.