Η τεχνητή δημιουργία κρίσεων και η στάση των πολιτών απέναντι στις παγίδες της εξουσίας

Προχωρώντας με γοργούς ρυθμούς προς τον νέο χρόνο, φορτωμένοι με μεγάλες ανακατατάξεις και ανατροπές στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο, όχι μόνο οι Έλληνες αλλά και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι προσπαθούν  να μαζέψουν τα κομμάτια τους από τις ασκούμενες σφικτές οικονομικές πολιτικές που έχουν αλλάξει άρδην την ζωή τους, μεταβάλλοντάς την σε εφιάλτη, κάνοντας όλους να εκλιπαρούν για τα παλαιότερα χρόνια, να αναπολούν στιγμές προσχηματικής ξεγνοιασιάς, τότε που οι τράπεζες ζέσταιναν τις μηχανές τους προσφέροντας αφειδώς πλατικό χρήμα με αντάλλαγμα την μόνιμη υποδούλωση ανθρώπων  που προσκυνούσαν τον υπεκαταναλωτισμό. Η απόρροια όλου αυτού του πονηρού σχεδιασμού δεν είναι παρά η ανεργία του σήμερα, η υποαπασχόληση και οι μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας. Όλα αυτά που φαινομενικά οι πολίτες δεν περίμεναν και που προσδίδουν μια άλλη διάσταση στην καθημερινότητα, όλα αυτά καλούνται να τα βιώσουν χωρίς πολλές αντιρρήσεις γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει κανείς για να τους δώσει απάντηση. Η νέα εποχή που ξεκίνησε εδώ και μια δεκαετία περίπου όταν ο καπιταλισμός έφτασε στο ανώτατο σημείο αισχροκέρδειας και εκμετάλλευσης ώστε να κινδυνεύει να αποδομηθεί από τις μάζες, ο νέος αυτός εφιάλτης, που ανέφερα, βάζει τον κόσμο στην διαδικασία να απολογηθεί για τις σπατάλες και την άσωτη ζωή των προηγούμενων δεκαετιών, αλλά πάνω απ΄όλα να μετανοιώσει για τις  μέχρι τώρα επιλογές του. Είναι αυτός ο ίδιος καπιταλισμός που έκανε την απότομη στροφή όταν έφτασε στο σημείο να αυτοκαταστραφεί, κινητοποιώντας  τις εφεδρείες και τα κρυμμένα όπλα του, μιας και ούτε οι πόλεμοι δεν έφταναν πια να τον συντηρήσουν. Τα κάθε λογής γεράκια συσκέφτηκαν τότε πυρετωδώς και είπαν να δοκιμάσουν για μια ακόμη φορά μια τεχνητή κρίση, στο όνομα της οποίας οι λαοί θα έσκυβαν για μια ακόμη φορά το κεφάλι. Και πραγματικά αυτό έκαναν. Αφού πρώτα τα έβαλε ο καθένας με τον εαυτό του, αφού ορκίστηκε πως δεν θα κάνει πια ασύδωτες σπατάλες και θα είναι ευχαριστημένος με τους μισθούς πείνας του σήμερα, ο καθένας άρχισε να αναζητά λυτρωτικές λύσεις σε έναν λαβύρινθο χωρίς εξόδους διαφυγής. Αυτό έπραξαν οι πολίτες γιατί πολύ απλά τους διεμήνυσαν πως δεν υπάρχει πια άλλη ελπίδα, παρά να υπομείνουν την νέα κρίση. Και όλα αυτά έγιναν πιο εύκολα γιατί τα οράματα είχαν από καιρό σβήσει. Το έργο των τοποτηρητών αλλά και των πανίσχυρων οικονομικών ομίλων έγινε πολύ πιο εύκολο, με δεδομένο ότι οι αντιστάσεις είχαν μειωθεί αισθητά. Οι πολίτες, με λίγα λόγια, έπεσαν πρώτα σε κατάθλιψη και έπειτα δήλωσαν παραίτηση γιατί το μόνο που ήθελαν ήταν να δουλεύουν για το ελάχιστο, αρκεί να δουλεύουν. Όλη αυτή η κρίση που φούντωσε τα τελευταία χρόνια και που μετέτρεψε την Ευρώπη σε περίκλειστο φρούριο, όλη αυτή η νέα πολιτική λιτότητας που σάρωσε και σαρώνει όλα τα κράτη, αφενός καθήλωσε τους πολίτες και αφετέρου πρόσφερε στις εξουσίες απλόχερα την δύναμη για να επιβάλλουν τι πολιτικές τους χωρίς κανένα εμπόδιο. Ουσιαστικά το μόνο εμπόδιο σήμερα είναι οι μεγάλες προσφυγικές ροές που η επεκτατικότητα του καπιταλισμού δημιούργησε, οι πόλεμοι και η δυστυχία που προκλήθηκαν από την επιθετικότητα του κεφαλαίου, από την σαρωτική εξουσιαστική δομή του νεοφιλελευθερισμού. Και αν κάποιοι μιλούν για επάνοδο του κρατικού καπιταλισμού, αν σήμερα φαντάζει επαναστατική θέση η κάθε ρήση για επαναφορά του σοβιετικού μοντέλου με τα εκατομμύρια των δολοφονημένων και εξαφανισμένων αυτό δεν είναι παρά απόρροια της τεράστιας και παταγώδους αποτυχίας τους αμερικανοτραφούς καπιταλισμού αλλά και του ευρωπαικού νεοσυντηρητισμού με το πλέον απάνθρωπο πρόσωπο. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, οι μάζες πρέπει να αναδιοργανωθούν, να σηκώσουν το βάρος της απάθειας τη πλειοψηφίας και να απομυθοποιήσουν κάθε μορφή καπιταλισμού, ιδιωτικού ή κρατικού. Μπαίνοντας πια στο 2016, τα περιθώρια από την πανηγυρική επικράτηση της ιδιώτευσης έχουν  στενέψει. Δεν υπάρχει πια άλλη υπομονή ούτε διάθεση για μια νέα μίζερη ζωή. Αρκετοί πολίτες το έχουν καταλάβει. Ακόμη δε και αυτοί που επιθυμούν την απάνοδο του υπερκαταναλωτισμού, σιγά σιγά στις φτωχές ειδικά χώρες, ακολουθούν άλλη πορεία. Το στοίχημα λοιπόν θα κερδηθεί μετά τις όποιες άνισες μάχες; Θα μαζέψουν άραγε όλοι τα κομμάτια τους και θα πορευθούν με διαφορετική πυξίδα; Οι προφήτες την σημερινή εποχή έχουν εκλείψει. Απομένει μόνο ο αυθορμητισμός των μαζών και η ευθυκρισεία τους. Σε κάθε περίπτωση η αποτίναξη του νέου δόλιου σχεδίου υποδούλωσης που ακούει στο όνομα λιτότητα.

Προσφυγικό: Προφητικά κείμενα του Χθες και υψωμένα τείχη του Σήμερα

Μερικοί φιλόσοφοι  δεν αφήνουν την σφραγίδα τους αλλά διεκδικούν τον τίτλο του παντογνώστη. Άλλοι βάζουν απλά τα πράγματα κάτω και κάνουν λογικές διαπιστώσεις. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που λόγω της οξυδέρκειας αλλά και της σοφίας τους  οσφραίνονται τα μελλούμενα. Στην  Πράγα, διοργανώθηκε περί τα τέλη του 1997 υπό την αιγίδα της Tσεχικής Δημοκρατίας και με την προσωπική συμμετοχή του Bάτσλαβ Xάβελ, η μεγάλη διεθνής συνάντηση  «Forum 2000», στην οποία συμμετείχαν προσωπικότητες από όλο τον κόσμο: διανοητές, διανοούμενοι, νομπελίστες, πολιτικοί, πρώην πολιτικοί, εκπρόσωποι θρησκευτικών δογμάτων. Στόχος της συνάντησης ήταν να συμβάλλουν οι παρόντες με τις απόψεις τους στην αναζήτηση, εν όψει του 2000, ενός καλύτερου κόσμου ένας από τους πιο ξεχωριστούς διανοητές του 20ου αιώνα. Ο φιλόσοφος και ψυχαναλυτής Kορνήλιος Kαστοριάδης - συμμετείχε σε εκείνο το forum , εκφωνώντας  ένα κείμενο με τίτλο «Παγκόσμια δημοκρατική αναγέννηση ή κάποια εφιαλτική ουτοπία». Aυτή ήταν και η τελευταία δημόσια παρέμβασή του. Λίγο μετά την επιστροφή του από την Πράγα στο Παρίσι άφησε την τελευταία του πνοή. Θα αναρωτηθεί κάποιος: προς τι αυτή η επίκληση του κειμένου του Καστοριάδη; Μα πολύ απλά διότι είναι απολύτως επίκαιρο. Ο Κορνήλιος μέσα από το κείμενο αυτό μεταβαίνει  αστραπιαία στο μέλλον  - στο σήμερα - όπου χιλιάδες πρόσφυγες από καταφθάνουν από διάφορα πολεμικά μέτωπα στην Ευρώπη, απογυμνώνοντάς την αναφορικά με την υποτιθέμενη ευαισθησία της. Τι έκαναν μέχρι τώρα οι Ευρωπαίοι; Ζούσαν σε Νιρβάνα. Ο διανοητής του 20ου αιώνα κάνει το 1997 το άλμα στο μέλλον: «Οι άνθρωποι κλείνουν τα μάτια τους και αφήνουν αυτούς τους ανθρώπους να συνεχίζουν να λιμοκτονούν. Αλλά μακροπρόθεσμα, αυτοί δεν θα αφήσουν τους εαυτούς τους να συνεχίσουν να πεθαίνουν της πείνας. Η λαθραία μετανάστευση αυξάνεται καθώς οι δημογραφικές πιέσεις μεγαλώνουν, και αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη.» Ο Κορνήλιος είναι προφητικός όσο ποτέ. Το μόνο που δεν προέβλεψε ήταν από πού θα καταφθάνουν  μαζικά οι πρόσφυγες αυτοί. Τα μέρη όμως είναι πολλά, η πραγματικότητα του σήμερα στον διορατικό νου του Καστοριάδη εμφανής,  το προσφυγικό  βρίσκεται στην πρώτη θέση της ατζέντας των διεθνών διαβουλεύσεων. Ο επαναστάτης - διανοητής το είχε πει ρητά: «Οι Τσικάνος περνάνε τα σύνορα Μεξικού- Αμερικής ουσιαστικά χωρίς κανένα εμπόδιο, και σύντομα δεν θα είναι μόνο οι Μεξικάνοι. Σήμερα, στην περίπτωση της Ευρώπης, διέρχονται, μεταξύ άλλων περιοχών από τα στενά του Γιβραλτάρ. Και αυτοί δεν είναι Μαροκινοί: είναι άνθρωποι που έρχονται από όλες τις γωνίες της Αφρικής, ακόμη και από την Αιθιοπία ή την ακτή του Ελεφαντοστού, οι οποίοι υπομένουν αφάνταστες ταλαιπωρίες ούτως ώστε να φτάσουν στη Ταγγέρη και να καταφέρουν να πληρώσουν τους λαθρέμπορους. Όμως αύριο, δεν θα υπάρχει πλέον Γιβραλτάρ». Τα λόγια του στην κυριολεξία είναι ο οδηγός του σήμερα, πολύ δε περισσότερο όταν λέει το ακόλουθο: «Υπάρχουν ίσως 40,000 χιλιόμετρα Μεσογειακής ακτής, αυτό που ο Γουίνστον Τσόρτσιλ αποκάλεσε  ως την αχίλλειο πτέρνα της Ευρώπης.  Ήδη, φυγάδες από το Ιράκ περνάνε μέσα από τη Τουρκία και λαθραία εισέρχονται στην Ελλάδα. Ύστερα, υπάρχει όλο το Ανατολικό σύνορο των Δώδεκα». Και για να μην σας κουράζω, ο Κορνήλιος θέτει από τότε το κομβικό ζήτημα της περίκλειστης Ευρώπης. Όταν σήμερα βλέπουμε την Ουγγαρία, την Σλοβενία, την Κροατία και τους λοιπούς να κατασκευάζουν τείχη, δεν έχουμε παρά να επαναλάβουμε τα προφητικά του λόγια: «Τι θα κάνουν; Θα υψώσουν πάλι ένα νέο Τείχος του Βερολίνου 3.000 ή 4.000 χιλιόμετρα μακρύ με σκοπό να εμποδίσει τους πεινασμένους Ανατολικούς από το να εισέλθουν στο πλούσιο ήμισυ της Ευρώπης; Γνωρίζουμε ότι μια τεράστια οικονομική και κοινωνική ανισορροπία υπάρχει μεταξύ της πλούσιας Δύσης και του υπόλοιπου κόσμου. Αυτή η ανισορροπία δεν ελαττώνεται: αυξάνεται. Το μόνο πράγμα που η «πολιτισμένη» Δύση εξάγει σε αυτές τις χώρες, αντί για πολιτισμό, είναι πραξικοπηματικές τεχνικές, όπλα και τηλεοράσεις που επιδεικνύουν καταναλωτικά πρότυπα τα οποία είναι ανέφικτα γι’ αυτούς τους φτωχούς πληθυσμούς. Αυτή η ανισορροπία δεν θα κατορθώσει να συνεχιστεί, εκτός αν η Ευρώπη γίνει ένα αστυνομοκρατούμενο φρούριο». Αυτά περίπου έλεγε ο Καστοριάδης το 1997. Μπορούμε να μην δούμε πλέον το εν λόγω ασυνομοκρατούμενο ευρωπαϊκό φρούριο; Να κλείσουμε για άλλη μια φορά τα μάτια στο έλλειμμα πολιτισμού και  το ανηλεές λανσάρισμα καταναλωτικών προτύπων; Όχι. Τα γεγονότα κινούνται προς την κατεύθυνση που προέβλεψε ο μεγάλος αυτός διανοητής. Το μόνο που μένει είναι να αλλάξουν οι ίδιοι οι λαοί την μοίρα τους. Να ρίξουν και πάλι τα σύνορα που υψώνονται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Και με την κίνηση αυτή να φέρουν πίσω τον χαμένο πολιτισμό. Τελικά χρειάζονται πάντα κάποιοι άνθρωποι να λειτουργούν  προφητικά, να είναι μπροστάρηδες στην αποκάλυψη των σχεδίων της κάθε εξουσίας. Δεν πρόκειται περί μαντικής αλλά απλής σκέψης. Πάνω απ΄όλα όμως επαναστατικής σκέψης, όταν η παρατεταμένη αδικία αλλά και ο ολοκληρωτισμός  οδηγούν στην αναζήτηση της ελευθερίας, που νέα τείχη υψώνονται για να την απωθήσουν. Όταν χιλιάδες άνθρωποι στέκονται μπροστά από αυτά ακριβώς τα τείχη αλλά δεν τα φοβούνται.

Φυλακές χωρίς φύλακες & σκηνοθετημένη εξέγερση

Οι κοινωνίες βαδίζουν σε δύσκολα μονοπάτια, σε δρόμους χωρίς εξόδους διαφυγής, έχοντας υφαρπάξει προηγουμένως από την ατομικότητα κάθε φαντασία και διάθεση αυτοσχεδιασμού, κάθε αυτονόμηση απέναντι στην δαιδαλώδη ετερονομία της. Οι κοινωνίες αυτές εμπλουτιζόμενες από καθημερινά viral διαφημιστικά τσιτάτα, έχοντας ήδη γίνει το εύκολο θύμα του τηλεοπτικού οργιαστικού τοπίου, βαδίζουν σε επίπεδους δρόμους, μονότονους και ευθυγραμμισμένους για μια πόρευση γεμάτη άχρηστα gadget και σκουπιδοφάγους της υπερκατανάλωσης. Οι προηγούμενες δεκαετίες ήταν ο οδηγός για την εν λόγω κατάληξη, όταν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο χάθηκε για άλλη μια φορά το στοίχημα για την εκάστοτε επαναστατημένη συνείδηση και φωνή. Οι ποδηγετούμενες αυτές κοινωνίες, έχοντας εξουδετερώσει προηγουμένως τους ελάχιστους ακίνδυνους θύλακες και πυρήνες αντίστασης, που δεν προκαλούν κάτι περισσότερο παρά την μεμονωμένη και εύκολα χειρίσιμη αντίδραση, βαδίζουν είτε προς την καταστροφή τους είτε προς τον περαιτέρω αυτοεγκλωβισμό τους, ανανεώνοντας το στοίχημα της ανατροπής. Πρόκειται απλά για κοινωνίες – φαντάσματα, για τεχνητές συλλογικότητες, υπαγορευμένες από την νορμιστική διαφημιστική καμπάνια που εξασφαλίζει την υπαγωγή τους στον κόσμο των video games, ώστε μόνο εκεί να εκπληρώνεται η φαντασιακή έκσταση, στην ασφαλή οθόνη του εκάστοτε εξελισσόμενου υπολογιστή. Ο εθισμός για την επανάσταση γίνεται έστι τρόπον τινά μέρος του παιχνιδιού, ενότητα ή αύξουσα ταχύτητα της εν δυνάμει καταστροφικής έκτασης του παιχνιδιού αυτού.  Έτσι, με τον τρόπο αυτό, μπορεί και διοχετεύεται σε  ένα και μόνο cd η αντιπαράθεση και το μένος κατά της όποιας εξουσίας, καναλιζάρεται ο αυθορμητισμός και κατευθύνεται το μίσος ενάντια στον κάθε διπλανό. Μονάδα εναντίον του πλήθους και πλήθος ενάντια στην μονάδα, αυτός είναι ο γενικός κανόνας. Οι δρόμοι λοιπόν αδειάζουν και το διαδίκτυο γεμίζει με απρόσωπες επαφές και υποτιθέμενες συγκλίσεις. Το όπλο του συστήματος είναι αυτή ακριβώς η  αρρωστημένη εμμονή και ο εθισμός για ένα νέο πιο «αποκαλυπτικό» παιχνίδι, έτσι ώστε η αντίδραση η ίδια να είναι ο οδηγός του κάθε αντιδημοκρατικού νόμου, και κάθε παρέκκλιση να έχει ήδη οικειοποιηθεί από την βιομηχανία της διαφήμισης, παίρνοντας την κατάλληλη θέση στις οδηγίες χρήσης του προαναφερόμενου video game. Προκαθορισμένες κινήσεις, στερεότυπες αντιδράσεις και αποθέωση της θαυματοποιού καταστολής, αυτή είναι η λογική του εν λόγω παιχνιδιού. Δεν χρειάζεται λοιπόν μόνο «ο καλός να  γίνει κακός» και το αντίθετο, αλλά περισσότερο να τονισθεί μέσα από εικονικές μάχες πως στο τέλος η εξουσία είναι αυτή που πάντα κερδίζει. Και εξουσία είσαι εσύ, ο ίδιος ο παίχτης του video game. Αντίπαλος ο εαυτός σου, η αντίδραση και το ξέσπασμά σου, που μπαίνει από νωρίς στην σκηνοθετημένη ροή. Η πραγματικότητα το δείχνει καθημερινά: κανείς δεν παρεμβαίνει με βάση τον εαυτό του παρά με ότι του έχει υποδείξει όχι μόνο το δελτίο των οκτώ αλλά το πλήθος των «βοηθημάτων», με κατεύθυνση την υποδούλωση του εγώ. Είσαι εσύ λοιπόν που στρέφεσαι κατά του εαυτού σου, εσύ και μόνο εσύ. Και πολλοί μαζί θιασώτες της ακραιφνούς αυτοκαταστροφικής μανίας, οδηγούν σταδιακά στην ιδανική φυλακή, στην φυλακή χωρίς φύλακες. Αυτό το χρειάζεται η εξουσία αφού έτσι δεν ξοδεύει από τις δυνάμεις καταστολής για να επιβάλλει την τάξη. Εθισμός στον μανιώδη αυτοεξευτελισμό και εμμονή στην κατά περίσταση αυτοδικία, δημιουργούν την πλατφόρμα άσκησης της κατάλληλης εξουσίας από το σύστημα του γενικευμένου  ολοκληρωτισμού. Η πόρευση της κοινωνίας σε επίπεδους δρόμους, ο αυτοεγκλωβισμός του ατόμου σε  κατοπτεύσιμους κατηγορικούς προσδιορισμούς, είναι η τελευταία νίκη ενός κατά τα άλλα ασθμαίνοντος καπιταλισμού, που δεν είναι και λίγες οι φορές που έχει σκάψει τον λάκκο του, προσφέροντας μοναδική ευκαιρία στις ελεύθερες συνειδήσεις να πρωτοστατήσουν για άλλη μια φορά στην ιστορία. Όμως πάντα κάτι γίνεται και στο τέλος οι κατασταλτικοί μηχανισμοί επιβάλλονται. Μέχρι την επόμενη μάχη επικυριαρχίας υπάρχει ακόμη δρόμος, εξαρτάται όμως βέβαια από την συχνότητα της «παρενόχλησης» και από τα εμπόδια που μπαίνουν στην πορεία. Ως τότε όμως, και φυλακές υπάρχουν και φύλακες δεν χρειάζονται μιας και η πόρευση είναι εξασφαλισμένη. Εκτός και αν δοθεί και πάλι η αφορμή και οι άνθρωποι ξεσκονίσουν για μια ακόμη φορά τα βιβλία, πετώντας στα σκουπίδια τα cd της εκάστοτε σκηνοθετημένης από τα διαφημιστικά γραφεία εξέγερσης.         

Tα κενά της θεσμισμένης εξουσίας

Τα μηνύματα αλλαγής των κοινωνικών δομών μεταδίδονται σήμερα ολοένα και πιο αργά, παρά το γεγονός ότι η τεχνολογία έχει κάνει τεράστια άλματα και οι πολίτες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην γνώση. Είτε επειδή η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στην εσκεμμένη υποβάθμιση των ίδιων των κοινωνικών αλλαγών είτε επειδή οι αλλαγές αυτές ακολουθούν πιστά τα παλαιότερα μοντέλα με την γνωστή κατάληξη, είτε επειδή αυτές ακριβώς οι πραγματικές αλλαγές απουσιάζουν, το ζητούμενο που σχετίζεται με την νέα αντιληπτική δυνατότητα σε έναν κόσμο γεμάτο αμφιβολίες  χάνεται στο μέλλον, που δεν υποθηκεύεται από κανένα αισιόδοξο παρόν. Εντούτοις ευκαιρίες υπάρχουν ακόμη.  Η παγκοσμιοποιημένη σκέψη που καθοδηγείται πολλάκις από την αθρόα μεταφορά κατεστημένων ιδεών οι οποίες αναλάμπουν στο όνομα των όποιων «χαμένων αξιών» και  αναμασώνται  τεχνηέντως από τους πολυπληθείς φορείς εξουσίας, αυτή ακριβώς η αδυναμία εκμετάλλευσης της διασποράς πληροφοριακού υλικού σε βάρος της υποτιθέμενα παντοδύναμης εξουσιαστικής επικράτειας, με την ταχεία μετάδοση εικόνων, την απευθείας κάλυψη τοπικών εξεγέρσεων και την διάδοση θεωριών από το διαδίκτυο, όλη αυτός ο πληροφοριακός βομβαρδισμός χρησιμοποιείται και πάλι ως εργαλείο χειραγώγησης και παρερμήνευσης των όποιων  εξεγερτικών προθέσεων των πολιτών.  Η προσωρινή αυτή επικράτηση δεν συνοδεύεται όμως και πάλι από εξασφαλισμένη κοινωνική τιθάσευση, μιας και αυτή ακριβώς η διάδοση των προθέσεων γίνεται δια της ίδιας της χειραγωγούμενης εικόνας μπούμερανγκ στους θιασώτες της νέας σιωπής. Κι αυτό συμβαίνει διότι τα τρωτά σημεία πολλαπλασιάζονται το ίδιο όπως και οι ευκαιρίες για ένα νέο σημάδι ανατροπής των κατεστημένων αξιών. Με λίγα λόγια, από την μια οι ευκαιρίες χάνονται παρά τον μεγάλο πληροφοριακό όγκο, ενώ από την άλλη τα παραθυράκια παραμένουν και πάλι ανοιχτά, καθώς η διάβρωση των εξουσιαστικών δομών είναι αναπόφευκτη όταν ένα νέο σύστημα κοινωνικής ποδηγέτησης δοκιμάζεται στην πράξη. Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι όλα τα νέα συστήματα εξουσίας - ακόμη και τα πιο τελειοποιημένα - έχουν τις ελλείψεις τους, όταν μάλιστα μιλάμε για ολικό  κατευνασμό των αντιδράσεων,  τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά για την παγκόσμια εξουσία. Τι ζητά σήμερα ο μέσος πολίτης; Πέρα από τα χρήματα - πέρα από την αταλάντευτη συσσώρευση αγαθών, τις απολεσθείσες δια του παγκόσμιου ολοκληρωτισμού ανθρώπινες αξίες. Τις εποχές εκείνες που παρά την γιγάντωση του συντηρητισμού, τα ήθη και έθιμα παρουσίαζαν την θετική τους πλευρά, άμεσα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη αλληλεγγύη. Οι εποχές εκείνες δεν ανακαλούνται στην μνήμη λόγω των  κοινωνικών απαγορεύσεων αλλά λόγω αυτού ακριβώς του αγώνα γα την κατάργησή τους. Δεν ενθυμάται κανείς την εκάστοτε θεσμισμένη κοινωνική νόρμα αλλά την αξία της αμφισβήτησής της. Έτσι και σήμερα, αυτό που ανασύρεται από το παρελθόν δεν είναι η παντοκρατορία του καπιταλιστικού μοντέλου, παρά το νόημα της αντίθεσης με αυτό, όταν η  φτώχεια δεν δίχαζε παρά ένωνε τις μάζες. Το νόημα λοιπόν σήμερα που μεταδίδεται ταχέως συνδέεται με την ανάκτηση του χαμένου ιδεολογικού εδάφους, την εκ νέου δημιουργία κοινωνικών οραμάτων και την δεινή αμφισβήτηση της νέας ολιγαρχίας, που από την Άπω Ανατολή μέχρι τις ΗΠΑ και την Ευρώπη απλώνει για μια ακόμη φορά τα πλοκάμια της με βασικό όπλο την τεχνολογία, που ναι μεν απελευθερώνει τις μάζες εις ότι αφορά την  πληροφορία, τις εγκλωβίζει όμως αναφορικά με την αξιακή της αναζήτηση. Δεν προέχει  λοιπόν το είδος του κοινωνικού πολέμου παρά ο τρόπος, που διαφέρει σαφώς από το παρελθόν. Διότι σήμερα οι μάζες δεν αντιμάχονται με απαρχαιωμένα όπλα ούτε με ξεθωριασμένες ιδεολογίες, παρά με τον εντοπισμό των τρωτών σημείων πρόσβασης της εξουσίας των πολυεθνικών που ανεβοκατεβάζουν  τυπικά εθνικές κυβερνήσεις στο όνομα της παγκόσμιας διακυβέρνησης  σωρευτικών αγαθών ακόμη και κοινωνικοποιημένου χαρακτήρα, που καταναλώνεται με μεγαλύτερη ευκολία από τις καχύποπτες μάζες. Εδώ κυρίαρχο ρόλο έχει το κοινωνικό προφίλ των εταιρειών αυτών αλλά  και η τεχνητή καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης. Ο κόσμος όμως μαθαίνει με τον καιρό. Μπορεί  τα μηνύματα των όποιων κοινωνικών αλλαγών να καθυστερούν να μαθευτούν λόγω της καθοδηγούμενης ενημέρωσης, οι συνειδητοποιημένοι  πολίτες όμως επαγρυπνούν μέσα στις μάζες της απάθειας, χρησιμοποιώντας τα όπλα της δια της ταχείας παραπληροφόρησης νέας εξουσιαστικής δομής. Η παραπληροφόρηση, με λίγα λόγια, στρέφεται κατά του εαυτού της , όταν για παράδειγμα τα πληροφοριακά εργαλεία που ξεκινούν να γίνουν προσιτά για την διαιώνιση της καθεστηκυίας τάξης, γίνονται βασικά όπλα αμφισβήτησης στα χέρια μειοψηφιών που τα διαδίδουν αστραπιαία χρησιμοποιώντας την δύναμη της τεχνολογίας που όσο και να ελέγχεται, δεν  εξαντλείται. Αυτό το τελευταίο – η μη εξάντληση - σχετίζεται ακριβώς με τις νέες δομές και μορφές αμφισβήτησης. Γιατί εξάντληση των φυσικών πόρων, για παράδειγμα, δεν σημαίνει αυτοματοποιημένη αντικατάσταση με κάτι άλλο, τουναντίον προκαλεί μετανάστευση και κοινωνική διασάλευση των «τακτοποιημένων» κοινωνιών. Γιατί βεβήλωση των πολιτισμικών αγαθών ανά την υφήλιο, επιφέρει είτε πράξεις αντεκδίκησης είτε νέα  μοντέλα   αυτοδιαχείρισης ως απάντηση στην κακοποίηση της Παιδείας. Με δεδομένο ότι τα επαναστατικά αποθέματα εμπλουτίζονται και αυτά από το αντιχειραγωγικό πληροφοριακό απόθεμα. Για τον λόγο αυτό, ευκαιρίες υπάρχουν ακόμη.                

Το ζωτικό ψεύδος της ατομικής ελευθερίας

Η ελευθερία κατακτάται ενίοτε σε ατομικό  επίπεδο – έστω και ψευδώς – αυτό όμως που ενδιαφέρει περισσότερο είναι η συλλογικότητα και η πορεία των κοινωνιών όταν αυτό το ζωτικό ψεύδος της μερικής ελευθερίας λανσάρεται ως πρότυπο από την βιομηχανία της πολιτιστικής - και όχι μόνο - μόδας. Αν με την μονάδα θα διασωζόταν το κύρος της ανθρώπινης υπόστασης, θα αρκούσε και μόνο να θεράπευε κανείς τον εαυτό του και να κλεινόταν στον δικό του κόσμο, κάτι που σήμερα γίνεται κατά κόρον με την μόνη διαφορά όμως  ότι η προσωπική λύτρωση εξακολουθεί να είναι δυσεύρετο αγαθό. Αν οι αξίες της κοινωνίας παρέπεμπαν αποκλειστικά στην ατομική μακροημέρευση και όλα τ΄άλλα υπολείπονταν, δεν θα υπήρχε λόγος δημιουργίας  του παραμικρού κοινωνικού ιστού, καθώς ο καθένας θα δημιουργούσε το κάθε τι προς ατομκή του τέρψιν και όλα τα υπόλοιπα θα περίσσευαν. Όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Ήρθαμε σε αυτή την ζωή για να την απολαύσουμε και να την γευτούμε συλλογικά, πέρα από την επιβεβλημένη εξουσία της μειοψηφίας, μακριά από όλους αυτούς που κερδοσκοπούν από τον χρόνιο εγκλεισμό μας. Δεν ήρθαμε ούτε για να υποταχθούμε με συνοπτικές διαδικασίες στην επιβαλλόμενη σιωπή ούτε όμως και για να κάνουμε ότι θέλουμε χωρίς να διαβιούμε υπό την προστασία κάποιων στοιχειωδών κανόνων, που υποδεικνύουν όχι την υπαγωγή μας στον εφιαλτικό κόσμο της εκάστοτε μονοκρατορίας, αλλά τον σεβασμό στον διπλανό που αξιώνει και αυτός λίγο χώρο να αναπνεύσει. Οι κοινωνίες όμως, έτσι όπως έχουν δομηθεί, παραπέμπουν σε κλειστό σύστημα προσαρμογής όχι σε κανόνες αλλά σε διαταγές που επισείουν ποινές. Οι μόνοι που δεν υφίστανται τις ποινές αυτές είναι αυτοί που τις επιβάλλουν. Η ιστορία το έχει αποδείξει πάμπολλες φορές και είναι ο μοναδικός αδιάψευστος μάρτυρας. Η μετατροπή των σημερινών κοινωνιών σε περιφραγμένες φάρμες που μέσα τους κινούνται με ασφυκτικό μέτρο φιγούρες και σκιές της ανθρώπινης υπόστασης, ο περιορισμένος χώρος και χρόνος επιβίωσης κάτω από αυτές τις συνθήκες, με παράλληλη παρότρυνση απόκτησης απογόνων που θα πρέπει εξαρχής να νουθετηθούν καταλλήλως, δεν αλλάζει τα δεδομένα. Η ατομική ψευδαίσθηση της όποιας ελευθερίας που δήθεν κατακτάται σε ατομικό επίπεδο κάνοντας τον καθένα χρήστη του εικονικού του κόσμου χωρίς την παραμικρή χρήση φαντασίας, ο παραχωρημένος στενός χώρος άσκησης εξουσίας που εκλαμβάνεται ως προνόμιο στην συνείδηση των πολλών και που κάνει τον στενό χώρο να φαντάζει ευρύς, μιας και οι άλλοι δίνουν κάθε φορά και από κάτι στον εκάστοτε θηρευτή, όλη αυτή η αυταπάτη της επιβολής και της λάγνας ανέχειας, οδηγεί στην περαιτέρω κατάχρηση αφενός της εξουσίας των λίγων και αφετέρου στην ηθελημένη υποδούλωση των πολλών. Αν ο στενός χώρος της φάρμας συνεχίζει να εκλαμβάνεται ως χώρος περίκλειστης αλλά νοουμένης τάχα ως αυθεντικής ελευθερίας, αν όλη αυτή η ψευδαίσθηση συνεχίζει να είναι το πραγματικό που εκλαμβάνεται ως αληθινό, τότε οι κοινωνίες του σήμερα δεν έχουν ελπίδα. Αν με την επίκληση του «αδυνάτου» χάνονται και οι τελευταίες ελπίδες μετατροπής της φάρμας σε ανοιχτή κοινότητα χωρίς σύνορα, αν αυτή ακριβώς η συλλογικότητα εξαφανίζεται κάτω από τις διαταγές και τις εξουσίες των λίγων, τότε δεν μένει παρά να μπει η ταφόπλακα στην όποια ελπίδα για ανατροπή. Όμως δυστυχώς για αυτούς τους λίγους που εξουσιάζουν, οι άνθρωποι δεν παύουν να ψάχνουν να βρουν διόδους στην περιφραγμένη  φάρμα, να αναζητούν με μεγαλύτερο πάθος την ελευθερία και τους κανόνες της συλλογικής πρωτοβουλίας, την άμεση Δημοκρατία, τον κοινοτισμό. Δυστυχώς για την επιβεβλημένη χρόνια κατοχή, οι οάσεις συνεχίζουν να υφίστανται και αναλόγως των εξελίξεων αλλά και των ενεργειών της μειοψηφίας εξεγείρονται. Και πάλι σε αυτό, αναντίρρητος μάρτυρας είναι η ιστορία.Μπορεί άραγε να τα βάλει κανείς με την νομοτέλεια; Έχουν την γνώση οι λίγοι οραματιστές των νέο-Γκούλαγκ και Άουσβιτς να κλείσουν όλες τις διόδους, υψώνοντας συνεχώς νέα τείχη που στο τέλος θα περιορίσουν και τους ίδιους; Μπορεί, για παράδειγμα, η φετινή Ευρώπη να γίνει περίκλειστο φρούριο από φόβο προς τους μετανάστες και τους πρόσφυγες αν πρώτα απ΄όλα δεν απολέσει τις όποιες – έστω και ψευδείς – ευρωπαικές αξίες; Και για να επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα: κατακτάται άραγε ποτέ η ελευθερία σε ατομικό επίπεδο αν δεν συνδυαστεί με τον διαθέσιμο ελεύθερο χώρο; Τα συμπεράσμτα δικά σας. Όχι όμως μόνο αυτά, επειδή η εξουσία των λίγων έχει μέλλον και θα πρέπει να βρισκόσαστε σε εγρήγορση. Η ψευδαίσθηση της ελευθερίας δεν παύει να είναι ψευδαίσθηση όταν ο χώρος που παραδίδεται, στενεύει ολοένα και περισσότερο. Αποκαλύπτεται περισσότερο ως ψευδής αλλά πάνω απ΄όλα οικτρή αυταπάτη όταν δεν οδηγεί επουδενί στην απελευθέρωση των πολλών. Κοινώς δεν μπορεί να διατηρηθεί αν οι πολλοί δεν γκρεμίσουν τα στεγανά αυτού του ζωτικού ψεύδους. Στόχος βέβαια δεν είναι να καταλάβουν κάτι οι λίγοι – είναι αδύνατον - αλλά να την στερηθούν. Και πάνω απ΄ όλα να πάψουν να την διαφημίζουν.      

Η πρόκληση του φόβου και η εμβάπτιση της νέας μορφής βίας

Αν θα έχουμε επιπτώσεις και εμείς εδώ στην Ελλάδα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην γαλλική πρωτεύουσα κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει με ασφάλεια. Όλοι πλέον εστιάζουν στην έλευση προσφύγων στα νησιά μας και ο φόβος ότι ανάμεσά τους θα παρεισφρύσουν και τζιχαντιστές μεγαλώνει. Οι έλεγχοι από τις ελληνικές αρχές έχουν γίνει πιο αυστηροί και η παραμικρή υπόνοια λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν. Το πρόβλημα με τους τζιχαντιστές είναι ευρύτερο καθώς αυτή την φορά τα θύματα είναι αθώα και ο οποιοσδήποτε ευρωπαίος πολίτης ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο. Θα πει βέβαια κάποιος: «Οι βομβαρδισμοί των Ρώσων, των Γάλλων και των Αμερικανών στοχεύουν πάντα τους τζιχαντιστές ή υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες;». Σαφώς  υπάρχουν και εκεί αθώα θύματα. Το ζήτημα είναι όμως ότι οι όποιοι τρομοκράτες που ανταποδίδουν και πάλι με αθώα θύματα, ούτε καν αναμετρώνται στοιχειωδώς με τις στρατιωτικές δυνάμεις της Δύσης, ούτε καν έβαλαν ως στόχο στρατιωτικές βάσεις. Αυτού του είδους η τυφλή τρομοκρατία που δεν έχει κανένα υπόβαθρο και που κατευθύνεται από θρησκευτικό τυφλό μίσος θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, σε γεγονότα πρωτόγνωρα για την ανθρωπότητα. Η διασπορά φόβου και τρόμου, η πρόκληση πανικού στις ευρωπαικές πρωτεύουσες ναι μεν θα φέρει τους ευρωπαίους πιο κοντά στους πολέμους που διεξάγονται στην Μέση Ανατολή αλλά θα μεγαλώσει παράλληλα την καχυποψία και την ξενοφοβία, όπως έχω ξαναγράψει. Βούτυρο στο ψωμί της ακροδεξιάς είναι όλες τούτες οι καταστάσεις. Και όχι μόνο τη ακροδεξιάς αλλά και όλων όσων ισχυρίζονται πως για όλα φταίνε οι μουσουλμάνοι και  όσοι ασπάζονται το Ισλάμ.  Η ισλαμοφοβία αλλά και η αναγωγή του δικού μας ευρωπαικού  πολιτισμού σε ιδανικό, δεν πρόκειται να επιλύσει κανένα πρόβλημα τρομοκρατίας και πολύ περισσότερο να αποσιωπήσει τα όποια εγκλήματα έχουν διαπραχθεί στην Μέση Ανατολή, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και την Συρία από δυτικές στρατιωτικές δυνάμεις. Με λίγα λόγια: η τρομοκρατία είναι δημιούργημα και εφεύρεση της κάθε εξουσίας, πολιτικής ή θρησκευτικής που αποθεώνει τον ολοκληρωτισμό και τον σκοταδισμό. Και δυστυχώς οι νοσταλγοί των συστημάτων αυτών υπάρχουν και στην Ανατολή και την Δύση. Τι σημαίνει άραγε τζιχάντ; Τι θρησκευτικός φανατισμός και δικαιολόγηση των εγκλημάτων; Ποιοι είναι αυτοί οι  τυφλοί αυτόχειρες; Ερωτήματα που δεν βρίσκουν ούτε εύκολα ούτε σύντομα απάντηση. Η ιστορία έχει καταγράψει πληθώρα βίαιων ενεργειών από θρησκευτικές ομάδες, από μουσουλμάνους και χριστιανούς. Η ιστορία ήταν και είναι είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας, η αλήθεια βρίσκεται στα γεγονότα. Οι όποιοι τζιχαντιστές όμως, οι όποιες μυστικές υπηρεσίες εμπλέκονται στο δράμα της Μέσης Ανατολής, αλλά και οι έμποροι όπλων που κάνουν χρυσές δουλειές στην Συρία, το Ιράκ και τα Αφγανιστάν, δεν θα πρέπει να κλείσουν τους πολίτες στα σπίτια τους. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να τους αποπροσανατολίσουν από τα υπόλοιπα προβλήματα που μετατρέπουν καθημερινά την ζωή τους σε κόλαση. Το αντίθετο: οι ενέργεις αυτές θα πρέπει να αφυπνίσουν τα εναπομείναντα σκεπτόμενα μυαλά για τον ρόλο που διαδραματίζουν οι θρησκείες και οι εξουσίες στην καθυπόταξη της λαικής αντίδρασης. Να το πούμε πιο καθαρά: κανένα εφιαλτικό σύστημα που στόχο έχει να εξοβελίσει τα δικαιώματα του απλού πολίτη στο ευρωπαικό έδαφος δεν θα πρέπει να ανδρωθεί και να επιβληθεί υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Γιατί μπορεί οι τυφλές τρομοκρατικές ενέργεις να στοίχησαν την ζωή σε δεκάδες ανθρώπους, μπορεί να εγκλώβισαν τους πολίτες και να τους βύθισαν στον φόβο, αυτές όμως οι ενέργειες απειλούν ευθέως με την εγκαθίδρυση μιας δικτατορίας στην Ευρώπη, μιας χωρίς όρια αστυνομοκρατίας και στρατοκρατίας, με ότι αυτό θα σημάνει για τα δικαιώματα των πολιτών. Θα πρέπει να δούμε λοιπόν κάποια στιγμή τις επιπτώσεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.  Άλλα πάνω απ΄όλα αν θα πρέπει να επιτραπεί όλος αυτός ολοκληρωτισμός και η πριμοδότηση της ακροδεξιάς. Φόβος στον φόβο σημαίνει πολλαπλασιασμός του πανικού. Και πανικός δεν ήταν ούτε είναι καλός σύμβουλος στις κατ΄ευφημισμό δυτικές δημοκρατίες, αφού η όποια τυφλή τρομοκρατία επέφερε την κρατική τρομοκρρατία. Στέλνοντας τις κατακτημένες ατομικές ελευθερίες στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.         

Θολές μνήμες μιας μακρινής εξέγερσης

H επέτειος του Πολυτεχνείου έφτασε για μια ακόμη χρονιά. Πέρασαν 42 χρόνια από τότε που στις συνειδήσεις κάποιων καταχωρίζεται ως μια ακόμη εξέγερση που στην πορεία εκφυλίστηκε και ξεθώριασε.Πολλοί είναι αυτοί που αποτραβήχτηκαν από τότε στα κονάκια τους, άλλοι τόσοι βρέθηκαν σε πρωτόγνωρες για τα κυβικά τους θέσεις, τα χαμένα παιδιά της δεκαετίας του ’70 θρονιάστηκαν στις καρέκλες τους -γιατί έτσι αξίωσε ο χρόνος- και οι καινούργιοι πιτσιρικάδες στήθηκαν στις οθόνες για να αναμασήσουν τα διαφημιστικά τσιτάτα, σαν να μην σημαίνει τίποτε η 17η Νοέμβρη, παρά μια συνηθισμένη μέρα που κάποιες χιλιάδες την απολαμβάνουν σερφάροντας στο διαδίκτυο ή σχολιάζοντας την παγκόσμια και εγχώρια οικονομική κρίση. Η επέτειος αυτή, γνώριμη σαν τις άλλες, αφήνει ανεξίτηλα τα γεγονότα αλλά πάραυτα τις μνήμες προβληματικές. Οι γενεές της πάλαι ποτέ αντίστασης και νυν ασημαντότητας  μεταβλήθηκαν απλά σε χωρίς σφρίγος και παλμό φωνές και διαμαρτυρίες για μια καλύτερη επιβίωση, εν μέσω παραλυμένων αξιώσεων καινούργιων αφεντικών (πολλών εξ΄ αυτών από τα αριστερά) που μοστράρουν ως κατεξοχήν θέμα στις ειδήσεις των οκτώ. Φορτσάτοι και οι τηλεπαρουσιαστές περικόπτουν  με ευκολία τα μηνύματα εκείνων των χρόνων, που στην πλειοψηφία τους μιλούσαν για γενικευμένη ανατροπή και όχι απλά  πτώση της χούντας, αντικαθιστώντας τις οδομαχίες με τη γενικότερη κατακραυγή ενός κόσμου που αγανακτεί στις βιτρίνες και προσεύχεται μην τυχόν και ξημερώσει άλλη μια ακόμη μαρτυρική μέρα για τα πορτοφόλια και την ανοχή του. Έτσι είναι. Η μέρα τούτη βέβαια έχει ήδη ξημερώσει εδώ και καιρό και τα πορτοφόλια άδειασαν με συνοπτικές διαδικασίες. Οι ερπύστριες πάντως δεν ηχούν ακόμη, ούτε και ο θάνατος των εξεγερμένων. Ένας κλεφτοπόλεμος με τις Μονάδες Αποκατάστασης της Τάξης ηχεί μόνο από μακριά ωσάν ένα αναζωογονητικό φρεσκάρισμα της λεκτικής και όχι μόνο αντιπαράθεσης. «Τα χρόνια πέρασαν», επισημαίνουν με στόμφο τα επετειακά ντοκιμαντέρ των ευσυγκίνητων βετεράνων επαναστατών, οι εικόνες αποχρωματίστηκαν και οι κραυγές σίγησαν μπροστά στο επιστημονικό αλάθητο της νέας εποχής, μπροστά στο συσσωρευμένο κέρδος των κάθε λογής golden boys που είναι οι πρεσβευτές της νέας καθεστωτικής αντίληψης περί ευημερίας. Όχι, τα συνθήματα για μια άλλη κοινωνία μπορεί να εξακολουθούν να δονούν την ατμόσφαιρα, δεν αγγίζουν όμως τις μάζες που τρέμουν μπροστά στην θηριώδη επέλαση του καπιταλισμού. Έμειναν μονάχα οι λεωφόροι να θυμίζουν πως κάποτε κάτι συνέβη. Πριν από χρόνια η αναπαράσταση του γυμνού κοριτσιού κλεισμένου στη γυάλα έξω από το Πολυτεχνείο ανήμερα της επετείου, εξέφρασε την επικράτηση μιας εποχής που φιμώνει τα πάντα. Που κλείνει τον καθένα στο καβούκι του και που τον κάνει να ξεκλειδώνει το μυαλό του μονάχα όταν υπάρχει προοπτική κέρδους. Ένας κόσμος στη γυάλα είναι εξίσου επίκαιρο σαν μήνυμα και για τη σημερινή εικονική πραγματικότητα. Μπορεί να μην υπάρχουν αύρες και ερπύστριες, ο ήχος όμως του εγκλεισμού είναι άκρως επιβλητικός. Είναι ένας ήχος πεντακάθαρος, όμως γεμάτος ασφυξία και αποκλεισμό. Μήπως ξέρει κανείς τον τρόπο να κρατήσει τις αναμνήσεις του ζωντανές; Μήπως υπάρχει το φάρμακο για να μην εξοκείλουμε σε άλλες πολιτείες καταδυναστευτικές; Συνταγές και κόλπα για το φρεσκάρισμα της μνήμης δεν προσφέρει κανείς. Το μόνο που έχουν να προτείνουν είναι νέες συμμαχίες στο πολιτικό πεδίο, κυβερνήσεις που στέκονται ως το μόνο προτεινόμενο διέξοδο στην τραγική πραγματικότητα της νέας εποχής. Πολλοί θα πουν πως το κείμενο τούτο μαυρίζει την ψυχή. Άλλοι θα ισχυριστούν πως βρισκόμαστε πια σε έναν άλλο αστερισμό, μακράν των όποιων επαναστατικών διακηρύξεων  και τσιτάτων. Ίσως και να έχουν δίκιο. Το Πολυτεχνείο ουδείς γνωρίζει αν είναι εδώ. Στέκει όμως εκεί στην ίδια θέση, χωρίς την δέουσα αναταραχή. Μια εικόνα, ένα όνειρο, η εξέλιξη της ηλικίας και τα μυαλά παροπλισμένα. Στέκει και δεν θυμίζει τίποτε πως κάποτε υπήρχε σε συνέχειες κατά τη Μεταπολίτευση αρκετός κόσμος που έχανε την ψυχραιμία του στο κροτάλισμα των αστυνομικών ασπίδων. Το Πολυτεχνείο είναι εκεί που ήταν χωρίς τον κόσμο στο πλευρό του. Οι μνήμες παραείναι θολές για να φρεσκαριστούν.

Η σφαγή αθώων δεν γνωρίζει σύνορα

Υπάρχει ένας τεράστιος κίνδυνος με την σφαγή στο Παρίσι και το τονίζω: να πριμοδοτηθεί απλόχερα η ακροδεξιά όχι μόνο στην Γαλλία αλλά και στις άλλες χώρες υποδοχής προσφύγων, οι οποίοι ούτε ευθύνονται για τις τρομοκρατικές ενέργειες φανατισμένων ισλαμιστών ούτε από το αιματοκύλισμα στην Συρία που έχει κοστίσει την ζωή σε χιλιάδες αθώους πολίτες τα τελευταία χρόνια. Όλοι αυτοί οι πρόσφυγες που πνίγονται στα νερά του Αιγαίου ταυτίζονται σαφώς με τους αθώους πολίτες της τραγωδίας του Παρισιού και σε κανένα σημείο δεν έχουν να κάνουν ούτε με τα στρατιωτικά σχέδια της Δύσης ούτε με τα τυφλά τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη που στοχεύουν στην κατάλυση και των τελευταίων έστω προσχηματικών εναπομεινάντων δημοκρατικών δεσμών. Κοινώς όταν το ένα χέρι νίβει το άλλο. Η πριμοδότηση των νεοναζιστών στην Ευρώπη από όλους αυτούς που ασπάζονται θρησκευτικά δόγματα, όλους αυτούς που οπλίζονται από τις εξουσίες πολλών κρατών ανά την υφήλιο, θα έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού πάνω από τα άψυχα σώματα των δολοφονημένων αθώων πολιτών είτε στην Συρία και το Ιράκ, είτε στο Παρίσι και όπου αλλού αποφασιστεί να εξοντωθούν άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με την βία. Οι χιλιάδες πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ελλάδα από τις εμπόλεμες περιοχές της Συρίας, του Αφγανιστάν, και του Ιράκ, μιλούν απλά για τον όλεθρο και την καταστροφή που σπέρνουν ανεξέλεγκτες ομάδες φανατικών ισλαμιστών, που μάλλον φαντάζουν ως καθοδηγούμενες – και το τονίζω – ομάδες παραστρατιωτικών. Οι πρόσφυγες αυτοί κινδυνεύουν τώρα να υποστούν τις συνέπειες της σφαγής του Παρισιού  και να γίνουν βορά των ακροδεξιών θυλάκων στην Ευρώπη. Και αυτό δεν θα γίνει αμέσως αλλά σταδιακά. Από την άλλη πλευρά, η διασπορά του φόβου από τους τζιχαντιστές - που αμφιβάλλω αν δρουν δίχως την προστατευτική ομπρέλα μυστικών υπηρεσιών και που εξοπλίζονται από υπόγειες διαδρομές πώλησης όπλων από την Ευρώπη και αλλού - αυτός ο τρόμος που εξαπλώνεται στην Ευρώπη για νέα τυφλά τρομοκρατικά χτυπήματα, θα οδηγήσει τις κοινωνίες προς ολοένα και μεγαλύτερο αυταρχισμό και καταστολή, με ότι αυτό συνεπάγεται για τους αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες που διεξήγαγαν οι λαοί τις περασμένες δεκαετίες έχοντας απέναντί τους αδίστακτες κυβερνήσεις και στρατούς. Η πληγή στην Συρία αλλά και το «ξεχασμένο» Ιράκ και το Αφγανιστάν  που άνοιξαν οι Δυτικοί αλλά και οι πάλαι ποτέ σταλινικοί του παρελθόντος, δεν αναμένεται να κλείσει, και σε αυτό καλύτερο θα ήταν να αναρωτηθείτε για τον ρόλο των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας αλλά και των ευρωπαϊκών κρατών. Αυτό βέβαια δεν θα πρέπει να μας αφήνει απαθείς απέναντι στην τυφλή βία ούτε να νομιμοποιεί στο ελάχιστο απάνθρωπες ενέργειες που οδηγούν σε τραγωδίες όπως αυτή του Παρισιού. Όμως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί η όποια δημοκρατία έχουν κατακτήσει οι λαοί με αγώνες και θυσίες, κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα από το εκάστοτε θρησκευτικό παραλήρημα αλλά και τις νεοναζιστικές ονειρώξεις. Αν σκέφτονταν τους πολίτες οι εξουσίες των χωρών της Δύσης δεν θα προέβαιναν σε μαζική καταπάτηση των δικαιωμάτων των πολιτών που προέρχονται από την Συρία, το Ιράκ και αλλού που πνίγονται στα νερά της Μεσογείου και του Αιγαίου για να αποφύγουν αφενός τους αποκεφαλισμούς των τζιχαντιστών και αφετέρου τις βόμβες του Άσαντ, των Ρώσων και των Αμερικανών.  Αν πραγματικά ήθελαν και θέλουν να αντιμετωπίσουν τον τυφλό θρησκευτικό  εξτρεμισμό, δεν θα άφηναν για δεκαετίες αλώβητους όλους αυτούς τους θύλακες στην Μέση Ανατολή, εξοπλίζοντάς τους σαν αστακούς στο όνομα των πετρελαϊκών συμφερόντων. Την ίδια στιγμή - άμα ήθελαν - θα είχαν εξουδετερώσει  τους κάθε ακροδεξιούς και νεοναζί σε όλα τα μήκη και πλάτη της Δύσης. Όμως τίποτε από αυτά δεν έκαναν. Και μάλλον δεν το θέλουν. Τουναντίον, αφήνουν απροστάτευτους τους αθώους πολίτες στην Συρία, εγκαταλείπουν στο έλεος το Αφγανιστάν, και μετά τον διαμελισμό του Ιράκ ανέχονται την δημιουργία ισλαμικού κράτους, με ότι αυτό συνεπάγεται για την δημοκρατία και την επιβίωση των ανθρώπων στην ευρύτερη περιοχή. Από την Δύση ξεκινά το πρόβλημα και συγκεκριμένα από τις εξουσίες των χωρών της. Οι λαοί είναι αυτοί που πάντα πληρώνουν το τίμημα είτε της κρατικής είτε της θρησκευτικής βίας. Και αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία θα δει αμέτρητες σφαγές είτε στο όνομα των θρησκειών είτε στο όνομα της επιβολής της εκάστοτε κρατικής εξουσίας. Η αποθέωση της υποκρισίας; Το μισάωρο – συνομιλία μεταξύ Πούτιν και Ομπάμα. Ποιοι άραγε συντηρούν την βία στον πλανήτη; Ποιοι είναι που μέχρι πριν λίγο καιρό ήταν έτοιμοι για νέα πολεμική αντιπαράθεση; Ποιοι συντηρούν την εξουσία των μουλάδων και των κάθε λογής παραφρόνων που αποκεφαλίζουν και εκτελούν αθώους πολίτες, ανεχόμενοι παράλληλα την άνοδο της ξενοφοβίας και του ρατσισμού; Οι απαντήσεις στην ιστορία πριν και μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους. Δεν είναι εύκολο να ξεσκονίσει κανείς τα βιβλία όλων όσων προέβλεψαν τα δεινά της θρησκείας και του κράτους. Είναι όμως αναγκαίο για ένα καινούργιο προσανατολισμό της σκέψης, μακριά από τον ρόλο των μυστικών υπηρεσιών και των εμπόρων όπλων που τείνουν να καθορίσουν το μέλλον της ανθρωπότητας μετά από κάθε σφαγή αθώων σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.          

Μεταμφιεζόμενοι και Ιδεαλιστές

Οι ιδέες χρεοκοπούν όσο οι φορείς τους αλλοιώνονται και η πόρευσή τους αλλάζει μονομιάς ρότα. Δεν είναι βέβαια τόσο ότι χάνονται αυτές οι ιδέες, αλλά το ότι πρέπει να βρεθούν οι νέοι κήρυκες, με δεδομένο ότι και αυτοί κάποια στιγμή  δεν αποκλείεται να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους. Η συνέπεια απέναντι σε αυτά που πρεσβεύει κανείς, η στάση του απέναντι στην κοινωνία και την εξέλιξή της, η γενικότερή του τοποθέτηση απέναντι στα εκάστοτε δρώμενα χαρακτηρίζει και την πορεία του, τις επιλογές και τα νέα πιστεύω του. Όλοι αυτοί που επιλέγουν να αποστασιοποιούνται από τα δρώμενα με πρόσχημα την διεύρυνση ή διάσωση του κλειστού οικιακού τους χώρου, όλοι εκείνοι που θεωρούν εαυτούς υπηρέτες ενός νέου κοινωνικο-οικονομικού στάτους, μακριά από διαμαρτυρίες και ενστάσεις, απλά διεκπεραιώνουν επιβραβεύοντας  το συμβόλαιο - προβοκάτσια μεταξύ της κοινωνίας και του κράτους από κάποιο χρονικό σημείο και μετά, την ίδια στιγμή που ουκ ολίγες φορές βρίσκονται σε ευθεία αντιπαράθεση, είτε υπάρχουν μνημόνια είτε όχι. Όλοι αυτοί που ξεπουλούν τις απόψεις τους προς χάριν της καταναλωτικής ευμάρειας και του αιφνιδίως κατεστημένου αλλά ταυτόχρονα και αυτοεπιβαλλόμενου καθωσπρεπισμού ή  κατά την εκτίμησή τους εκάστοτε ομαλού τρόπου ζωής, απλά εξαργυρώνουν το χάπι του νεοσυντηρητισμού που με δόλωμα το χρήμα αναζητά ανελλιπώς νέους υπηρέτες. Και αυτό μπορεί να γίνει από την μια στιγμή στην άλλη, από τότε που καταβάλλεται ο πρώτος παχυλός μισθός και οι ταλαντούχοι υποψήφιοι δείχνουν με πόση ανυπομονησία τον περίμεναν. Θα έλεγε κανείς ότι οι ψευτοαντιδράσεις της νεώτερης ηλικίας συνοδεύονταν από τα όρια που ο καθείς είχε θέσει στον εαυτό του, πότε να εξεγερθεί, πότε να βυθίζεται στην κραιπάλη και πότε να φορέσει το αστραποβολούν κοστούμι, γιατί έτσι είθισται από ένα σημείο της ζωής και μετά. Το πρόβλημα δε δεν είναι τόσο η αμφίεση αλλά αυτό που παριστάνει και πολύ περισσότερο αυτό που σηματοδοτεί. Ούτως ή άλλως ο «ελεύθερος χρόνος» θα δοθεί και πάλι, απλά αυτή την φορά η ψυχαγωγία είναι προκαθορισμένη. Έτσι, με αυτά και μ΄αυτά, η συζήτηση περί του νέου κομφορμισμού παίρνει σάρκα και οστά, ενώ στην θέση του «μετανοημένου» έρχονται νέοι υποκινητές της κάθε μορφής κραιπάλης. Την βλέπουν έτσι, γι΄αυτό και αλλάζουν με ευκολία. Στρώνουν από νωρίς το έδαφος για να πανηγυρίσουν την είσοδό τους στην καλοστημένη αστική εμποροπανήγυρη και με το «Αστός» δεν νοείται ο ελεύθερος άνθρωπος της Αναγέννησης, ούτε οι αντίστοιχες «Πόλεις» της εποχής εκείνης. Αυτό που συντελείται από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και μετά δεν είναι παρά μια συνεχής κονιορτοποίηση της ελεύθερης βούλησης που με την βοήθεια της εξαρτησιογόνου Μόδας γίνεται και αυτή καταναλωτικό προϊόν στα κιτάπια της μαζικής παραβίασης των προαναφερόμενων ιδεών. Παραμείνουν όμως οι ιδέες; Επικαιροποιούνται από τους κήρυκες του αντίστασης στον κοινωνικό διασυρμό; Ή απλά το όλο παιχνίδι είναι στημένο από δεκαετίες τώρα, να αντιδρά κανείς από νωρίς και νωρίς - νωρίς επίσης να «μαζεύεται» στο σπιτικό του, που ο ίδιος εγκαινιάζει με τα χρήματα της εκάστοτε μεταμοντέρνας ή εκμοντερνισμένης  εξουσίας; Μη στέκεστε στους όρους και τις έννοιες. Αυτές έχουν δοθεί για κάποιο λόγο και σκοπό. Για τον σκοπό αυτό και η στοχευμένη εκ μέρους μου κακοποίησή τους. Χάνονται, λοιπόν, οι ιδέες; Εξαφανίζονται οι φωνές των επαναστατημένων; Όχι. Μονάχα η επιφάνεια φεύγει, η πρώτη στρώση, η πρώτη βλαβερή λιπαρή κρούστα κατά το λαικέστερον. Μετά τα πράγματα ξεκαθαρίζουν. Και με αυτό, ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Ο καθένας με τον εαυτό του, το παρόν και το μέλλον του. Μόνο που οι συνοδοιπόροι του χθες, γίνονται οι αντίπαλοι του τώρα, λόγω των διαφορετικών συμφερόντων ή ιδεών που υπηρετούν. Για να μην  πούμε πως η μάχη μεταξύ αυτών που είναι αυτό που κάποτε κατηγορούσαν και αυτών που επιμένουν στο φαντασιακό με την κοινωνική διάσταση της ελεύθερης επιλογής και κρίσης κατά την διαδικασία της αυτοθέσμισης, έχει ήδη αρχίσει. 

Η δύναμη του πρόσφυγα και το βόλεμα του φοβικού πολίτη

Θα αναρωτιέται κανείς ασφαλώς που βρίσκουν την δύναμη οι πρόσφυγες να διασχίζουν το Αιγαίο με θύελλες και θαλασσοταραχή, να ρισκάρουν τις ζωές τους, αυτών και των παιδιών τους που ακόμη δεν είδαν καλά – καλά το φως. Η απάντηση δεν είναι μία αλλά πολλές. Πρώτα απ΄όλα ο πόλεμος και ο εξαναγκαστικός ξεριζωμός, έπειτα η πείνα και η στέρηση, ακολουθεί η πολιτική δίωξη και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις εστίες τους. Η ευκολία με την οποία οι πρόσφυγες διασχίζουν τα νερά του Αιγαίου, η απόγνωση για την έλλειψη προοπτικής για μια ασφαλή ζωή στα εδάφη τους, συν το γεγονός ότι στην «πολιτισμένη Δύση» ελπίζουν πως θα βρουν ασφάλεια και φιλοξενία, τους ωθεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αναζητήσουν καταφύγιο ή τελικό προορισμό την Κεντρική Ευρώπη. Αυτό που δεν ξέρουν οι απελπισμένοι πρόσφυγες είναι ότι σιγά – σιγά αρχίζουν να υψώνονται τείχη απέναντί τους και οι ελπίδες για μια νέα ασφαλή ζωή να λιγοστεύουν.  Αυτό που δεν έχουν λάβει υπόψιν τους είναι ότι ο εκμαυλισμός των συνειδήσεων στην Ευρώπη οδηγεί σε πάσης φύσεως αδιέξοδα μιας και κοντά στους εθελοντές -  διασώστες και τις συγκινητικές τους προσπάθειες, ξεπροβάλλουν και ακραίες ρατσιστικές φωνές που διακηρύσσουν την διατήρηση με κάθε τρόπο και μέσο της  εθνικής ταυτότητας, ει δυνατόν ακόμη και με την επαναπροώθηση των προσφύγων. Θλιβερά φαινόμενα μιας Ευρώπης που έχει πιάσει πάτο και που η Δημοκρατία της τελειώνει εκεί που πνίγεται ο τελευταίος πρόσφυγας. Οι κυβερνήσεις των κατά τα άλλα «δημοκρατικών» χωρών της Ευρώπης δείχνουν σαστισμένες και αδυνατούν να καταλήξουν σε κάποια μορφής συμφωνία απέναντι σε αυτή την σοβαρή κατάσταση.  Τις λογικές που θέλουν να κοστολογήσουν την ανθρωπιά, κατήγγειλε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, στη Βουλή, απαντώντας στις αιτιάσεις που αναφέρουν ότι η Ελλάδα δεν διεκδικεί οικονομικό όφελος από τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. H ανθρωπιά όμως για πολλούς κοστολογείται και μάλιστα γενναιόδωρα, είτε αφορά την Ελλάδα είτε άλλες χώρες. Πάντα θα υπάρχουν αυτοί που θα κερδοσκοπούν από την δυστυχία, πάντα θα επιβάλλεται  κρατική καταστολή ενάντια σε πολίτες που το μόνο που θέλουν, είναι να ζήσουν εν ειρήνη. Αυτό ακριβώς το πάθος τους για την ειρήνη και την ελευθερία, τους κάνει να παλεύουν με τα μανιασμένα κύματα και να υποκύπτουν στους εκβιασμούς των δουλεμπόρων. Δεν είναι για αυτούς μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα η όλη ιστορία, είναι απλά πίσω τους η φρίκη του πολέμου και μπροστά τους η απουσία του. Αυτό τουλάχιστον το προσφέρουν ακόμη οι «πολιτισμένες» χώρες της Δύσης.  Το κουράγιο των προσφύγων το δημιουργούν  οι ενέργειες των εθελοντών, που αφήνουν τις εστίες τους και το ασφαλές βασίλειο της προσωπικής τους ευημερίας για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους πρόσφυγες. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι; Σαφώς. Αυτό που δεν κατάφερε ο διεθνής καπιταλισμός είναι να διαλύσει  και να κατακερματίσει τις ομάδες των πολιτών που ακόμη σκέφτονται με γνώμονα την συλλογικότητα και το κοινό καλό. Οι οάσεις αυτές – οι νησίδες ανθρωπιάς - αντιστέκονται σε κάθε ιδιοτέλεια και προσωποπαγή κρατική οντότητα. Δεν αρέσει αυτό στον κάθε βολεμένο, που αδυνατεί ή αρνείται να κινήσει την σκέψη του. Δεν αρμόζει η εν λόγω συμπεριφορά στην λογική των κάθε λογής τραστ ή κονσόρτσιουμ, που διαφημίζουν στοχευμένα και υποβολιμιαία την « εταιρική κοινωνική ευθύνη», που φυτεύουν δέντρα και διαφημίζοντας την «οικολογική» τους συνείδηση, γιατί πολύ απλά θέλουν να ελέγξουν την αυτοοργάνωση των πολιτών, θέλουν να υποκαταστήσουν τον ανθρώπινο αυθορμητισμό στο όνομα της δικής τους κερδοσκοπίας. Οι πρόσφυγες έχουν ακόμη δύναμη γιατί αψηφούν το  κάθε τσιράκι της εξουσίας που αγανακτεί έμμεσα ή άμεσα γιατί «οι ξένοι» του παίρνουν τις δουλειές και του αλλοιώνουν την εθνική του ταυτότητα και συνείδηση. Αδιαφορούν στα λεγόμενά του γιατί απλά αυτοί θέλουν να ζήσουν και τα παιδιά τους να πάψουν να  παίζουν με τα όπλα. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι πρόσφυγες έχουν και δύναμη και θέληση για μια καλύτερη ζωή. Κατά τα λοιπά, όσοι φωνασκούν, ας κλειστούν στα σπίτια τους  και ας μείνουν με την εικόνα του «αμόλυντου» και αυτού που νοιάζεται μόνο αν θα μπει στο τέλος του μηνός ο μισθός του. 

Για αυτούς που μιλούν ακόμη για εξουσία

Μιλούν ακόμη για την εξουσία, δεν την απομυθοποιούν – τουναντίον θέλουν από το μερτικό της, επιθυμούν να γευτούν τους καρπούς της,. Παρά το γεγονός ότι πέρασαν τόσα χρόνια, σε πείσμα όλων των επαναστάσεων, αυτοί μιλούν ακόμη για τα μοιράδια και τις οχυρωμένες απόκοσμες πόλεις, που εγκλωβίζουν την αυθορμησία και την εξεγερτική διάθεση κατά του όποιου ορθολογισμού. Ο άκρατος επιστημονισμός αντάμα με την οργιαστική αδιαφορία για την τύχη του διπλανού αλλά και την κυνική ομολογία ότι δεν τον γνώριζαν όταν συλλαμβάνεται ως τρομοκράτης ή άλλος δράστης, αυτή η τυφλή υπακοή στην επιστήμη και τα επιτεύγματά της που σάρωσαν την φιλοσοφική σκέψη χωρίς να την ξεπεράσουν, όλα αυτά αναπαράγονται από τις παραγωγικές δυνάμεις του σήμερα που απαξιώνουν τον καταγγελτικό λόγο και υποβαθμίζουν την αντιεξουσιαστική διάθεση. Αυτή όμως παραμένει επίκαιρη αλλά πάνω απ΄όλα συγχρονισμένη με τις διαμαρτυρίες των πολιτών για την περιβαλλοντική υποβάθμιση αλλά και την συμπερίληψη της οικολογίας στα κιτάπια και τα «ευαίσθητα» τμήματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των μεγαλοεταιρειών ή των τραπεζών, που οικειοποιούνται απροκάλυπτα τους αγώνες των πολιτών και μεταβάλλονται από μολυντές σε προστάτες. Εκεί έχει φτάσει η πονηριά του συστήματος, εκεί έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους για ποδηγέτηση του κόσμου μέσα από ψευτοδράσεις και πονηρές συλλογικές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην διαφήμιση των δομών της οικονομικής εξουσίας. Μιλούν λοιπόν πολλοί ασυναίσθητα ή συνειδητά για εξουσία και καλά αμειβόμενη εργασία, που εξαρτάται από τον χαφιεδισμό στον χώρο εργασίας αλλά και την υπόσκαψη των προσπαθειών του συναδέλφου. Αλληλεγγύη μόνο στις κατ΄ιδίαν συζητήσεις των διακοπών, όνειρα μόνο για την κατάκτηση μιας μεγαλύτερης θέσης στην ιεραρχία, για να αποδειχθεί πως οι ικανότητες και όχι τα χτυπήματα κάτω από την μέση, σε έκαναν  διευθυντή τμήματος και προϊστάμενο. Κοινώς πως δεν είσαι εσύ ο σπιούνος, αυτά συμβαίνουν αλλού. Η εξουσία αυτό ακριβώς κάνει, σε μετατρέπει σε πρεσβευτή της, σε κάνει να πιστεύεις πως ο αγώνας μέσα από το σύστημα για την διαιώνισή του είναι ο ιδανικός κόσμος και πως όλα τα υπόλοιπα δεν είναι παρά εφηβικές επιθυμίες και φαντασιώσεις. Ανεβασμένοι στον θώκο του επιστημονισμού, προσκυνώντας με κάθε τρόπο τα μοιράδια της εξουσίας, οι νέοι κήρυκες της ανισότητας και του όψιμου καθεστωτικού εκμοντερνισμού, διακηρύττουν σε πρωτίστως χαμηλούς τόνους πως αυτό προέχει, να εκτελούνται οι εντολές και να πολυδιαφημίζονται οι καλές πρακτικές των πολυμορφικών εταιρειών. Και αν αυτό δεν είναι παρά μια δήθεν στείρα αντιπαράθεση με το διεθνές εξουσιαστικό στάτους που εκπορεύεται από τα γνωστά λημέρια της ΕΕ και του ΟΗΕ, ας ρίξουμε μια ματιά και μόνο ολόγυρά μας και ας αναλογιστούμε ποιες είναι οι ευθύνες μας για το σημερινό κατάντημα. Εν ολίγοις, πόσο έχουμε συμμετάσχει σε τούτη την εμποροπανήγυρη με τα τελευταία μοντέλα κινητών και τάμπλετ και πόσο καμαρώνουμε όταν τα παιδιά μας προορίζονται ως κλώνοι του μελλοντικού συστήματος εξουσίας μέσα από αυτήν ακριβώς την παιδευτική διαδικασία.  Και ναι, ενώ γενιές περνούν και ξαναπερνούν, το παραμύθι είναι το ίδιο, ο συμβιβασμός με τις νέες ολιγαρχίες ταπεινός και αντιγραφικός. Μιλούν λοιπόν για την νέα εξουσία, αφού παραιτήθηκαν από τις όποιες αξιώσεις για έναν άλλο κόσμο, πιστεύοντας πως ο τωρινός είναι ο αληθινός. Μιλούν ή κραυγάζουν που τα παιδιά τους παρεκκλίνουν της πορείας και στην καλύτερη περίπτωση θεωρούν πως «εφηβεία είναι και θα περάσει». Αυτός είναι ο σημερινός κόσμος, αυτός ήταν πάντα, δεν ξέρω μόνο αν θα παραμείνει ο ίδιος. Εξάλλου οι προφήτες έχουν πια εκλείψει όσο η τεχνολογία θα φτάσει να σου προκαθορίζει ακόμη και την μέρα που θα πεθάνεις, όσο οι Θεοί του σήμερα θα σε κάνουν να ψάχνεις Wi-Fi για να συντονιστείς με τους φίλους σου και τα social-media δεν θα μετατρέπονται σε θύλακες αντίστασης αλλά κουτσομπολιού. Μιλούν λοιπόν ακόμα για εξουσία, επαίρονται για τα επιτεύγματα του μεσσιανικού ολοκληρωτισμού, θεωρώντας τον ως τον καλύτερο στόχο της ψευτοεκπαίδευσης και όχι της Παιδείας. Γιατί αυτό θέλουν για σένα και τα παιδιά σου, να σε κρατούν χαμηλά κοιτώντας αφ΄υψηλού το κατόρθωμά τους να ζεις στους τέσσερις τοίχους και τα όνειρά σου να περιορίζονται σε στατικά πλάνα  ενός ακόμη πιο ασφυκτικού οικονομικά μέλλοντος, με μερικά διαλλείματα τεχνητής ψυχαγωγίας. Να σε μετατρέψουν σε νέο επιστάτη της εφιαλτικής τους παγκόσμιας φάρμας. Το επίτευγμά τους – η φυλακή σου. 

Υπερπαραγωγή και ασύδοτο κέρδος

Στον κόσμο που ζούμε λίγο πριν το 2016, ένα έτος που δεν προβλέπει για την Ελλάδα κάποιας μορφής ανάπτυξη παρά τις ελπίδες του πρωθυπουργού μετά τις προγραμματικές του δηλώσεις, σε μια ατμόσφαιρα άκρως πνιγηρή από τα καθημερινά δελτία της ύφεσης και των νέων  φορολογικών  μέτρων, οι δυνατότητες οικονομικής ανάκαμψης περιορίζονται στο ελάχιστο και όλοι όσοι ήλπιζαν πως εφεξής θα κυριαρχήσει η ισορροπία στις αγορές, φαίνεται πως διαψεύδονται ολοφάνερα. Η Ελλάδα παραμένει ουραγός σε πολλούς τομείς, με προεξάρχουσα την Υγεία, την Παιδεία και φυσικά την εργασία. Οι προβλέψεις ότι εντός του 2016 η ανεργία θα φτάσει και πάλι το 26% θα οδηγήσει και πάλι τους νέους να ψάξουν να βρουν δουλειά στο εξωτερικό. Και εκεί όμως  θα βρεθούν πολλές φορές αντιμέτωποι με μεγάλη εκμετάλλευση καθώς είναι γνωστή πια η ανάγκη τους για εξεύρεση εργασίας. Με λίγα λόγια, η ατμόσφαιρα δεν είναι μόνο πνιγηρή αλλά και απογοητευτική. Πως συμβαίνουν αυτά εν έτι 2105; Είναι απλό. Η υπερσυσσώρευση αγαθών και η συνεχής επιζητούμενη ανάγκη για αύξηση της παραγωγής, την οποία αποθέωναν το ίδιο ιδιωτικός και κρατικός καπιταλισμός τις περασμένες δεκαετίες, οδήγησε σε μπλάκ - άουτ και στροφή των μεγαλοεταιρειών σε περικοπές θέσεων εργασίας με στόχο την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής. Τα πολλά προϊόντα δημιούργησαν μεν νέες θέσεις εργασίας, απαίτησαν όμως παράλληλα λόγω του "αμφίβολου κέρδους" και μείωση των μισθών ή μερική και περιστασιακή απασχόληση, με στόχο πάντα το εξαρχής καθορισμένο κέρδος. Σιγά - σιγά στις θέσεις εργασίας παραμένουν οι απολύτως απαραίτητοι και ιδιαιτέρως αυτοί που "κάνουν παιχνίδι". Οι στρατιές των ανέργων λόγω του υπερπαραγωγικού μοντέλου σε συνδυασμό με την αντικατάσταση των ανθρώπινων χεριών από κάθε είδους αυτοματοποίηση αλλά και  με την σωρευτική  εξειδίκευση των επαγγελμάτων, δημιούργησαν τον νέο εργασιακό Μεσαίωνα. Η πρόκληση πολέμων, ταυτόχρονα, επέφερε μετακίνηση πληθυσμών που αναζητούν φτηνή εργασία στην "πολιτισμένη Δύση", μετανάστευση - βούτυρο στο ψωμί των καπιταλιστών που ελαχιστοποιούν περαιτέρω το κέρδος, ενισχύοντας δραστικά την παραγωγική διαδικασία και εκτοξεύοντας τα κέρδη στα ύψη. Ουσιαστικά όλη αυτή η στοχευμένη μετακίνηση προσφύγων και μεταναστών υπηρετεί το από την δεκαετία του ΄60 νεοκαπιταλιστικό ιδεώδες της φτηνής απασχόλησης και του απεριόριστου κέρδους. Στοχευμένες πολιτικές πρακτικές υλοποιούν καλοστημένα γεωπολιτικά σχέδια, αυτή την φορά όχι για εκμετάλλευση των πρώτων υλών αλλά την εξαΰλωση των ίδιων των ανθρώπων. Στιον κόσμο που ζούμε λοιπόν, αυτό που κυριαρχεί δεν είναι παρά η αποθέωση της στην καλύτερη περίπτωση φτηνής μισθωτής εργασίας χωρίς δικαιώματα με πενιχρούς μισθούς στο όνομα της εκάστοτε  εμβαπτίζουσας οικονομικής κρίσης". Συνωμοσιολογία λέτε όλα αυτά; Κινδυνολογία εν μέσω υλικής ευημερίας; Δεν έχετε παρά να κοιτάξετε τα ίδια τα στοιχεία της Eurostat που επιβεβαιώνουν τα λεχθέντα. Για τους δε εγχώριους αμφισβητίες, υπάρχει και η ΕΛΣΤΑΤ. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει η διαλυμένη αγορά με παράλληλη αποθέωση της μαύρης εργασίας. Κοινώς, στην αγορά  μετακυλούν με ευκολία πλέον τις όποιες απώλειες στην  αδήλωτη εργασία, προσπαθώντας να βγάλουν έστω και ελάχιστα κέρδη. Με την επίσημη βούλα του επίσημου κράτους που εξακολουθεί να επιβιώνει από την παρανομία των υπηκόοων του. ή να οδηγείται για μια ακόμη φορά στα χρέη, που οι κάθε λογής δανειστές αξιώνουν την επιστροφή τους για να ανακυκλώσουν την φτώχεια. Ένας φαύλος αλλά στρατηγικά εμπνευσμένος κύκλος διαφθοράς και ασύδοτου κέρδους των λίγων στις πλάτες των πολλών.

Εφιάλτης ή λογικό επακόλουθο η ψήφος της 20ης Σεπτέμβρη;

Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί πως βλέπει εφιάλτες όταν βλέπει 7% των Ελλήνων να πριμοδοτεί κόμμα που ο αρχηγός του έχει αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Θα χτυπά το μάγουλό του αλλά η αλήθεια θα είναι καταπέλτης: Ναι, όλοι αυτοί οι Έλληνες πριμοδότησαν την Χρυσή Αυγή. Από την άλλη, δεν κάνει βέβαια εντύπωση το γεγονός αυτό, αφού στην χώρα μας δεν είναι και λίγοι αυτοί που και σε άλλα κόμματα απεχθάνονται τους ξένους, θεωρώντας τους περίπου ως μιάσματα. Η ιστορία επίσης είναι αδιάψευστος μάρτυρας για το πώς π.χ υποδέχτηκαν τους Αρμένιους πρόσφυγες την εποχή της μικρασιατικής καταστροφής  ή τους Αλβανούς την δεκαετία του ΄90. Μιλάμε για μια χώρα όπου όχι μόνο όπως έλεγε ο γνωστός φιλόσοφος η Δημοκρατία σταμάτησε τον 4ο π.χ αιώνα, αλλά για έναν  τόπο όπου άνθησαν δικτατορίες και ολιγαρχικά καθεστώτα. Κατ΄αυτήν την έννοια, δεν θα πρέπει να αναρωτιόμαστε λοιπόν και για το 7% της Χρυσής Αυγής. Οι Έλληνες πολίτες ανέβασαν επίσης το ΠΑΣΟΚ, ένα κόμμα που το παρελθόν του είναι γνωστό. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: οι ίδιοι πολίτες πριμοδότησαν γενναία την ΝΔ, ξεχνώντας το επίσης γνωστό της παρελθόν εις ότι αφορά το κατάντημα της χώρας. Βέβαια θα μου πείτε, παράξενο δεν είναι που ανακήρυξαν τον ΣΥΡΙΖΑ και πάλι πρώτο κόμμα μετά το νέο μνημόνιο; Οι δικαιολογία για αυτό είναι η περίφημη πλέον «δεύτερη ευκαιρία». Χωρίς σχόλιο. Τελικά οι εκλογές αυτές έδωσαν την ευκαιρία σε κάποιους πολίτες να αυτοκτονήσουν για μια ακόμη φορά και κάποιους άλλους να σκέφτονται  αν τελικά η όλη ιστορία έγινε για να ξεκαθαρίσει ο ΣΥΡΙΖΑ από τις εσωκομματικές διεργασίες. Με απασχολούν και άλλα πράγματα, άλλα λιγότερο άλλα περισσότερο.   Αυτό που με απασχολεί περισσότερο πάντως δεν είναι ούτε η είσοδος του Βασίλη Λεβέντη στην Βουλή που τελικά όλοι χωρούν, από χωρατατζήδες μέχρι κατηγορουμένους για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, από γραφικούς μέχρι  επαγγελματίες της σύναψης επονείδιστων αποφάσεων εδώ και δεκαετίες, ούτε η αποβολή Λαφαζάνη και η κατρακύλα του Ποταμιού. Με ενδιαφέρει να ερμηνεύσω περισσότερο το μεγάλο ποσοστό αποχής που δείχνει πως κάποιοι άλλοι πολίτες μη κρίνοντας ότι έχουν να κάνουν με κάποια μορφή Δημοκρατίας, δεν πέφτουν σε παγίδες. Υπάρχουν πράγματι αυτοί οι πολίτες; Πιστεύουν ακόμη κάποιοι πως το στοίχημα για μια άλλη κοινωνία δεν έχει οριστικά χαθεί; Ή μήπως η αποχή δεν είναι συνειδητή; Ο εφιάλτης τελικά δεν είναι  παρά μπροστά μας; Κατά μίαν έννοια, ναι. Και δεν ξυπνάμε ένα πρωί και ψαχνόμαστε τι έχει συμβεί. Ούτε τσιμπάμε τα μάγουλά μας για να δούμε αν έχουμε τις αισθήσεις μας. Απλά, η διαδικασία αυτή πήρε καιρό. Και ισχύει από παλιά. Απλά εμείς δεν θέλαμε να το δούμε όλο αυτό. Δεν περιμέναμε ότι ο εφιάλτης της καιροσκοπικής ψήφου με παχυλό αντάλλαγμα είναι παρών. Δεν το πιστεύουμε και όμως υπάρχει. Δεν το έχουμε εμπεδώσει και όμως αυτό που φοβόμαστε, επαναλαμβάνεται με διαφορετικό αυτή την φορά τρόπο. Γιατί τα πρόσωπα μόνο αλλάζουν. Γιατί τα «παραθυράκια» ακόμη και σε εποχές κρίσης παραμένουν ανοιχτά. Γιατί  όπως είχε πει και  ο  γνωστός φιλόσοφος, το ντοβλέτι καλά κρατεί. Δεν βλέπουμε εφιάλτες. Τους ζούμε.

Η πράξη του αλώβητου πολίτη

Η νέα εποχή ξεπροβάλλει με σύνθημα την  απόλυτη μετατροπή των πολιτών σε ανθρώπινα σκουπίδια, μεταλαμπαδεύοντας τις ανίαρες ιστορίες και τα κουτσομπολιά από τις τηλεοπτικές οθόνες και τις ψευδο-ειδήσεις του διαδικτύου στις συνειδήσεις των αποκοιμισμένων. Αντιμετωπίζοντας τον πολίτη ως καταναλωτικό όν και μόνο, θεωρώντας πως μόνο έτσι κερδίζεται η μάχη διαιώνισης του εξουσιαστικού μοντέλου, τα όποια Media-δορυφόροι πολυεθνικών εταιρειών καναλιζάρουν τον πολίτη, απομακρύνοντας τον από το πεδίο της κριτικής. Έτσι δικαιολογούνται οι νέες εκλογικές αναμετρήσεις στο όνομα της τεχνητής Δημοκρατίας, έτσι τίθενται εξ ορισμού τα νέα μνημόνια στο όνομα της υποτιθέμενης διάσωσης της χώρας από την καταστροφή. Και επειδή θεωρούν ότι ανάπτυξη προκύπτει από  τον φιλοευρωπαισμό και μόνο, το ψέμα είναι ακόμη πιο μεγάλο. Από την άλλη, νέα κομματίδια προσπαθούν να εξάψουν την πολιτική  φαντασία του καθενός  και να δαμάσουν την οργή του, υπό την προστατευτική ταμπέλα της εκάστοτε «ενότητας του λαού». Συνθήματα και πυροτεχνήματα άλλων εποχών, με υποδείξεις από ηγέτες – φωστήρες στην παραπλάνηση, με διδάγματα από το παρελθόν που εξακολουθούν να λανσάρονται ως θέσφατο, αποπειρώνται να ενεργοποιήσουν  τον κομματικό έλεγχο . Και οι πολίτες; Αυτοί αναζητούν μέσα στην μοναξιά τους την νέα Ιθάκη χωρίς τον πολυμήχανο Οδυσσέα. Οι εκλογές που αναμένονται δεν είναι τίποτε άλλο παρά το κερασάκι στην τούρτα χάριν της απόλυτης κομματικής εξιλέωσης, λες και ο μέσος πολίτης δεν καταλαβαίνει τι μηχανεύονται στις Βρυξέλλες και την Αθήνα, λες και η ελπίδα του επαφίεται στην όποια αντιμνημονιακή στάση του κάθε Λαφαζάνη. Αν προσθέσει κανείς δε και την σούπα της Δεξιάς ή τον  οχετό του νεοναζισμού που έγινε για πολλούς σημαία μαζί τις νεοφιλελεύθερες ονειρώξεις των νέων κατακτητών τύπου “Ποταμιού”, το παιχνίδι είναι πασιφανές για όποιον έχει ακόμη πολιτική συνείδηση. Τα ανακατεύει τότε όλα μαζί και τα σερβίρει στον κάθε πεινασμένο για εξουσία. Με επιδόρπιο την ατέρμονη λιτότητα. Έτσι κάνει ο αλώβητος πολίτης. Μετά το ανακάτεμα όμως έρχεται η υποτιθέμενη πλειοψηφία να ισχυριστεί πως το πιο επικίνδυνο πράγμα είναι η καταστροφολογία. Λες και θίγονται από τον καταγγελτικό λόγο του κάθε αντιστεκόμενου, λες και τους ανήκει όλο το πεδίο της κριτικής, εφαρμόζουν την νέα τάξη κατεστημένων ιδεών στο όνομα της νέας κυριαρχίας. Οι όροι του παιχνιδιού αλλάζουν ξαφνικά, οι ταραχοποιοί των συνειδήσεων, λέει, πρέπει να απομονωθούν, τα άνθρωποι πρέπει να γίνουν και πάλι σκουπίδια. Αυτό γίνεται κάθε φορά που υπάρχει αντίσταση, αυτό πράττουν όταν  έχουν απέναντί τους συνειδητοποιημένους πολίτες. Αφήνοντας πίσω τα λογύδρια τύπου «εντός ή εκτός ευρώ», «με ή χωρίς λιτότητα», προσκυνούν την νέα τάξη ιδεών που τους απαλλάσσει από τον κίνδυνο των σκεπτόμενων ανθρώπων. Ο αλώβητος πολίτης όμως είναι εδώ, δεν αφήνει το πεδίο ελεύθερο. Μετά το ανακάτεμα της σούπας, παίρνει μόνος του τις πρωτοβουλίες και τους επιστρέφει πίσω τον κάδο. Θυμάστε που τον ήθελαν ένα σκουπίδι και μόνο; Αυτό είναι πια παρελθόν. Παρελθόν είναι και για τις εξουσίες οι μυστικές συμφωνίες ή τα τσιτάτα για τον υποτιθέμενο τερματισμό της λιτότητας. Είναι παρελθόν γιατί ο αλώβητος πολίτης είναι παρών στους αγώνες για μια νέα εποχή, μακριά από κομματικά λάβαρα της οπισθοδρόμησης. Ο πολίτης – συνείδηση τους εαυτού του θα δώσει την απάντηση πολύ σύντομα. Γιατί πολύ απλά έμεινε αλώβητος από όλες τις ληστρικές επιθέσεις. Θυμηθείτε το.

Εκβιασμοί και ουτοπίες

Με απειλές και εκβιασμούς δεν ποδηγετούνται οι λαοί. Έχουν αυτή την κρυμμένη δύναμη που τους καθιστά συνεχή απειλή στο σύστημα κυριαρχίας. Το μόνο που δεν κάνουν συχνά οι λαοί, είναι να χρησιμοποιούν αυτήν ακριβώς την δύναμη για να βάλουν στην γωνιά τα όποια διλήμματα. Επειδή λοιπόν δεν το κάνουν, εκλέγουν αυτούς που τους αρμόζουν, πέφτοντας για μια ακόμη φορά στην παγίδα των κομματικών εξαγγελιών για μια δήθεν καλύτερη ζωή. Αυτό όμως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως οι λαοί δεν μπορούν να επικαλεστούν ανά πάσα στιγμή την δυνατότητα αυτή, που τους καθιστά πιο ισχυρούς απέναντι  στο όλο σύστημα εξουσίας. Δεν είναι τα δημοψηφίσματα που αποκαλύπτουν την δύναμη αυτή – εξάλλου αυτό δεν είναι παρά τρικ για τον διαπραγματευτικό εξοπλισμό της εκάστοτε κυβέρνησης. Είναι η δίψα για έναν άλλο κόσμο, μια άλλη ζωή, μακριά από τον σημερινό ουσιαστικά ανέφικτο λόγω των συσσωρευμένων προβλημάτων και αδικιών κόσμο. Το συναίσθημα του κόσμου επίσης δεν εγκλωβίζεται καθώς έχει ακόμη διεξόδους για να αποδράσει. Απλά αυτό που συμβαίνει πολύ συχνά, είναι αυτές οι αποδράσεις να θεωρούνται από το σύστημα κυριαρχίας, ουτοπικές ονειρώξεις. Μα ποιος λέει για ποιον και τί; Ποιος είναι ο ουτοπιστής αν όχι ο εκάστοτε διαχειριστής της εξουσίας στην Ελλάδα που πιστεύει πως η νέα εποχή θα έλθει χωρίς μνημόνια και υπογράφει τα χειρότερα; Και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως, για ποια ρεαλιστική ισορροπία στην ευρωζώνη μιλούν  όταν έχει χαθεί κάθε έννοια αξιοπιστίας στην ΕΕ; Όταν η τεράστια φτώχεια καλύπτεται από την επίπλαστη ευημερία των λίγων; Νομίζουν πως με τις απειλές θα καθυποτάξουν το ελεύθερο φρόνημα των λαών. Απατώνται οικτρά. Ουτοπία είναι αυτή η κοινωνία που ευαγγελίζονται, που προκαλεί ανισότητα και οικονομικά αδιέξοδα. Φανταστικός είναι ο σημερινός κόσμος που βυθίζεται αναφανδόν στην αλλοτρίωση. Ο μόνος εφικτός κόσμος είναι αυτός που το σύστημα εξουσίας απαγόρευσε στον πολίτη να ονειρευθεί και πολύ περισσότερο να κάνει πράξη. Την πράξη της ρεαλιστικής  αυτονόμησής του ενάντια στην χαοτική και επιτηδευμένη συνάμα απομόνωσή του που βολεύει την εκάστοτε εξουσία. Το μόνο εφαρμόσιμο δημοκρατικό εφαλτήριο είναι η αυτοοργάνωση των πολιτών στις γειτονιές και τους Δήμους, οι αποφάσεις για μια πραγματικά δημοκρατική ζωή με όπλο την γνώση και την μόρφωση αλλά πάνω απ΄όλα τον σεβασμό και την αλληλεγγύη στον συμπολίτη. Το κέρδος από αυτή την θεώρηση είναι πολλαπλό καθώς δεν κερδίζεται μόνο η ελευθερία αλλά και η ανεξάρτητη πολιτική στάση απέναντι στα προβλήματα που δημιούργησαν και συσσώρευσαν οι οικονομικές ελίτ, που προτείνουν τώρα  νέους εκβιασμούς για να κλείσουν στόματα. Ουτοπία λοιπόν είναι η σημερινή πραγματικότητα λόγω του ανεφάρμοστου και του κοινωνικοοικονομικού αδιεξόδου. Και δεν μιλώ μόνο για την αντιδημοκρατική  Ευρώπη αλλά και τις δήθεν φιλελεύθερες  ΗΠΑ με τα τεράστια ποσοστά ανεργίας, ή τα δικατορικά καθεστώτα της Ρωσίας, της Κίνας και αλλού. Ανέφικτος είναι αυτός ακριβώς ο κόσμος που πουλά ψέματα, εκδούλευση και διαφθορά. Ο δίκαιος κόσμος δεν θα προέλθει από καμία άλλη υπόσχεση για διαγραφή χρεών και δάνεια από ΕΚΤ ή ΔΝΤ. Το έχουν συνειδητοποιήσει οι λαοί. Το έχουν εμπεδώσει και τα δίκτυα παγκόσμιας εξουσίας. Η διαφορά είναι ότι αυτά προετοιμάζονται πυρετωδώς για το νέο μασκάρεμα. Ενώ οι πολίτες δεν χρησιμοποιούν την δύναμή τους. Μικρή αλλά ουσιαστική διαφορά.  

Η Ευρώπη των «πολιτισμένων» και των νομάδων

H θέση της κυβέρνησης είναι πάρα πολύ δύσκολη ειδικά τώρα που ξεκινούν να εφαρμόζονται όχι μόνο τα προαπαιτούμενα αλλά και οι μνημονιακές αποφάσεις που αναμένεται να προκαλούν συνεχώς τριγμούς στο κυβερνητικό πεδίο. Ήταν πολύ δύσκολη η απόφαση του πρωθυπουργού να βάλει την υπογραφή του σε ένα τέτοιου εκβιαστικού μεγέθους μνημόνιο, που στην πράξη είναι αδύνατο να εφαρμοστεί. Θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να συνέλθει η ελληνική οικονομία από το σοκ, θα απαιτηθούν  θυσίες και η φτώχεια θα ξεπεράσει κάθε όριο. Αυτό που δεν θα αλλάξει θα είναι τα δανεικά, που δεν θα μειωθούν στο ελάχιστο καθώς όποια  απομείωση χρέους για την Ελλάδα, θα έκανε τα κοινοβούλια των κρατών – μελών της Ευρωζώνης να σείονται από τις διαμαρτυρίες. Όχι η Ευρώπη που ζούμε – και το έχω ξαναγράψει – δεν είναι ούτε η Ευρώπη των λαών ,ούτε η Ευρώπη της αλληλεγγύης. Είναι η Ευρώπη του σκληρού ανταγωνισμού και της κερδοφορίας των κρατών του ισχυρού μπλοκ – της πρώτης ταχύτητας - που θα απομυζήσει μέχρι τέλους τον ευρωπαϊκό Νότο. Η Ευρώπη των προμελετημένων συσχετισμών δεν έχει να κάνει σε τίποτε με την Ευρώπη που οραματίστηκαν μετά τον πόλεμο. Παράλληλοι κόσμοι γίνονται αντιληπτοί εντός της ευρωζώνης καθώς οι ταχύτητες από κράτος σε κράτος είναι διαφορετικές, με το ΑΕΠ να κυμαίνεται αλλού  σε υψηλά επίπεδα και αλλού σε χαμηλά. Ναι, υπάρχει πλούτος στην ευρωζώνη, υπάρχει όμως και ασύλληπτη φτώχεια. Ναι, υπάρχει ανάπτυξη στην Γερμανία, είναι όμως άμεσα συνυφασμένη με δράματα όπως το ελληνικό. Κατ΄αυτόν τον τρόπο κανείς δεν νομιμοποιείται να μιλά για ευημερία. Άλματα έχουν γίνει από κάποιες χώρες του Βορρά και άλλες τόσες της Κεντρικής Ευρώπης. Αυτό όμως δεν αντισταθμίζεται με την τραγική κατάσταση των χωρών του Νότου, της δεύτερης ταχύτητας. Αυτή την Ευρώπη βιώνουμε τελικά. Άλλοι να πατούν γκάζι και άλλοι να προσπαθούν απλά να ακολουθήσουν ασθμαίνοντας. Άλλοι να βιώνουν τις τελευταίες στιγμές των κατακτήσεων στα εργασιακά και άλλοι να βλέπουν ακόμη και στα όνειρά τους εφιάλτες. Την Ευρώπη των «πολιτισμένων»  και των νομάδων. Στο όνομα όλων αυτών διεξήχθηκαν το προηγούμενο διάστημα στα eurogroup και στις συναντήσεις κορυφής τεράστιες μάχες, μάχες για το ποιος θα επικρατήσει και ποιος θα υπακούσει. Τα μηνύματα είχαν πολλούς αποδέκτες αλλά πάνω απ΄όλα τους λαούς που μάλλον στο τέλος έπρεπε να συνηθίσουν τις μονομαχίες και τα κονταροχτυπήματα. Δεν ζούμε σε καμία Ευρώπη  που θέτει τις βάσεις για μια σταθερή ευημερία και πρόοδο. Οι αξίες έχουν προ πολλού χαθεί. Και είναι απορίας άξιο γιατί οι Έλληνες ποθούν τόσο πολύ αυτή την Ευρώπη. Για να θεωρούνται ευρωπαίοι και μοδάτοι; Για να απορροφούν τα κοινοτικά κονδύλια με άνεση; Η για να φορτώνονται τα μνημόνια στο όνομά της; Ας το απαντήσει καλύτερα η κυβέρνηση, που ακροβάτησε επί έξι μήνες σε τεντωμένο σχοινί αλλά πάντα μέσα στην Ευρώπη και μαζί με αυτήν. 

Ποια είναι η Ευρώπη σήμερα; Ερωτήματα προς παραπλανημένους

Δεν αναμένεται κάτι το σημαντικό μέχρι την Κυριακή, την ημέρα του δημοψηφίσματος όπου τα κόμματα έχουν ποντάρει πολλά εις ότι αφορά την επικράτηση του «Ναι» ή του «Όχι». Κάποιες υποχωρήσεις του πρωθυπουργού που συνοδεύτηκαν από τις άκαμπτες δηλώσεις Σόιμπλε περί μη σοβαρής αντιμετώπισης  του όλου θέματος από την κυβέρνηση, δεν τάραξαν τα νερά του Εurogroup καθώς ήταν σε όλους λίγο - πολύ γνωστό πως οι υποχωρήσεις αυτές δεν ισχύουν σε περιόδους εκβιασμών. Ναι, εκβιάζεται η Ελλάδα από την υπόλοιπη Ευρώπη και οι ίδιοι οι δανειστές το γνωρίζουν πολύ καλά. Αυτοί που θα ψηφίσουν το «Ναι» την Κυριακή ας έχουν υπόψιν τους πως θα πρέπει να καταβάλλουν τα πάντα μετά και θα υποθηκεύσουν με την θετική τους ψήφο όχι μόνο το μέλλον των παιδιών τους αλλά και άλλων γενεών. Είναι πραγματικά εξοργιστικό να παρατηρείς ανθρώπους που λένε πως «αναγκάζονται» να ψηφίσουν το «Ναι» γιατί τάχα θέλουν να παραμείνουν στην Ευρώπη. Αν τους ρωτήσεις γιατί, βέβαια, θα σου πουν – πέραν του ότι δεν μοιάζουν σε τίποτε με τους ευρωπαίους - ότι απλά θέλουν το ευρώ και να λέγονται ευρωπαίοι. Είναι τόσο μεγάλη η άγνοια για το τι σημαίνει η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη με τα μέτρα που θα την συνοδεύουν, που σκέφτεται κανείς πως τους έχουν μπολιάσει τα μυαλά με αχαλίνωτο φιλοευρωπαισμό.  Από την άλλη, υπάρχουν και αυτοί του «Όχι» - «ευρωπαίοι και αυτοί» - που εκ πρώτης όψεως –και είναι σωστό- δεν ανέχονται άλλη λιτότητα. Με μια δεύτερη ανάγνωση, όμως, και αυτοί δέχονται τα μέτρα της κάθε Κομισιόν στο όνομα του εξαναγκασμού. Και εδώ μπορεί βέβαια οι απορίες να είναι λιγότερες όμως και αυτοί θα πρέπει να εξηγήσουν ποια ακριβώς Ευρώπη οραματίζονται, με δεδομένο ότι ο Τσίπρας θεωρεί ότι στο τέλος θα υπάρξει συμφωνία αλλά δεν εξηγεί τους όρους της. Και αυτό είναι το ζητούμενο τελικά: ποιος από όλους εγγυάται στους πολίτες ότι δεν θα υποστούν περαιτέρω μειώσεις  και λιτότητα; Πριν το δημοψήφισμα πολλά θα ειπωθούν ακόμη. Ενδέχεται αυτές τις τελευταίες ημέρες ακόμη και να υπάρξουν υποσχέσεις χωρίς καμία βάση. Όμως το ερώτημα παραμένει: Ποια είναι η Ευρώπη σήμερα; Ποιες οι αξίες της και πόσο μεγάλοι είναι εκβιασμοί μεταξύ της πρώτης δεύτερης ταχύτητας στην ευρωζώνη; Είναι η Ευρώπη της μισαλλοδοξίας και της ανόδου της ακροδεξιάς και του συντηρητισμού ή η Ευρώπη που δέχεται τα κύματα των μεταναστών και που τους μεταχειρίζεται σαν ανθρώπινα σκουπίδια; Είναι η Ευρώπη της ισότητας που όλοι επικαλούνται και των ίσων δικαιωμάτων όταν στις φτωχές χώρες του Νότου η πλειοψηφία των πολιτών λιμοκτονεί; Είναι η Ευρώπη των ίσων ευκαιριών όταν ο Έλληνας, ο Ιταλός, ο Ισπανός και ο Πορτογάλος αντιμετωπίζονται ως  παρίες ,  εργαζόμενοι  σε άθλιες συνθήκες στην Γερμανία του πλούτου ως Gastarbeiter εν έτη 2015; Είναι αυτή η Ευρώπη που επιθυμούν οι ψηφοφόροι του «Ναι» αλλά και του «Όχι»; Μην έχετε αυταπάτες. Το να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ευρωπαίο δεν σημαίνει ότι πρέπει να ζει εντός των τειχών μιας αστυνομοκρατούμενης Ηπείρου, όπου στοιχειώδη δικαιώματα καταπατούνται στο όνομα του κοινοτικού ελέγχου. Πολύ περισσότερο δεν σημαίνει φόροι, μέτρα, τρόικα και παρακολούθηση της τσέπης του. Αυτό όμως συμβαίνει εδώ και πολύ καιρό. Τα μέτρα που θα έρθουν θα διαψεύσουν ακόμη και αυτούς που θα πουν «Όχι» την Κυριακή. Ο Τσίπρας θα συρθεί να κάνει θεαματικές υποχωρήσεις και ας έχει ένα «Όχι» στα χέρια. Για δε αυτούς που θα ψηφίσουν «Ναι» το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο. Ας μην διαμαρτυρηθούν λοιπόν στο παραμικρό για το μέλλον. Το δημοψήφισμα αυτό ήταν άκαιρο κατά την άποψή μου. Πολύ δε περισσότερο όταν αναδεικνύει μια συμπαγή μάζα ανθρώπων που θα πουν «ναι» σε σκληρά μέτρα, αδιαφορώντας για τις επόμενες γενεές. Όμως  και αυτοί του «Όχι» δεν είμαι και τόσο σίγουρος αν ξέρουν τι μέρα θα τους ξημερώσει - και αφήνω στην άκρη τα μάλλον υποκινούμενα σενάρια περί δραχμής. Η Κυριακή όμως πλησιάζει. Και οι φήμες πολλαπλασιάζονται. Στο τέλος θα ψάχνουμε, πιστεύω, να βρούμε όλοι ποια είναι η Ευρώπη που θέλουμε. Και αν πράγματι υπήρξε ποτέ αυτή η Ευρώπη, η Ευρώπη της αλληλεγγύης και των ίσων ευκαιριών. Η Ευρώπη της πολυπολιτισμικότητας και της ανέχειας και όχι μια Ευρώπη που κλείνει  τα σύνορά της ή δημιουργεί και άλλες Λαμπεντούζα στο όνομα της «ασφάλειας» των Ευρωπαίων.  Ποια είναι λοιπόν η Ευρώπη του σήμερα; Σκεφθείτε το και αποφασίστε την Κυριακή.

Νεόπτωχοι υπήρχαν και προ κρίσης – το αποσιωπούσαν οι εξουσίες

Η μέρα της κρίσης δεν ήλθε τώρα αλλά έχει από καιρό αφήσει τα σημάδια της στην ελληνική κοινωνία. Η φτώχεια δεν προέκυψε τα τελευταία πέντε χρόνια και φτωχοί υπήρχαν πάντα και ας προσπαθούν με κάθε τρόπο να το κρύψουν. Η ελληνική κοινωνία ευημερούσε κάποια χρόνια αλλά θα πρέπει να εξετάσει κανείς προσεκτικά για ποιες τάξεις μιλάμε και ποιους. Οι δεκαετίες  70΄- ΄80- ΄90 ήταν τα ορόσημα της νέας εποχής του όψιμου νεοπλουτισμού και της ανεξέλεγκτης  κερδοσκοπίας , στις πλάτες όμως ολοένα και περισσότερο νεόπτωχων. Το δράμα της επίπλαστης κατανάλωσης επετεύχθη με τα καρτοδάνεια και το πλαστικό χρήμα την δεκαετία του 2000, μια δεκαετία που άφησε τα σημάδια της στην παρούσα κατάσταση. Έχει παρελθόν λοιπόν η λογική της συσσώρευσης αγαθών και μετάβασης στην νέα εποχή που αρχίζει μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου με την δημιουργία των δύο μπλοκ και την εφαρμογή στην πράξη του σχεδίου της καπιταλιστικής σε Ανατολή και Δύση επέλασης, από την μια μεριά υπό την στενή εποπτεία του κόμματος – φρούραρχου του ολοκληρωτισμού,  και από την άλλη των κάθε λογής νεογιάπι που έφτασαν στο απόγειό τους την δεκαετία ΄90  και Millennium. Αν αφήσει κανείς πίσω την κατάρρευση του στρατοκρατικού ανατολικού μπλοκ αλλά και την πετρελαϊκή κρίση την δεκαετία του΄70 ή τους  πολέμους στο όνομα της κατάκτησης των πρώτων υλών τις επόμενες δεκαετίες, στην Ελλάδα οι επίπλαστες παροχές στο όνομα της εκάστοτε «Δημοκρατίας» συσσώρευσαν την ανεξέλεγκτη διαφθορά και το πελατειακό σύστημα που έχει διαβρώσει καταλυτικά την ελληνική κοινωνία. Ο αριθμός των νεόπλουτων όμως μεγάλωσε επικίνδυνα παράλληλα με τους νεόπτωχους. Μια μεσαία τάξη που εκτοξεύτηκε από το παράνομο κέρδος έβαλε μεν στην γωνιά τους πολλαπλάσιους νεόπτωχους, όμως δεν μπόρεσε να κρύψει τον αριθμό τους. Δεν είναι τώρα λοιπόν  που μας προέκυψαν οι νεόπτωχοι, ούτε τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε η περιστασιακή εργασία. Το πείραμα το εφάρμοσαν αμέτρητες εργοδοσίες και τις εποχές του πλούτου, σε συνδυασμό με τους χαμηλούς μισθούς των μη  συμμετεχόντων στους κομματικούς στρατούς. Δεξιοί, σοσιαλιστές και αριστεροί αντάλλασαν πελάτες στις υπηρεσίες και τα ρουσφέτια, έδιναν και έπαιρναν γιατί έτσι διατηρούταν η ποθητή ισορροπία. Και φτάνουμε στο σήμερα που δεν έχουν αλλάξει πολλά. Μόνο οι φτωχοί που έγιναν άστεγοι και οι κοινωνικές πολιτικές εξαντλήθηκαν στο να μην κόβεται το ρεύμα σε μερικά νοικοκυριά. Επιλεκτική η αντιμετώπιση για να δείξει το επίσημο κράτος ότι αντιλαμβάνεται το πρόβλημα. Οι νεόπτωχοι λοιπόν έγιναν άστεγοι και οι φτωχοί υπέβαλλαν ανάλογη υποψηφιότητα. Αυτοί που επιχαίρουν σήμερα είναι κάποιοι όψιμοι αριστεροί και οι μεταφερόμενες κομματικές μάζες, έτσι που να μην μπορεί να καταλάβει κανείς τι γίνεται. Όμως με αυτή την μετακίνηση δεν πρόκειται ποτέ να καταφέρουν να διατηρήσουν το μυστικό, καθώς δεν είναι και λίγοι αυτοί που αποκαλύπτουν την όλη διαδικασία. Η φτώχεια υπήρχε λοιπόν και πριν τα μνημόνια, απλά κανείς δεν έμπαινε στον κόπο να το πει. Οι άνθρωποι που αγόραζαν βερεσέ στις φτωχογειτονιές, καλύπτονταν απλά και μόνο από τον επίπλαστο πλουτισμό στα κέντρα των μεγαλουπόλεων. Μέχρι που ήρθε η κρίση και ισοπέδωσε τους πάντες, δημιουργώντας νέες στρατιές ανέργων και άστεγων, απλά για μπει το κερασάκι στην τούρτα, να αποδειχθεί ότι τα μνημόνια  δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια συντονισμένη επίθεση κατά όλων των επαγγελματικών τάξεων. Η κατάσταση που παραπέμπει σε ανθρωπιστική καταστροφή έχει όμως παρελθόν. Κι αυτό δεν θα πρέπει να το λησμονούν ούτε αυτοί που εδώ και μερικά χρόνια έπαψαν να ευημερούν. Δεν ήταν πάντα οι εξορμήσεις στην Μύκονο στην πρώτη γραμμή, για πολλές οικογένειες η φτώχεια ήταν δεδομένη κατάσταση που κρατούσε χρόνια. Κατ΄αυτή την έννοια για όλους αυτούς η μέρα της επίσημης χρεοκοπίας της χώρας δεν πρόκειται να είναι κάτι περισσότερο πέραν από μια ακόμη επίθεση στα πενιχρά εισοδήματα και τις αιματηρές οικονομίες τους. Αυτοί που έχουν το πρόβλημα στην πραγματικότητα είναι όλοι όσοι βολεύτηκαν πίσω από την καταναλωτική μανία των προηγούμενων δεκαετιών, οι οποίοι δεν θα παραδεχθούν ποτέ πως τούτες οι πρωτόγνωρες στιγμές αναμένεται να χαράξουν επί χρόνια την αδιέξοδη πορεία του  τόπου, που υπό το βάρος των χρεών, εξαντλεί μέχρι τέλους τους πολίτες.

Το σύστημα παγκόσμιας εξουσίας που κλείνει τις κάνουλες και αιχμαλωτίζει τους πολίτες

Οι προκλήσεις από τις παγκόσμιες εξουσίες για να γίνονται ευκολότερα τα κερδοσκοπικά παιχνίδια είναι πλέον τεράστιες και ξεπερνούν κάθε όριο όχι απέναντι σε μία κυβέρνηση αλλά απέναντι στους λαούς όχι μόνο της Ελλάδας. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δείχνουν πλέον σε όλους ξεκάθαρα με ποιο τρόπο μαγειρεύουν τις αποφάσεις σε βάρος των λαών, με τις ευλογίες των κομμάτων που σπεύδουν να σώσουν την υπόληψή τους μέσα από διαδικασίες αστικής δημοκρατίας που στηρίζεται σε μια σαθρή πλειοψηφία και τους πολίτες χειραγωγούμενους από τα παπαγαλίσματα των κάθε λογής εγκάθετων επιχειρηματικών ΜΜΕ, που έχουν την τιμητική τους σε κάθε κρίση. Συνάδελφοι τρομολάγνοι και τραστ που προμοτάρουν τους κάθε λογής κινδυνολόγους στο όνομα της «εθνικής ασφάλειας και τάξης», πλαισιωμένοι από τους «μεγάλους αγωνιστές» του σταλινικού μπλοκ που ο αγώνας τους εξαντλείται στην διαιώνιση του συστήματος κυριαρχίας, όλοι μαζί με μια γροθιά ενώνονται για να παίξουν ένα ακόμη παιχνίδι σε βάρος του κάθε μεροκαματιάρη, που ούτως ή άλλως όλα αυτά τα χρόνια πνιγόταν από τους φόρους και τα χαράτσια. Πάνω απ΄όλα και όλους όμως η διεθνής τραπεζική κερδοφορία με τα κάθε λογής τοπικά δεκανίκια των συστημάτων οικονομικής εξουσίας επιβάλλουν την νέα τάξη πραγμάτων στο όνομα του παλαιού γνωστού δόγματος «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι με τους τρομοκράτες». Αυτές είναι οι αντιδράσεις τους κάθε φορά που εκδηλώνεται έστω και κάποια προσχηματική μορφή αντίστασης από τους πολίτες, καταχεριάζοντάς τους όταν παρίσταται ανάγκη. Το είχαν προβλέψει παλαιότερα πολλά μεγάλα μυαλά και είχαν προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις της αποτυχίας του δυτικού μοντέλου κυριαρχίας. Η βολεματική ζωή για κάποιες δεκαετίες θα συνοδευόταν κάποτε από την εκδικητική μανία ενός συστήματος που φρόντισε από δεκαετίες τώρα να κλείσει τον κόσμο στα σπίτια του στο όνομα της εκκωφαντικής σιωπής, λες και αυτοί που σιώπησαν έπρεπε να τιμωρηθούν για την πειθήνια συμπεριφορά τους. Κλείνουν λοιπόν τώρα τις κάνουλες και απαγορεύουν την ρευστότητα γιατί με αυτό τον τρόπο το τραπεζικό σύστημα κάνει τα μαγειρέματα του με τις οικονομίες του κάθε πολίτη. Και όλο αυτό το παιχνίδι γίνεται τόσο προκλητικά που οι ίδιοι οι πολίτες μεταβάλλονται στο μακρύ χέρι του συστήματος, αντί να το κόψουν χωρίς χρονοτριβή. Είναι πραγματικά πολύ οδυνηρό να βλέπει κανείς τις ουρές στα ATM και τους πολίτες να ψάχνουν να βρουν τις αιτίες γιατί έχουν καταντήσει έτσι, να αναρωτιούνται γιατί έφτασαν σε αυτό το σημείο όπου κανείς πλέον δεν τους εγγυάται την ζωή τους.Eίναι οι ίδιοι πολίτες που τζόγαραν πριν από μερικά χρόνια στο Χρηματιστήριο και πριμοδοτούσαν το επίσημο κράτος στον αγώνα για συνεχή και ασφαλή κυριαρχία. Είναι λυπηρό γιατί ακόμη και τώρα οι πολίτες δεν έχουν κατονομάσει τους ενόχους πέρα από κάποιες γενικόλογες κατηγορίες εναντίον προσώπων και όχι εναντίον του συστήματος εξουσίας που απλώνει τα δίχτυα του προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι προκλήσεις λοιπόν της παγκόσμιας εξουσίας έχουν φτάσει στο απόγειό τους και εναπόκειται στον καθένα να τοποθετηθεί αναλόγως. Η ευθύνη περνά στα χέρια των πολιτών που θα πρέπει να κρίνουν πώς πρέπει να αντιδράσουν στους σφιχτούς οικονομικούς εναγκαλισμούς. Θα έλεγε κανείς πως οι στιγμές που ζούμε είναι μοναδικές. Δεν έχει τόσο σημασία αν οι τράπεζες μείνουν για κάποιες μέρες κλειστές ή το όριο αναλήψεων πάει στο ελάχιστο. Αυτό που ενδιαφέρει αυτή την στιγμή είναι πως και με ποιο τρόπο θα πρέπει να απεγκλωβιστεί κανείς ιδεολογικά και πως θα δραπετεύσει από την πνευματική φυλακή που του επέβαλλαν εδώ και πολλές δεκαετίες. Τα δελτία των οκτώ κάποια στιγμή θα σωπάσουν και αυτά. Θα πάρουν τη θέση των φημών και των ακατάσχετων αδιασταύρωτων πληροφοριών. Αποτέλεσμα, μετά την οικονομική καταιγίδα, το σύστημα εξουσίας να απλώσει πιο αποτελεσματικά τα δίχτυα του. Και οι πολίτες απλά να τραγουδούν νοσταλγικά πως «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάναι». Αυτό που δεν το πιστεύουν ούτε και οι ίδιοι μέσα στην εφιαλτική ιδιώτευσή τους.         

Η τελική ευθεία για την συμφωνία ή την κατάρρευση της ευρωζώνης

 Για το Σάββατο η λύση αλλά μπορεί τελικά να πάμε και μέχρι τις 30. Παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία, εντούτοις την υπόθεση φαίνεται πως την έχουν πάρει πάνω τους ο Αλέξης Τσίπρας και η Άνγκελα Μέρκελ . Τις τελευταίες ώρες παρατηρείται μία στασιμότητα, που κρατά σε αγωνία τους πολίτες αλλά και όλους τους εμπλεκομένους στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους. Η αγωνία αυτή αναμένεται να κορυφωθεί το Σάββατο. Αν δεν καταλήξουν και τότε σε κάτι, οι εταίροι προειδοποιούν πως το Grexit είναι αναπόφευκτο. Το θέμα της συμφωνίας κρίνεται στις λεπτομέρειες, που όσο περνά η ώρα γίνονται καθοριστικές. Βέβαια το γεγονός ότι κάτω από το τραπέζι  έχει υπάρξει μέχρι στιγμής  συμφωνία, δεν σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή δεν μπορεί να αναιρεθεί αν αλλάξει ο προσανατολισμός της ασκούμενης πολιτικής. Και για να εξηγούμαι: Μέχρι τώρα όλα συνέκλιναν πως θα υπάρξει τελικά συμφωνία. Αν τις τελευταίες μέρες όμως αποφάσισαν πως τελικά συμφέρει όλους το Grexit  και έγιναν οι απαραίτητοι υπολογισμοί, αυτό είναι ένα καινούργιο στοιχείο που πρέπει να εκτιμηθεί. Πάντως, θα επιμείνω: κανέναν δεν συμφέρει μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Πολύ δε περισσότερο τους εταίρους, που θα πρέπει μετά να ετοιμάζονται για την Πορτογαλία και την Ισπανία. Το ελληνικό πόκερ, όπως το αποκαλούν χαρακτηριστικά τα γερμανικά ΜΜΕ, παίζεται μέχρι τελευταίας στιγμής,  είτε αυτό έχει να κάνει με την αφομοίωση των νέων περικοπών από τον ελληνικό λαό είτε με κινήσεις στρατηγικής. Επιμένω πάντως ότι κανέναν δεν συμφέρει μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Ο έλληνας πρωθυπουργός δηλώνει ότι κανένας δεν πρέπει να υποτιμά τον ελληνικό λαό, και συνεχίζει να επιδιώκει το κούρεμα του χρέους. Τα γερμανικά ΜΜΕ εναποθέτουν την λύση στην γερμανίδα καγκελάριο, ως την τελευταία ελπίδα της Ελλάδας για την οριστική επίλυση της κρίσης χρέους. Τα ψέματα πάντως τελείωσαν και μέχρι την Τρίτη θα κριθεί η παραμονή μας ή όχι στην ευρωζώνη. Οι πιθανότητες για έξοδο να ναι μεν έχουν αυξηθεί, αλλά εξακολουθεί να είναι το δεύτερο σενάριο. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια σκληρή μάχη με αποδέκτη τον κόσμο που εκλιπαρεί για μια συμφωνία όπως και νάναι. Και εδώ είναι το μυστικό των παρατεταμένων διαβουλεύσεων, ότι κατάφεραν σε λίγο χρονικό διάστημα να προτείνουν μέτρα που επί κυβέρνησης Σαμαρά θα γινόταν επανάσταση. Δόλιο το σχέδιο των εταίρων;  Ίσως. Ένας ωμός εκβιασμός που κατά τα φαινόμενα πιάνει τόπο, καθώς αυτή την φορά μια αριστερή κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει στ πράξη μια νέα πολιτική λιτότητας; Μάλλον. Θα τονίσω όμως και πάλι ότι ο ελληνικός λαός και κρίση έχει και τα παιχνίδια τα αντιλαμβάνεται. Το γεγονός βέβαια ότι τον έχουν κουράσει οι απανωτές δηλώσεις περί  Grexit και τον έχει εξοργίσει η στάση των πιστωτών, μπορεί ανά πάσα στιγμή να τον βγάλουν στον δρόμο, αυθόρμητα και χωρίς κάποιο συγκεκριμένο κομματικό κάλεσμα. Απλά οι πολίτες δεν θέλουν να πληρώσουν άλλο, αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις παράλογες απαιτήσεις των Βρυξελλών. Είναι μάλιστα αυτοί τελικά που θα κρίνουν πως θα συνεχιστεί η ζωή στην χώρα. Αν υπάρξει συμφωνία με νένα μέτρα, πολύ απλά τα χιλιάδες φτωχά νοικοκυριά δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Αν μέχρι τέλους επιμείνουν για ΦΠΑ και ασφαλιστικό, πολύ απλά δεν πρόκειται να υπάρξει στο παραμικρό αντιμετώπιση της νέας ανθρωπιστικής κρίσης. Τα γεγονότα λοιπόν τρέχουν και οι ελπίδες για μια συμφωνία ναι μεν μπορεί να έχουν μειωθεί, εντούτοις κανέναν δεν συμφέρει να μην υπογραφεί. Το γνωρίζουν πολύ καλά οι εταίροι, το γνωρίζει και η ελληνική κυβέρνηση. Θα έλεγε κανείς ότι παίζονται οι τελευταίες στιγμές του δράματος για μια χώρα που δεν έπαψε ποτέ να επισημαίνει ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την υπερηφάνεια ενός λαού αλλά για την αξιοπρέπεια και  την τιμή του. Λίγο πριν από την συμφωνία, το μόνο που θα μπορούσε να αλλάξει άρδην τα δεδομένα, δεν είναι παρά κάποια ηχηρή ανακοίνωση από τον Λευκό Οίκο. Όσο αυτή δεν ακούγεται, η συμφωνία θα πάρει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον δρόμο της. Γιατί στο τέλος – τέλος , οι Γερμανοί δεν θέλουν να απολέσουν την πρωτοκαθεδρία και το κουμάντο στην ευρωζώνη. Ούτε η Μέρκελ επιθυμεί να γραφτεί στην ιστορία το όνομα της με τα πιο μελανά χρώματα, ότι επί δικής της θητείας κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.  

Ενόψει συμφωνίας & αθέατων λεπτομερειών μπροστά στο προβαλλόμενο συμφέρον της ευρωζώνης

Εν αναμονή της απόφασης λοιπόν και όλα δείχνουν μέχρι στιγμής ότι πάμε σε συμφωνία. Με τι όρους όμως, κανείς δεν γνωρίζει. Πολύ αισιόδοξοι παρουσιάζονται στην κυβέρνηση, λέγοντας με διάφορους τρόπους και ξεκαθαρίζοντας σε όλους τους τόνους ότι έκαναν το καλύτερο δυνατό, εννοώντας προφανώς ότι για να το σκέπτονται οι εταίροι μάλλον κάποιες υποχωρήσεις έγιναν. Η αγωνία λοιπόν στο κατακόρυφο μέχρι την Πέμπτη και ίσως και το τέλος του μήνα για να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες και αν τακτοποιηθούν οι εκκρεμότητες. Χαρακτηριστικές είναι οι αντιδράσεις των περισσοτέρων πολιτών, που μέσα στην ένταση που τους διακατέχει, δείχνουν να αποδέχονται την όποια συμφωνία, «αρκεί η χώρα να μπει σε ένα δρόμο». Αυτή όμως είναι και η πιο επικίνδυνη στάση, γιατί πολύ απλά για το πεις αυτό πρέπει πρώτα να έχεις μπροστά σου το κείμενο της συμφωνίας. Είναι γεγονός πάντως ότι το μεγάλο διάστημα που έχει προκύψει, έχει δημιουργήσει ανασφάλεια στους πολίτες, που νομίζουν ότι με το να εφαρμοστεί η όποια συμφωνία, έληξαν και τα προβλήματά τους. Εδώ είναι το μεγαλύτερο λάθος: Τα προβλήματα μόλις τώρα ξεκινούν. Από καιρό σας έχω πει πως μόνο αν ανατραπούν άρδην τα μέχρι τώρα δεδομένα και μόνο εάν τα συμφέροντα αλλάξουν, η συμφωνία αυτή δεν θα εφαρμοστεί. Από πριν φαινόταν ότι στο τέλος και υποχωρήσεις θα γίνονταν και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ήταν αυτός που πρέσβευε πριν από τις εκλογές. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν ήταν κάποια άλλη κυβέρνηση θα τα κατάφερνε καλύτερα, απλά εδώ διαδραματίστηκαν πολλά επεισόδια  μέχρι να φτάσουμε στην τελική συμφωνία. Οι χαρακτηριστικές φράσεις του τύπου «η μπάλα είναι στο γήπεδο τους ενός ή στο γήπεδο του άλλου» έδωσαν το στίγμα της διαπραγμάτευσης, το πώς και με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί η συμφωνία. Όλα τα μέρη παζαρεύουν το παραμικρό, οι ευρωπαίοι τα χρήματα τους, η κυβέρνηση τις περίφημες κόκκινες γραμμές της. Μέχρι τέλους σε μικρές αλλά σημαντικές λεπτομέρειες, που ίσως τελικά αποκρυβούν ή σερβιριστούν την κατάλληλη στιγμή στους πολίτες, κρίνεται η έκβαση της διαπραγμάτευσης και η συμφωνία μάλλον κλείνει με όλους ευχαριστημένους, πλην των πολιτών. Θα το ξαναπώ όμως: με τα ως μέχρι τώρα δεδομένα και την άποψη που έχω επανειλημμένως εκφράσει ότι η συμφωνία αυτή θα κλείσει. Αυτό που θα πρέπει να δουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους είναι τι θα πληρώνουν μετά την συμφωνία αυτή. Και για να ακριβολογώ: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην επιβληθούν νέοι φόροι σε πολλά κοινωνικο-οικονομικά στρώματα. Αν και δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για νέο πιο σκληρό μνημόνιο – παρά το γεγονός ότι αρκετά στελέχη της κυβέρνησης φρόντισαν να το υπενθυμίσουν - εντούτοις  θα έχουμε και πάλι μία δέσμη μέτρων που θα πρέπει να εφαρμοστούν με μεγάλες επιπτώσεις στην κοινωνία. Χωρίς να ακολουθήσω την παραμικρή φρασεολογία της κατά κόρον καταστροφολογικής αντιπολίτευσης στο σύνολό της, δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι η κυβέρνηση βάζει νερό στο κρασί της και περιορίζει την αντίστασή της σε συγκεκριμένα σημεία της συμφωνίας, κρίσιμα μεν, όχι όμως και πανάκεια. Με λίγα λόγια, για να ανακεφαλαιώσω: Η συμφωνία που επίκειται στα πλαίσια της ευρωζώνης και για την ευρωζώνη, έχει πολλά και τρωτά σημεία, ένα από τα οποία είναι η σκληρή φορολογία.  Αν αυτό στην κυβέρνηση το απορρίπτουν, δεν έχουν παρά να μας διαβεβαιώσουν για το αντίθετο, παύοντας αυτό το ανιαρό παιχνίδι μεταξύ των στελεχών της που μοιράζουν αφειδώς συνεντεύξεις, εκφράζοντας απόψεις που μετά τις παίρνουν πίσω αλλά η ζημιά στην κοινωνία έχει γίνει ήδη. Ο ΣΥΡΙΖΑ σύρθηκε τελικά σε χρονοβόρες διαπραγματεύσεις που θα καταλήξουν σε μια συμφωνία που δεν θα την μάθει ποτέ κανείς  έστω και αν δοθούν στην δημοσιότητα τα πρακτικά των συζητήσεων ή το κείμενό της. Και επειδή οι λεπτομέρειες κάνουν την διαφορά, αυτές δεν θα τις μάθουμε τώρα αλλά θα ερευνηθούν σε βάθος χρόνου. Η επικείμενη συμφωνία έδειξε ένα πράγμα, ότι οι πολίτες βρέθηκαν και πάλι εκτός βεληνεκούς και είναι αυτοί που θα σηκώσουν και πάλι το βάρος. Και επαναλαμβάνω, μιας συμφωνίας που θα μπορούσε θεωρητικά να ανατραπεί τις ερχόμενες ημέρες μόνο από αλλαγή των σχεδίων και σφαιρών επιρροής στην ευρωζώνη. Γι΄αυτό έχετε τα μάτια σας ανοιχτά, μπορεί να δείτε και άλλες εκπλήξεις. Όχι πως η συμφωνία θα είναι έκπληξη, αλλά για κάποιους μπορεί να χαρακτηριστεί και νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Όσοι το υποστηρίξουν, απλά βλέπουν την πραγματικότητα με άλλο μάτι και είναι ανώφελη η όποια συζήτηση.  Γιατί πολύ απλά η συμφωνία αυτή θα είναι συμφωνία πολλών μερών με πολυποίκιλα συμφέροντα και ο νοών νοήτω.