Ιδεολογική παραμόρφωση & διαστρέβλωση των αξιών

Είναι δύσκολο να απολογείσαι για έναν κόσμο που αν μη τι άλλα βρίσκεται σε άτακτη υποχώρηση, για πολίτες που δεν έχουν πλέον το σθένος και την δύναμη να αντισταθούν. Όσο εύκολο είναι να μιλά κανείς για το τέλος της φιλοσοφίας - κάτι που ούτως ή άλλως έχει τεθεί από παλιά - άλλο τόσο δύσκολο είναι να προβαίνει σε συμπεράσματα - ενίοτε βιαστικά - για μια ανθρωπότητα που βαδίζει σταθερά προς την αυτοκαταστροφή της. Θα μου πείτε μόνοι τους προχωρούν οι πολίτες ή δασκαλεύονται από τις κατά τόπους εξουσίες; Μάλλον το δεύτερο. Θα επιμείνω όμως: οι επικήδειοι για την σημερινή κατάντια μόνο μελαγχολία προκαλούν, ενίοτε μάλιστα και θλίψη.

Γιατί πέρασαν οι εποχές όπου τα επιχειρήματα είχαν την τιμητική τους, γιατί δεν υπάρχουν πια ούτε οι μάζες που αντιδρούν ούτε τα κινήματα που ξεσηκώνουν με τα ευρηματικά  συνθήματά τους. Θα έλεγε κανείς πως μόνος του βολοδέρνει ο καθένας έτσι όπως αναπαύεται στις δάφνες του, που αν μη τι άλλο δεν προέρχονται από νικηφόρα αποτελέσματα.

Η κλειστότητα του χαρακτήρα, η απομόνωση όλων αυτών που κλείστηκαν κατ΄εντολήν στο καβούκι τους αποκαλύπτει την γύμνια της Παιδείας αλλά πάνω απ΄όλα την απεξάρτηση από την μόρφωση. Κάποτε μιλούσαν για νοήματα και ιδέες, φρεσκάριζαν τα λογοτεχνικά και φιλοσοφικά έργα με το να τα συζητούν και να μην τα ξεχνούν. Σήμερα το πιο εύκολο αναγάγεται σε ιδεολογία, στην φρικτή αυτή παραμόρφωση των αξιών και των πεποιθήσεων μιας άλλης εποχής.

Θα τω ξανά: Είναι τόσο φτωχή και κάλπικη η σημερινή Αριστερά, τόσο αλλοπρόσαλλη η πολιτική της (δέστε τι γίνεται στην Ελλάδα) που αν κάποτε αποτελούσε υποτιθέμενα την αιχμή του δόρατος σήμερα δεν είναι τίποτε άλλο παρά η νέα μορφή εξουσίας, μπασταρδεμένη με άρωμα ακροδεξιάς, όταν και μόνο οι κήρυκές της μπαίνουν στην διαδικασία να συζητούν για πατριωτισμό και εθνική ενότητα.

Την απάντηση βέβαια την έχουν έτοιμη όταν τους τίθεται θέμα πως η αριστερά κάποτε είχε άμεση σχέση με τον διεθνισμό: “Τα μηνύματα του σήμερα είναι διαφορετικά”, λένε, “οι ανάγκες έχουν διαφοροποιηθεί”. Ιδού το κατάντημα των γενναίων “συντρόφων”, που κάποτε γέμιζαν τις πλατείες και τα καταγώγια τραγουδώντας στίχους της Διεθνούς. Σήμερα βέβαια είναι οι ίδιοι που διεκδικούν και την επαναστατικότητα αλλά και την συστημική  σπέκουλα. Αλλοτριωμένοι στον εφιαλτικό τους κόσμο, παραδίδουν και μαθήματα επαναστατικής γυμναστικής στο όνομα της διατήρησης του διαφορετικού που οι ίδιοι έπνιξαν με τον νεοσυντηρητισμό τους.

Τι να πρωτοθαυμάσει λοιπόν ο πολίτης; Τον απολυταρχισμό στην πράξη ή  την κοινωνία σε αποσύνθεση που ενίοτε πασπαλίζεται από χιουμοριστικές - πέρα από τραγικές - ρήσεις περί Δημοκρατίας και διαφάνειας; Όσοι ακόμη έχουν διαφυλάξει καλά τα κρυμμένα μυστικά και δεν επιλέγουν την οδό του συμβιβασμού, έχουν να κερδίσουν στην πορεία παρά την γιγάντια σύγκρουση με δεξιό - κεντρώο - σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό και ακροδεξιό κατεστημένο. Η ικανοποίηση ότι παρά τα χρόνια που πέρασαν η αξιοπρέπεια έμεινε αλώβητη και οι απόψεις σα να μην έχασαν ποτέ την δύναμή τους, δεν είναι παρά η επιβράβευση του αγώνα όλο αυτό το χρονικό διάστημα.

Ήρθε λοιπόν πια η εποχή της ωρίμανσης και της πνευματικής  καταστάλαξης. Κάποτε όλοι τους φάνταζαν διαφορετικοί και ιδιαίτεροι. Σήμερα αυτή η άτακτη υποχώρηση που προανέφερα έχει όνομα και σαφή παραπομπή: Η δεξιά δεν διαφέρει σε τίποτε από την αριστερά, τα μνημόνια είναι έτοιμοι να τα υπογράψουν όλοι στο όνομα της πατρίδας. Αυτή είναι η αριστερή τους παιδεία και κουλτούρα. Οδεύουν λοιπόν και με το παραπάνω προς την τελική παρακμή, προς το τελευταίο στάδιο ολοκλήρωσης του εφιαλτικού τους έργου.

Δεν είμαστε εμείς όμως που θα απολογηθούμε για αυτούς που απώλεσαν οριστικά την διεθνιστική τους καταβολή - αν υποτεθεί πως την είχαν και ποτέ. Και επειδή τα χρόνια περνούν και στην ζωή αυτή δεν ήρθαμε για να περνάμε την ώρα μας, θα κλείσω αυτό το απολογητικό σημείωμα με μία τελευταία επισήμανση: Το μέτρο στην σκέψη δεν αποτελεί και μέτρο της ζωής. Για κάποιους ο λαβύρινθος μόλις αρχίζει, για κάποιους άλλους χαρά είναι μόνο η επιφανειακή προσέγγιση των νοημάτων.

Τα στρατόπεδα, αγαπητοί αναγνώστες, υπήρχαν πάντα, για ποιο λόγο να εκλείψουν και στο όνομα ποιας κοινωνίας; Δεν είμασταν ποτέ ίδιοι. Για τον λόγο αυτό το στρατόπεδο που επιλέξαμε είναι πλήρως προστατευμένο. Και αφήστε τους να  καμώνονται πως  βράζουμε όλοι στο ίδιο καζάνι.

Nέοι με οράματα – μοναδική ελπίδα

Τραγικές φιγούρες σε μια αποκαμωμένη και σφόδρα αποπροσανατολισμένη κοινωνία, οι νέοι αυτής της χώρας και όχι μόνο ψάχνουν εναλλακτικές να ξεφύγουν από την μιζέρια αλλά και την  αποβλάκωση που έχει υποστεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού από το συνεχές μπόλιασμα με διαφημίσεις της συμφοράς περί επιστροφής στα χρηστά ήθη, στην εκκλησία  και την θεσμοθετημένη θρησκεία ως τελευταίο τάχα ανάχωμα  στην απανθρωπιά και την τραγική κατάληξη μιας κοινωνίας σε πολυεπίπεδη ύφεση.

Καθοδηγώντας τους πολίτες στην αναζήτηση στερεοτυπικών κλισέ αλλά και ευφάνταστων βλακωδώς εκφρασμένων μηνυμάτων για την χαμένη αθωότητα, μηνύματα που σπονσονάρονται από τα  τμήματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των πολυεθνικών και της νοοτροπίας τους, αυτοί ακριβώς οι εντολοδόχοι που κάνουν την εμφάνισή τους από τα σπλάχνα αυτής ακριβώς της παρακμιακής κοινωνίας, δίνουν το σύνθημα για την αγιοποίηση των πάντων, από την καθημερινή τρέλα των δρόμων μέχρι την εξαπάτηση σε όλων των ειδών τις συναλλαγές.

Το σύνθημα είναι ένα: επιστροφή στα εύκολα κέρδη, άνετη ζωή, πλείστα αγαθά και υποχρεώσεις, κατανάλωση για την κατανάλωση, παραγωγή για την παραγωγή νέων γκάτζετ που πυρπολούν τον εγκέφαλο. Άλλοι βέβαια, την ίδια στιγμή, καταφεύγουν στους εξομολογητές για να εξιλεωθούν από την καταλήστευση του δημόσιου πλούτου, άλλοι μετανοούν γιατί η ώρα της κρίσης πλησιάζει (άλλο αν εδώ και δεκαετίες οι κάθε λογής θρησκόληπτοι φαντάζουν αστείες καρικατούρες με την προσμονή της δευτέρας παρουσίας…) ενώ δεν είναι και λίγοι εκείνοι που σπεύδουν να αλλάξουν τη ζωή τους, ενστερνιζόμενοι συντηρητικές αξίες και ιδανικά λόγω του ασύδοτου πλούτου, που αλλάζει άρδην τα δεδομένα της συμπεριφοριστικής.

Εδώ λοιπόν, σε αυτήν ακριβώς την εικόνα εξιλέωσης των παλαιότερων στο όνομα της νέας «υγειούς ζωής», σε αυτά τα δεδομένα που δημιουργούνται από τις ενέργειες των κάθε λογής golden boys που αποτίναξαν το «αμαρτωλό» τους  παρελθόν, έρχονται οι νέοι με τα ιδανικά τους να χαράξουν καινούργιους ασφαλείς από πλευράς αυθεντικότητας και αυθορμησίας δρόμους, στο όνομα μιας καθαρής ζωής. Το ζήτημα είναι βέβαια – όπως γινόταν πάντα – ότι το σύστημα εξουσίας δεν τους αφήνει να πορευτούν.

Απέναντί τους όλοι οι μεταμορφωμένοι εξυγιαντές μαζί με όλους τους σταυροφόρους της περιβόητης «ανάπτυξης» σε μια χώρα που έχει από καιρό απωλέσει το ούτως ή άλλως διαχρονικό μέτριο πνευματικό επίπεδο. Πώς και από να εμπνευστούν οι νέοι; Τι οράματα τους δίνουν οι παλαιότερες γενιές όταν σαπίζουν μέσα στην δολιότητα του καθωσπρεπισμού και την κατ΄επίφασιν επιστημονική πρόοδο, που μεταβάλλει τον άνθρωπο σε αλγοριθμική πατέντα, χρήσιμη για κάθε λογής πειράματα και δοκιμές; Οι νέοι αυτής της χώρας – και όχι μόνο – αναζητούν απελπισμένα μια διαφορετική ζωή - το έκαναν πάντα άλλωστε όλοι όσο ήταν νέοι.

Η απάντηση όμως έρχεται ως καταπέλτης: «Τα νιάτα κάποτε τελειώνουν – η αρχή του συμβιβασμού ας γίνει πιο νωρίς!». Και δώστου γκάτζετ και προϊόντα τεχνητής ψυχαγωγίας, virtual world με δόγμα την αποκλειστική απορρόφηση σε αυτόν.  Όπως όμως είχα γράψει και παλιότερα, οι νέοι θα βρουν τη λύση, θα εφεύρουν νέους τρόπους για να ξεφύγουν από την μιζέρια της εποχής. Μπορεί αυτό να μην αρχίσει από την Ελλάδα, μπορεί να έλθει από την Κίνα ή την μακρινή Χιλή, το ζητούμενο όμως είναι ένα: Να αλλάξει ο κόσμος. Και αυτό δεν πρέπει να γίνει επειδή δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια, αλλά επειδή είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία την στιγμή που το παγκόσμιο σύνθημα των ηγεσιών περί του σημερινού  καλύτερου δυνατού κόσμου ελέω τεχνολογίας και διαφήμισης, έχει γίνει περίγελως στα μάτια μιας μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών.

 Οι νέοι λοιπόν μπορεί να είναι οι τραγικές φιγούρες των άδειων δρόμων στις αδιέξοδες μεγαλουλουπόλεις, δεν παύουν όμως να αποτελούν και την μοναδική ελπίδα. Σε πείσμα όλων των προλήψεων θα ανοίξουν  και πάλι τους δρόμους της σκέψης με άλλους τρόπους και μέσα. Η νεολαία δεν υπήρξε ποτέ τραγική όσο καθόριζε τον ανεξάρτητο τρόπο σκέψης, όσο βροντοφώναζε συνθήματα εκτός των ορυγμάτων της ιδιωτικής  ζωής. Οι νέοι είναι μονάχα οι τραγικοί αποδέκτες του συντηρητισμού της εποχής αλλά πάραυτα ένα τεράστιο όπλο που όταν εκπυρσοκροτεί, στέλνει άρον-άρον στις κρυψώνες τους, τους κάθε λογής καιροσκόπους και εξυγιαντές

Αλλού τα προβλήματα και ο πόνος

H χρεοκοπία των ιδεών σε μια χώρα που έχει παραχωρήσει προ πολλού γη και ύδωρ σε καιροσκόπους και αρπακτικά που συρρέουν στην χώρα για να επενδύσουν σε μια πεθαμένη αλλά πολύ φτηνή από πλευράς κόστους αγορά, το αναμάσημα παλαιών ξεπερασμένων συνθημάτων από πολίτες που έχουν σκουριάσει μαζί με τα κόμματά τους, δεν είναι παρά ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, την στιγμή μάλιστα που ο κουρνιαχτός για την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη δεν λέει να κοπάσει. Χρεοκοπία βέβαια όχι μόνο των ιδεών αλλά και των πράξεων που θα έπρεπε να τις συνοδεύουν αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Οι ελπίδες για να καταλάβει ο λαός τι παίζεται σε βάρος του είναι λίγες, όπως πολλές δεν είναι και εκείνες που θα επέφεραν μια αιφνίδια ανατροπή στις ήδη δημιουργούμενες προβληματικές σχέσεις μεταξύ των πολιτών. Αν συνεννοούνταν οι πολίτες για μια κοινή πόρευση, αν είχαν από την αρχή θέσει την κόκκινη γραμμή πέραν της οποίας δεν υπήρχε περίπτωση να υπάρξει άλλη λιτότητα, κανείς  από τους εντεταλμένους κομματικούς εντολοδόχους δεν θα είχε σπρώξει άφοβα την χώρα στον γκρεμό. Δεν θα υπήρχε μάλιστα ούτε καν περισσό θράσος όπως το σημερινό που βαφτίζει την φτώχεια – ανάπτυξη και την παρακμή – πρόοδο.

Η κόκκινη γραμμή των πολιτών δεν μοιάζει καθόλου με αυτή που υποτίθεται πως θέτουν οι εκάστοτε κυβερνώντες στην όποια τρόικα ή Θεσμούς. Δεν είναι ένα απλό ανάχωμα που ανά πάσα στιγμή υπερπηδάται με σχετική ευκολία.  Πρόκειται πολύ απλά για ένα σημείο από το οποίο ουδείς μπορεί να φανταστεί τι θα επακολουθήσει αν αγνοήσει την φωνή των πολιτών. Η εξουσία όμως έχει προ πολλού καλυμμένα τα νώτα της.  Έχει ποτίσει τους πολίτες με φρούδες ελπίδες, τους έχει τρόπον τινά μανιπουλάρει ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι να αποδεχθούν νέες περικοπές και μέτρα στο όνομα μιας αφηρημένης ή γενικόλογης ανάπτυξης.

Περιμένει με λίγα λόγια και αυτή η κυβέρνηση να καρπωθεί από αυτήν ακριβώς την ολιγωρία του κόσμου, που μέσα στην δυστυχία του δεν μπορεί να σκεφθεί με καθαρό μυαλό. Το κέρδος και για αυτούς τους κυβερνώντες είναι πολύ μεγάλο, καθώς κατάφεραν να ελέγχουν τα πάντα ακόμη και πόσα χρήματα θα μπορείς να σηκώνεις εβδομαδιαίως από την τράπεζα, αφού προηγουμένως έπαιξαν το παιχνίδι της ρευστότητας αλλά και της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Ελπίδες λοιπόν δεν υπάρχουν σε μια χώρα όπου οι εργαζόμενοι απώλεσαν οριστικά τα δικαιώματά τους και η εργοδοσία πανηγυρίζει για την συντριπτική νίκη. Ποιος θα καταφύγει πια και σε ποιο δικαστήριο για να δικαιωθεί από τις αυθαιρεσίες της όποιας εργοδοσίας; Ποιοι θα τολμήσουν να διεκδικήσουν πλέον τα δικαιώματά τους στους χώρους δουλειάς; Η σπάθη της ημιαπασχόλησης αλλά και της περιστασιακής απασχόλησης μέχρι τις τραγικές αμοιβές των εργαζομένων και τα εξαντλητικά ωράρια στο όνομα του επιθυμητού ονείρου «να παίρνεις στην ώρα το μισθό σου» έχουν δημιουργήσει ένα αλαλούμ στην επιεικέστερη των περιπτώσεων.

Τραγικές φιγούρες οι περισσότεροι πολίτες που σύρονται καθημερινά στον εργασιακό Μεσαίωνα, εκεί όπου δίδονται άνισες μάχες να κρατηθεί κανείς απλά και μόνο στο μισθολόγιο ή να απολυθεί παίρνοντας την αποζημίωσή του – όνειρο θερινής νυκτός και αυτή.

Γι΄αυτό σας λέω, χαράς ευαγγέλια για την εργοδοσία, που τις περισσότερες φορές αναμασώντας την καραμέλα της κρίσης μεταμορφώνει τους εργαζόμενους σε μισθωτούς σκλάβους των όποιων διαθέσεών της. Είναι, λέτε, ίδιες οι ανάγκες των εργαζομένων με τα διευθυντικά στελέχη των επιχειρήσεων που κομπάζουν πως έχουν υποστεί μειώσεις αλλά πάραυτα επιβιώνουν; Είναι το ίδιο να μην μπορείς να πληρώσεις τον λογαριασμό του ρεύματος και το ίδιο να δυσκολεύεσαι πια για υπερατλαντικά ταξίδια;

Μάλλον για κάποιους η δυστυχία εξισώνεται παρά τις όποιες κοινωνικές διαφορές. Η χρεοκοπία των ιδεών είναι γεγονός σε μια χώρα όπου ο καθένας λέει ότι θέλει. Ελπίδες δεν υπάρχουν πλέον στον ορίζοντα. Και αφήστε τους κυβερνώντες να βαράνε τον δικό τους σκοπό, όπως και την Αντιπολίτευση που θέλει να κυβερνήσει. Αλλού είναι τα προβλήματα, αλλού ο πόνος.